Ở Sài G̣n có một món ăn vặt đă trở nên quen thuộc với các em học sinh sau mỗi giờ tan tầm. Đó chính là bánh ḅ dừa.
Bánh ḅ dừa tên nghe ngồ ngộ, khiến mọi người cứ ngỡ như là sự pha trộn của bánh ḅ và bánh dừa. Nhưng không phải vậy, bánh ḅ dừa có nguyên liệu chính là bột ḿ, bột nổi, trứng gà. Nhân bánh là dừa bào sợi xào với đường cát trắng và đậu xanh hấp chín. Tùy theo khuôn lớn hay nhỏ của người bán mà giá tiền bánh sẽ khác nhau.
Bánh ḅ dừa nướng, món quà vặt b́nh dân cho những cô cậu bé trước giờ học ở Sài G̣n
Bánh ḅ dừa có khuôn bánh như h́nh cái nón chuồn chuồn của quan lại ngày xưa, ḷng khuôn sâu độ chừng 5cm, đường kính miệng khuôn cũng độ chừng này, hai cái cánh chuồn chuồn đưa ra dài cân xứng với khuôn chính để làm tay cầm.
Thử đứng lại một lần quan sát người bán bánh ḅ dừa nướng bánh, ai cũng sẽ phải trầm trồ sao họ nhanh tay khéo léo đến thế, và một điều lạ nữa là người nướng bánh phần đông là đàn ông. Múc một muỗng bột đổ vào ḷng khuôn, tay cầm khuôn bánh lắc đều một ṿng tṛn cho bột tráng đáy không dồn cục. Đặt khuôn bánh lên bếp than đậy nắp lại.
Độ chừng 2 phút mở nắp kiểm tra, khi thấy lớp bột mỏng trên thành khuôn đă gịn rộp th́ dùng lưỡi dao gỡ bánh. Chỉ cần chen nhẹ mũi dao vào đă tróc ngay cái bánh h́nh trụ ra ngoài. Lúc này bánh đang rất nóng nên tạm thời chờ bánh nguội bớt rồi mới cho nhân vào.
Chỉ cần đi lướt qua chiếc xe bán bánh ḅ dừa nướng ấy đă thấy cái ngọt và thơm của bánh quyện vào người
Nhưng đó chỉ mới là một nửa của chiếc bánh ḅ dừa. Trước khi nướng nửa c̣n lại, bao giờ người ta cũng cạo hết những vết bột dính khuôn rồi dùng bơ hoặc dầu ăn chùi khuôn bánh một lớp thật mỏng. Sau đó đặt lên bếp cho khuôn thật nóng rồi mới bắt đầu đổ bột nướng tiếp tục.
Một chiếc bánh ḅ dừa hoàn hảo đ̣i hỏi miếng bánh phải gịn nhưng lại dai. Thật khó diễn tả cảm giác ăn miếng bánh nóng hổi vừa thơm gịn vừa dai và beo béo. Chiếc bánh ḅ dừa là hai h́nh trụ úp vào nhau, bên trong có nhân dừa xào chín. Chỉ vậy, đơn giản chờ cho bánh chín đủ cặp rồi cho nhân và giao cho khách.
Một xe nướng bánh bao giờ cũng có 3 hoặc 4 bếp than nhỏ, lửa than riu riu đủ nóng ḷ, bếp th́ đặt vỉ nướng bánh khoai ḿ, bếp th́ đặt khuôn bánh ḅ, bánh kẹp… Số lượng bếp nướng bánh tùy thuộc vào tay nghề của người làm bánh.
Tay họ thoăn thoắt thoa bơ, đổ bột, lắc khuôn và gỡ bánh, cứ như múa, lúc bếp này khi bếp khác, trở tay liên tục, trong tay cầm sẵn con dao nhỏ để gỡ cạo các mảnh bột gịn vương bên khuôn bánh cho sạch. Đa phần họ rất kiệm lời khi nướng bánh, người mua bánh chỉ dừng lại ra hiệu mấy cái, loại ǵ rồi trả tiền nhanh chóng.
Ngày nay, các ḷ nướng, ḷ vi sóng có thể hỗ trợ người ta làm nhiều thức món bánh nướng nhưng nghề truyền thống bánh ḅ dừa này chỉ có thể gắn liền với những chiếc bếp than hồng mới có thể cho ra ḷ những mẻ bánh mộc mạc. Từng vỉ bánh ra ḷ nóng gịn và đều nhau tăm tắp. Không rơ bánh ḅ dừa có xuất xứ từ đâu, chỉ thấy món bánh ấy đă là món quà vặt b́nh dân cho những cô cậu bé trước giờ học buổi trưa hoặc sau giờ tan lớp buổi chiều bao năm nay trên đất Sài G̣n.
vnn