Tỉnh ủy, chính quyền Quảng Nam chiều 12/9 chủ trì cuộc họp nghe đoàn công tác của Bộ KH-CN, Bộ Xây dựng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo cáo kết quả bước đầu của vụ động đất xảy ra tại khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 ở huyện Bắc Trà My làm cho nhân dân địa phương hoang mang, lo lắng...
Động đất xảy ra liên tiếp, lớn dần
Động đất xảy ra liên tục, nhân dân và cán bộ Quảng Nam vô cùng hoang mang, lo lắng. Tuy nhiên, các nhà khoa học vội vàng đưa ra kết luận, động đất xảy ra vừa qua bình thường, không có gì đáng lo ngại. Một nhà khoa học còn "mạnh miệng" cho rằng sự bất an của người dân Quảng Nam do người dân nơi đây kém hiểu biết. Trong khi đó, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Nguyễn Đức Hải cho rằng, sự vụ Thủy điện Sông Tranh 2 không còn chuyện riêng của nhân dân Quảng Nam nữa mà thành sự kiện thu hút sự quan tâm của cả nước.
Tại cuộc họp chiều này, TS.Lê Huy Minh, Phó Viện trưởng Viện Vật lý địa chất thuộc Bộ KH-CN, đưa ra kết luận sau 4 ngày khảo sát và nguyên cứu: Từ ngày 17/8 đến 7/9/2012 các trạm động đất Huế và Bình Định và các máy gia tốc của Ban Quản lý dự án thủy điện 3 đặt tại khu vực đập Thủy điện Sông Tranh 2 ghi nhận được 15 trận động đất, trong đó, trận rung chấn lúc 20h46 ngày 3/9 có M=4,2 và trận lúc 9h27 ngày 7/9 có M=4,0 là hai trận lớn nhất. Động đất ở khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 chưa có dấu hiệu suy giảm về độ lớn (tháng 11/2011 có 2 trận động đất M=3,4; tháng 3/2012 có 1 trận M=3,1, tháng 9/2012 có 2 trận M>4,0) cũng như về tần suất động đất.
 |
| Ông Trần Xuân Thọ, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Nam không tin tưởng về chất lượng Thủy điện Sông Tranh 2. |
“Diễn biến của động đất ở khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 là diễn biến bình thường như ở các khu vực thủy điện khác. Khi hồ thủy điện tích nước, tải trọng nước hồ làm tăng áp suất nước lỗ rỗng trong các đới dập vỡ và do đó làm giảm độ bền cắt của các đất đá trong đới.
Khi đứt gẫy hoạt động đã ở trong trạng thái ứng suất tới hạn, việc giảm độ bền cắt của đất đá trong đới đứt gẫy dẫn tới việc xảy ra dịch trượt làm cho động đất phát sinh. Vì lý do này, động đất kích thích do hồ chứa thường xảy ra tại lân cận vùng hồ. Các động đất tại Bắc Trà My cũng xảy ra quanh hồ Thủy điện Sông Tranh 2. Diễn biến động đất tại Thủy điện Sông Tranh 2 xảy ra là diễn biến bình thường, không có gì đáng lo ngại”, ông Minh nói.
Hết sức lo lắng về an toàn thủy điện
PGS.TS Phan Trọng Trịnh của Viện Địa chất cho rằng, động đất kích thích vừa rồi không có gì lớn, người dân không nên hoang mang, lo lắng quá. Việc người dân hoang mang, bất an như vừa qua là do một số cơ quan báo chí, đặc biệt là một số phóng viên không hiểu được các thuật ngữ, từ ngữ chuyên môn về động đất nên mô tả không đúng, vô tình làm người dân hiểu rằng "động đất đang xảy ra nguy hiểm lắm". Một số tờ báo chụp mấy chỗ có vết nứt không liên quan đến động đất rồi đăng lên, mô tả rất dữ dội về động đất đang xảy ra...
Trong khi đó, ông Lưu Thế Biểu, Phó trưởng Ban Quản lý xây dựng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho rằng, đến thời điểm này, Thủy điện Sông Tranh 2 an toàn, đạt chất lượng, việc động đất kích thích vừa rồi không ảnh hưởng đến công trình, đủ điều kiện về tích nước.
Tuy nhiên, ông Lê Phước Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, chủ trì cuộc họp chất vấn ông Biểu, thời điểm này Thủ tướng có quyết định cho phép Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước chưa?. Ông Biểu cho rằng, đến lúc này Thủ tướng chưa có quyết định cho phép Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước, nhưng ngày mai, EVN sẽ làm việc với Bộ Xây dựng, sau đó có văn bản báo cáo với Thủ tướng để có kết luận cuối cùng và cho tích nước.
Ông Đặng Phong, Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My nói: “Chúng tôi đang nợ người dân câu trả lời về độ an toàn của Thủy điện Sông Tranh 2. Trong nhiều ngày qua, hệ lụy sự việc này để lại những dư âm hết sức trầm trọng trong dư luận. Sự an nguy tính mạng người dân đặt lên hàng đầu, chúng tôi vẫn bảo lưu quan điểm là không cho Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước đến mùa mưa, khi chưa an toàn. Vì đây là nỗi lo kép về động đất và cái hồ nước khổng lồ đang treo lơ lửng trên đầu.
Các nhà khoa học không thể lấy ví dụ các công trình thủy điện khác mà áp đặt vào Thủy điện Sông Tranh 2 được, nhưng vì lý do nào, nguyên nhân nào đi chăng nữa thì nguyên nhân, thủ phạm chính vẫn là Thủy điện Sông Tranh 2 gây ra hết. Có ảnh hưởng rõ rệt đến cuộc sống, tài sản của người dân rồi. Cần phải có kết luận rõ ràng, khách quan về các sự việc này”.
Ông Đào Bội Thiên, Chủ tịch UBND huyện Hiệp Đức, một huyện miền núi Quảng Nam nằm cách chân đập Thủy điện Sông Tranh 2 khoảng 35 km bày tỏ: ‘‘Chúng tôi hết sức lo lắng, nếu có nguy cơ vỡ đập, tràn nước xuống, nhân dân huyện Hiệp Đức có thể chạy kịp, còn nhân dân huyện Bắc Trà My thì không’’.
‘‘Nhân dân Quảng Nam rất kém hiểu biết’’!?
Trong lúc nhân dân và chính quyền đang hoang mang, lo lắng về động đất, bất ngờ TS Ngô Thị Lư, Viện Vật lý địa cầu cho rằng: “Qua mấy ngày đi thực tế nơi đây, tôi thấy người dân ở đây rất kém hiểu biết, cứ đồn thổi cho rằng sự việc nghiêm trọng. Vì vậy, yêu cầu lãnh đạo chính quyền cần giáo dục lại cho người dân về tâm lý”.
Ông Trần Xuân Thọ, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Nam phản bác: “Người dân rất quan tâm về động đất. Rất mừng, rất tin tuyệt đối vào các nhà khoa học. Tuy nhiên, tại sao động đất cứ xảy ra tăng dần tại Thủy điện Sông Tranh 2?. Các nhà khoa học bảo nhân dân hãy chờ đợi 3 năm nữa, nghiên cứu về động đất tại nơi đây hoàn thành. Tôi được biết, động đất là chết, các nước tiên tiến khi xảy ra động đất còn chết nói gì đến Việt Nam chúng ta. Vì vậy các nhà khoa học bảo chúng tôi chờ đợi 3 năm nữa là không bao giờ được”.
Cũng theo ông Thọ, các nhà khoa học nói người dân Quảng Nam không có kiến thức về động đất là không đúng. “Các nhà khoa học đặt mình vào người dân mới biết rõ. Công trình hàng tỷ tỷ lớn như vậy thi công xong là chảy nước làm sao cho dân tin được, làm ăn thiếu trách nhiệm như vậy sao nói ai tin được. Để cái bể nước chập chờn trên đầu người dân sao nói người dân tin được. Để sự việc xảy ra rồi mới nói, nhân dân thiệt hại rồi mới nói là không được”, ông Thọ bức xúc nói.
Ông Thọ cho biết, sẽ kiến nghị với Trung ương và Bộ Chính trị không cho tích nước khi Thủy điện Sông Tranh 2 khi chưa an toàn, chưa đủ điều kiện không cho tích nước.
Ông Nguyễn Đức Hải, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam cho rằng, sự việc xảy ra vừa qua khiến Đảng bộ Quảng Nam hết sức trăn trở. "Là lãnh đạo cao nhất ở địa phương, tôi chưa thật sự yên tâm. Độ an toàn mà các nhà khoa học thuyết phục nhân dân chưa làm nhân dân yên tâm. Khi nào Chính phủ nói an toàn, lúc đó nhân dân mới an toàn. Lòng tin của nhân dân hiện nay có giảm sút về công trình này. Không thể khẳng định đến thời điểm này nói Thủy điện Sông Tranh 2 là an toàn tuyệt đối được", ông Hải bày tỏ quan điểm.
Thiên Thanh
Lãnh đạo Quảng Nam không tin vào chất lượng Thủy điện Sông Tranh 2
