Nếu để Covid-19 bùng phát, hệ thống y tế ở Triều Tiên được cho là sẽ không đủ sức chống đỡ, dẫn tới những hệ quả vô cùng nghiêm trọng.
Các lănh đạo Triều Tiên hàng thập kỷ qua đă khẳng định cam kết bảo vệ người dân khỏi những thế lực thù địch từ bên ngoài. Nhưng giờ đây, một mối đe dọa mới đă xuất hiện, khi ca nhiễm nCoV đầu tiên được báo cáo tại nước này.
Lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hôm 25/7 triệu tập cuộc họp khẩn cấp sau khi nhận được báo cáo rằng một người đào tẩu tới Hàn Quốc ba năm trước đă quay trở về thành phố Kaesong, phía nam Triều Tiên, và có khả năng mang theo cả nCoV.
Lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hôm 25/7 chủ tŕ cuộc họp khẩn cấp về Covid-19 ở B́nh Nhưỡng. Ảnh: KCNA.
Giới chức Hàn Quốc ngày 27/7 xác nhận người đào tẩu này đă vượt biên quay lại Triều Tiên. Bộ Y tế Hàn Quốc cho biết họ chưa ghi nhận người đàn ông đó là bệnh nhân Covid-19 và người này cũng chưa tiếp xúc gần với bệnh nhân Covid-19 nào. Tuy nhiên, cảnh sát địa phương cho hay anh ta đang bị điều tra với cáo buộc tấn công t́nh dục một người đào tẩu khác.
Hăng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA đưa tin người đào tẩu vượt biên về nước có các triệu chứng của Covid-19, song không cho biết anh ta đă được xét nghiệm hay chưa. Những người tiếp xúc gần với trường hợp nghi nhiễm đang được theo dơi và cách ly. Dù vậy, KCNA cảnh báo một "t́nh huống nguy hiểm" đang diễn tiến ở Kaesong và có thể dẫn tới "thảm họa chết người, hủy diệt".
Rất ít chuyên gia tin rằng Triều Tiên, quốc gia gần 25 triệu dân tiếp giáp Trung Quốc, có thể thoát khỏi ảnh hưởng của Covid-19, đại dịch đă lây nhiễm cho hơn 16 triệu người trên toàn thế giới và khiến gần 650.000 người thiệt mạng.
Có khả năng Triều Tiên không ghi nhận các ca nhiễm v́ thiếu khả năng xét nghiệm hoặc họ đă thành công trong việc kiểm soát các ổ dịch nhỏ, tách biệt nên không báo cáo. Nhưng nếu trường hợp nghi nhiễm mới nhất được xác định dương tính nCoV, Covd-19 sẽ trở thành một trong những mối đe dọa lớn nhất mà Kim Jong-un phải đối mặt trong gần 9 năm lănh đạo đất nước, giới chuyên gia nhận định.
nCoV đă cho thấy nó là một trong những thách thức khó khăn và phức tạp nhất đối với các lănh đạo trên toàn thế giới, nhưng với Kim Jong-un, nó đặc biệt đáng lo ngại.
Giới quan sát cho rằng cơ sở hạ tầng y tế yếu kém của Triều Tiên khó ḷng ứng phó nếu Covid-19 bùng phát ngoài tầm kiểm soát, khiến lượng bệnh nhân tăng vọt. Đây dường như là một lư do chính quyền Triều Tiên rất chủ động trong nỗ lực ngăn chặn virus.
Triều Tiên hồi tháng một đóng cửa biên giới sau khi Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc, bất chấp việc họ sẽ phải chịu tổn thất nặng nề về kinh tế. Trước dịch, Triều Tiên đă hạn chế người nước ngoài tới quốc gia này. Dịch bùng phát, con số này gần như trở về 0. Chỉ các nhà ngoại giao và nhân viên cứu trợ nước ngoài mới được phép nhập cảnh, nhưng phải trải qua quá tŕnh kiểm tra y tế, cách ly nghiêm ngặt.
Các nguồn tin ngoại giao cho hay trên đường phố tại thủ đô B́nh Nhưỡng hồi đầu tháng, tất cả mọi người đều đeo khẩu trang và tuân thủ cách biệt cộng đồng.
Nhưng có lẽ tất cả những biện pháp như vậy vẫn là chưa đủ. Khi nhận được thông tin về ca nghi nhiễm ở Kaesong, Kim Jong-un đă có phản ứng vô cùng nhanh chóng, ông lập tức ra lệnh phong tỏa Kaesong, cắt đứt mọi liên lạc giữa thành phố với phần c̣n lại của đất nước.
Hành động quyết đoán, cứng rắn của Kim Jong-un dường như bắt nguồn từ việc ông đă nhận thức được rơ ràng mối đe dọa nghiêm trọng mà virus gây ra đối với người dân, đồng thời rút kinh nghiệm từ những thảm kịch trong quá khứ.
Nạn đói những năm 1990 có lẽ là mối đe dọa lớn nhất mà B́nh Nhưỡng từng phải đương đầu. Chính quyền Triều Tiên cho biết nạn đói khiến ít nhất 235.000 người thiệt mạng, nhưng giới chuyên gia cho rằng con số thực tế có thể lớn hơn nhiều.
Cuộc khủng hoảng khiến rất nhiều người t́m cách đào tẩu khỏi đất nước, mang theo những câu chuyện gây sốc với cộng đồng quốc tế. Trong khi người dân vật lộn t́m thức ăn, cơ sở hạ tầng y tế cũng phải chật vật ứng phó với lượng bệnh nhân tăng đột biến.
Những người đào tẩu kể về việc những cuộc phẫu thuật không có thuốc gây mê hay việc bác sĩ lén bán thuốc để kiếm tiền mua thức ăn. Một bác sĩ nhi khoa phải bỏ việc v́ "không thể chịu được cảnh phải nh́n chằm chằm vào mắt những đứa trẻ đang chết đói nữa", tác giả Barbara Demick ghi lại trong cuốn sách đạt giải thưởng của bà về những người đào tẩu Triều Tiên có tên "Nothing to Envy".
Cuộc khủng hoảng y tế thứ hai trong một thế hệ sẽ là đ̣n giáng mạnh vào giới lănh đạo Triều Tiên. Các cơ quan tuyên truyền Triều Tiên lâu nay xây dựng h́nh ảnh lănh đạo như những người bảo vệ, cứu tinh của dân tộc, nhưng điều này lại có nguy cơ phản tác dụng khi dịch bệnh bùng phát, giới phân tích đánh giá.
Những người Triều Tiên đào tẩu tới Hàn Quốc thường gặp vấn đề trong việc thích nghi với cuộc sống mới. Họ thường bị phân biệt đối xử và gặp khó khăn khi t́m kiếm việc làm. Một số người vẫn ám ảnh với quá khứ hay đơn giản họ chỉ nhớ gia đ́nh ḿnh. Tất cả những điều này có thể dẫn tới tâm lư tuyệt vọng và trầm cảm, khơi dậy mong muốn trở về nhà.
Những người trở về đôi khi được sử dụng như công cụ tuyên truyền để thuyết phục người dân trong nước tin rằng Triều Tiên là một quốc gia vượt trội so với Hàn Quốc, đến mức những người đă đào tẩu phải t́m mọi cách để quay về.
Nếu một người đào tẩu mang nCoV trở về, chính quyền Kim Jong-un có thể truyền thông điệp rằng họ đă bảo vệ được người dân trước virus, nhưng Hàn Quốc chính là nguồn cơn gây ra vấn đề, cây bút Joshua Berlinger từ CNN b́nh luận.