Nghệ sĩ nhiếp ảnh, đạo diễn Lê Hoài Phương đă âm thầm theo chân những người săn bắt khỉ trong ṛng ră ba năm trời. Không chỉ quay phim, tác giả c̣n sử dụng máy ảnh để chụp lại những h́nh ảnh tàn sát nhói ḷng, có thể coi là bằng chứng tội ác của các sát thủ rừng xanh với loài khỉ.
Xứng danh thuỷ tổ của loài người, tổ chức bầy đàn của loài khỉ rất chặt chẽ. Mỗi bầy luôn có một khỉ đầu đàn chỉ huy. Khỉ đầu đàn có nhiệm vụ quan sát, báo động cho cả bầy. Mỗi cánh rừng rộng lớn thường chỉ có một bầy khỉ sinh sống.
Để bẫy được khỉ, những tay săn bắt thú dùng bắp trái treo trên các bụi cây để nhử chúng. Từ bên ngoài lưới, khỉ muốn vào ăn bắp phải đi qua những thân tre làm cầu do các tay săn bắt thú cố ư tạo ra. Cầu này được cột bằng một sợi dây chắc chắn, kéo vào thum nơi các tay săn bắt thú đang núp. Chỉ cần chặt đứt sợi dây, cầu tre sập xuống là khỉ bên trong lưới sẽ hoàn toàn cách ly với bên ngoài và chúng sẽ bị bắt.
Khỉ đầu đàn vào ăn bắp xong đi ra ngoài, leo lên một cây cao nhất để cảnh giới sự nguy hiểm của thú ăn thịt, đồng thời phát hiệu lệnh cho cả đàn vào ăn bắp. Các tay săn bắt thú chờ cho đàn khỉ vào đông nhất là chặt đứt dây, cầu khỉ sập xuống. Khỉ ở trong lưới hoàn toàn bị cách ly với bên ngoài. Các tay săn bắt thú bỗng dưng xuất hiện, cả đàn khỉ vùng chạy nhưng chỉ chạy được trong lưới…
Ngoài việc đánh bẫy bắp để bắt cả đàn khỉ, các tay săn bắt thú c̣n đánh bẫy ṿng để bắt từng con riêng lẻ. Thông thường, khỉ đầu đàn hay mắc loại bẫy này v́ vị trí thủ lĩnh của chúng. Nếu khỉ đầu đàn dính bẫy ṿng nhưng tự ḿnh thoát ra được, nó vẫn bị khỉ khác soán ngôi.
Theo lời của những người săn bắt khỉ th́ loại mà lái buôn đặt mua nhiều nhất là khỉ con không quá 2kg và khỉ cái đang nuôi con. Do vậy, khi sập bẫy khỉ con và khỉ cái được bắt đầu tiên và luôn được chăm sóc rất đặc biệt.
Sau những hoảng loạn đầu tiên, phần lớn các khỉ con, khỉ cái được bắt gọn. Những con khỉ đực dần dần b́nh tâm lại, bắt đầu hành động chống trả. Đây là những con khỉ đực có khí chất mạnh mẽ, có thể trở thành khỉ đầu đàn trong tương lai. Những vết cắn của chúng là chí mạng, hết sức nguy hiểm, nên giải pháp chống lại nhóm khỉ đực này là bẻ răng. Những hạt bắp vàng ươm chúng ăn để dành hai bên má, nay rơi ra cùng với những chiếc răng bị bẻ, nh́n rất tội nghiệp.
Đau ḷng nhất có lẽ là khỉ đầu đàn núp sau thân cây một ḿnh chết lặng, chứng kiến cuộc vây bắt và không hiểu nổi v́ sao con người lại bắt hết gia đ́nh của chúng. Rồi đây khỉ đầu đàn chỉ c̣n lại một ḿnh lang thang trong rừng vắng.
TM