Nguyên nhân gây bệnh gút
Bệnh gút có nhiều nguyên nhân, trong đó nồng độ acid uric trong máu tăng cao là nguyên nhân chính. Bệnh có thể xảy ra do 1 số lư do: di truyền, chế độ ăn uống, sự bài tiết axit uric của thận.
Thói quen ăn uống
Chế độ ăn uống chiếm khoảng 12% nguyên nhân của bệnh gút:
• Sử dụng nhiều thức uống có cồn.
• Đồ uống có hàm lượng đường cao.
• Thức ăn có chứa nhiều đạm (thịt ḅ, hải sản).
Gần đây các nhà khoa học nghiên cứu thấy rằng có một số thực phẩm giàu Purine mà mọi người vẫn tin là nguyên nhân của gút như: đậu hà lan, rau chân vịt, rau lăng, protein tổng hợp trong thực tế th́ không có ảnh hưởng ǵ.
Acid uric là một sản phẩm phụ tạo ra, có thể thấy trong nội tạng động vật: gan, năo, thận, lách và cá trồng, cá trích, cá thu. Purin cũng có trong tất cả các loại thịt, cá và gia cầm.
Thông thường acid uric bị phân hủy trong máu và thải ra ngoài qua nước tiểu. Nhưng đôi khi cơ thể tạo quá nhiều acid uric hoặc thải acid ra quá ít. Hậu quả là Acid uric trong máu tăng lên, tích lũy và lắng đọng thành những tinh thể sắc nhọn h́nh kim tại các khớp gây ra triệu chứng đau đớn, viêm sưng khớp.
Một số t́nh trạng khác, gọi là giả Gút, cũng có t́nh trạng lắng đọng tinh thể ở khớp nhưng không phải tinh thể acid uric mà là tinh thể calcium pyrophosphate dihydrate. Bệnh giả Gout cũng có thể gây đau khớp ngón chân cái tương tự Gout nhưng thường th́ ở các khớp lớn hơn như gối, cổ tay hoặc mắt cá chân.
Yếu tố tang nguy cơ bệnh gút:
Những yếu tố hay hoàn cảnh sau có thể làm tăng nguy cơ bệnh Gút :
Lối sống. Thường nhất là uống nhiều cồn (alcohol), đặc biệt là bia. Uống nhiều nghĩa là hơn hai cốc ở nam và một cốc ở nữ mỗi ngày. Nếu thể trọng tăng cao hơn cân nặng lư tưởng 15kg cũng làm tăng nguy cơ bệnh Gút.
Một số bệnh lư và thuốc. Một số bệnh lư và thuốc điều trị cũng có thể làm bạn tăng nguy cơ bị Gút , như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ trong máu cao, hẹp ḷng động mạch (do xơ vữa động mạch), phẫu thuật, các bệnh lư và tổn thương nặng, đột ngột, ít vận động,... cũng làm tăng acid uric máu. Một số thuốc như lợi tiểu thiazide (một thuốc điều trị tăng huyết áp bằng cách làm giảm lượng muối và nước trong cơ thể), aspirin liều thấp và cyclosporine (một thuốc sử dụng cho những người được ghép mô để chống thải loại mảnh ghép). Hóa trị liệu trong một số bệnh như ung thưlàm hủy diệt tế bào và phóng thích một lượng lớn purin vào máu.
Gen di truyền. Một phần tư số bệnh nhân bị bệnh Gút có tiền sử gia đ́nh bệnh này.
Tuổi và giới. Nam giới có tần suất bệnh cao hơn nữ. Phụ nữ có nồng độ acid uric máu thường thấp hơn nam, nhưng đến tuổi sau măn kinhlại tăng lên. Nam thường bị Gout trong khoảng30-50 tuổi, c̣n nữ từ 50-70.
Biến chứng bệnh gút
Một số bệnh nhân bị Gút tiến triển đến viêm khớp mạn tính, thường có sự thay đổi màu do lắng đọng các tinh thể dưới da cọi là sạn urat (tophi). Một số ít có thể bị sỏi thận.
Pḥng ngừa bệnh gút
Hiện chưa có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa sự khởi phát và tái phát của các cơn Gut. Nếu bạn bị bệnh Gút, bác sĩ của bạn sẽ cho bạn dùng một số thuốc giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm thiểu độ nặng của các cơn tái phát sau này. Các thuốc này gồm có Allopurinol (Zyloprim, Aloprim) và probenecid (Benemid), dùng hàng ngày giúp giảm nồng độ và tốc độ sản xuất acid uric. Việc duy tŕ nồng độ acid uric ổn định ở giới hạn b́nh thường là cách ngăn ngừa bệnh Gút lâu dài và hiệu quả nhất.
Tự chăm sóc bản thân khi bị bệnh gút
Thay đổi lối sống không thể điều trị bệnh Gút, nhưng rất hữu ích để hỗ trợ điều trị. Các biện pháp sau giúp giảm và ngăn ngừa triệu chứng :
Giảm béo. Duy tŕ cân nặng hợp lư bằng cách giảm cân từ từ giúp giảm nồng độ acid uric máu, đồng thời giảm bới sự chịu đựng sức nặng của các khớp. Không nên nhịn đói để giảm cân nhanh v́ như vậy càng làm tăng acid uric máu.
Tránh ăn quá nhiều đạm động vật. Đây là nguồn chứa nhiều purin. Các thực phẩm chứa nhiều purin như tạng động vật (gan, thận, năo, lách), cá trồng, cá trích, cá thu,...các loại thịt, cá, gia cầm chứa ít purin hơn.
Giới hạn hoặc tránh rượu. Nếu bạn đang bị bệnh Gút, tốt nhất nên tránh hoàn toàn rượu bia. Uống quá nhiều rượu làm giảm bài tiết acid uric. Giới hạn dưới hai cốc mỗi ngày nếu bạn là nam, môt cốc nếu bạn là nữ
Ăn uống nhiều nước, chất lỏng. Dịch làm pha loăng nồng độ acid uric trong máu bạn.
therealrtz ©VietSN