T́nh trạng tan băng ở Greenland đang ở mức báo động, tốc độ tan băng nhanh chóng này tưởng rằng chỉ có thể xảy sau 50 năm nữa. Nguy cơ xoá sổ nhiều thành phố ven biển.
Vào tuần cuối cùng của tháng 7, t́nh trạng tan băng ở Greenland đă chạm tới ngưỡng mà các mô h́nh khí hậu dự đoán sẽ chỉ có thể xảy ra vào năm 2070 và với kịch bản bi quan nhất. Hôm 1/8, Greenland đă mất đi 12,5 tỷ tấn băng, nhiều hơn bất kỳ số liệu nào đă từng được ghi nhận kể từ năm 1950.
Theo tờ Washington Post, t́nh trạng tan băng ở Greenland đang dần chạm tới ngưỡng rất nguy hiểm và khó có thể đảo ngược. Nếu băng ở Greenland tan hết, mực nước biển sẽ dâng cao và nuốt chửng nhiều thành phố ven biển trên toàn cầu, điều mà các nhà khoa học đă lo ngại từ lâu.
55 tỷ tấn nước chỉ trong ṿng 5 ngày
Mùa tan băng ở Bắc Cực bắt đầu vào tháng 6 và kết thúc vào tháng 8 và cao điểm tan chảy vào tháng 7. Tuy nhiên t́nh trạng mất băng năm nay là đáng báo động. Từ ngày 30/7 đến 3/8, t́nh trạng tan băng đă xảy ra trên 90% bề mặt Greenland, qua đó làm thất thoát 55 tỷ tấn nước chỉ trong ṿng 5 ngày. Con số này đủ để bao phủ khắp tiểu bang Florida với độ cao 12,7cm.
T́nh trạng tan chảy băng ở Greenland đă được ghi nhận kể từ năm 2012 khi gần như toàn bộ dải băng của Greenland bị tan chảy. Năm nay tốc độ tan băng chậm hơn so với năm 2012 nhưng lại sớm hơn 3 tuần so với trung b́nh mọi năm.
Tan băng xảy ra đúng trong tháng nóng nhất từng được ghi nhận trong lịch sử. Cùng lúc đó, một đợt sóng nhiệt đă tấn công dữ dội các nước Châu Âu và lan sang cả Greenland. Đó là nguyên nhân khiến băng bắt đầu tan chảy và tạo thành các hồ băng lớn và màu tối của các hồ băng khiến nó hấp thụ ánh sáng Mặt Trời nhiều hơn và làm tan chảy sông băng xung quanh.
T́nh trạng tan băng trên mức trung b́nh c̣n xảy ra ở Thụy Sỹ khi các sông băng ở đây đă mất 800 triệu tấn băng trong các đợt nắng nóng tháng 6 và tháng 7. Bán đảo Alaska của Mỹ cũng ghi nhận t́nh trạng tan băng trong tháng 7.
Băng tan làm lộ ra lớp băng vĩnh cửu, qua đó càng làm giải phóng khí nhà kính mạnh mẽ hơn. Đây rơ ràng là kịch bản mà các nhà khoa học không hề mong muốn. Khí nhà kính thoát ra từ băng sẽ tiếp tục làm Trái Đất nóng lên và tạo ra một ṿng luẩn quẩn.
Theo mô h́nh khí hậu mô phỏng của nhà nghiên cứu khí hậu Xavier Fettweis tại Đại học Liège, Bỉ, đợt tan băng vừa qua có thể là một sự bất thường đối với Greenland nhưng nó có thể là điều b́nh thường vào năm 2070 nếu con người không nỗ lực kiềm chế khí thải nhà kính.
Ruth Mottram, một nhà khoa học khí hậu tại Viện Khí tượng Đan Mạch cho rằng, giai đoạn từ giữa đến cuối thế kỷ sẽ là lúc con người thấy mức độ tan băng đều đặn như vừa qua chứ không c̣n xảy ra bất thường nữa.
Băng ở Greenland sẽ làm mực nước biển dâng cao và xóa sổ nhiều vùng đất
Theo một nghiên cứu được công bố hồi tháng 4/2019, băng tan ở Greenland sẽ làm mực nước biển tăng thêm 1,27cm. Với tốc độ này, toàn bộ dải băng ở Greenland có thể tan chảy hết trong ṿng 1 ngàn năm và khiến mực nước biển dâng cao tới 7 mét. Tuy nhiên Mottram không dám chắc về khoảng thời gian dự kiến đó.
Điều các nhà khoa học quan tâm là giữa mốc nhiệt độ trung b́nh toàn cầu 1,5 độ C và 2 độ C, khi nào th́ nhiệt độ sẽ dẫn tới t́nh trạng tan băng không thể cứu văn. Mặc dù vậy cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định được mốc nhiệt độ đó là bao nhiêu.
Một nghiên cứu gần đây tin rằng, băng ở Greenland đang tiệm cận rất gần điểm giới hạn đó. Thông thường băng sẽ tan chảy vào mùa hè và rồi h́nh thành vào mùa đông. Nhưng thực tế đang cho thấy, băng đang mất đi quá nhiều vào mùa hè và khi mùa đông đến, quá tŕnh tan băng chỉ đơn giản là tạm hoăn lại chứ không đủ giúp bù đắp lại lượng băng đă mất.
Bắc Cực rất nhạy cảm với biến đổi khí hậu
Bắc Cực đang nóng lên gần gấp đôi so với mức trung b́nh toàn cầu. Ở đầu kia của địa cầu, Nam Cực cũng đang ghi nhận t́nh trạng gia tăng nhiệt độ. Châu lục này đă mất tới 252 tỷ tấn băng mỗi năm trong suốt thập kỷ qua. Mặc dù vậy con số này vẫn thấp hơn 286 tỷ tấn băng mà Greenland mất đi mỗi năm.
Theo Trung tâm băng tuyết quốc gia Mỹ, Greenland và Nam Cực hiện lưu giữ 99% khối lượng nước ngọt của thế giới dưới dạng các núi băng. Nếu cả hai nơi này đều tan chảy, tiểu bang Florida của Mỹ có khả năng sẽ biến mất vĩnh viễn dưới ḷng biển. Thậm chí cả các thành phố như Amsterdam (Hà Lan); Stockholm (Thụy Điển); Buenos Aires (Argentina); Dakar (Senegal) và Cancun (Mexico) sẽ biến mất vĩnh viễn.
Chính v́ những kịch bản khốc liệt đó đang gần ngay trước mắt lên chúng ta cần phải hành động ngay từ bây giờ hoặc không sẽ chẳng c̣n ǵ cho thế hệ tương lai bảo tồn.