Xă Phù Lăng (Quế Vơ, Bắc Ninh) bên con sông Cầu thơ mộng vốn nổi tiếng với nghề gốm truyền thống. Ít ai biết nơi đây c̣n có một tục lệ độc đáo: Cấm cô dâu mặc váy trong ngày cưới, ai vi phạm sẽ bị phạt một triệu đồng.
Không những thế, người vi phạm c̣n bị làng xóm dè bỉu. Bởi họ coi đó là hành động làm trái thuần phong mỹ tục của địa phương.
Theo một vị cao niên trong làng, trước đây do điều kiện kinh tế khó khăn, tiền thuê váy cưới lại đắt đỏ nên những cô gái nhà nghèo không có được diễm phúc mặc váy trong ngày cưới. Thêm vào đó, đường làng là đường đất bụi bặm, khó đi lại. Mỗi khi có đám cưới phải đi bộ vài cây số. Chiếc váy cưới của cô dâu chẳng khác nào thành cái chổi quét đường.
V́ vậy, Hội đồng nhân dân xă Phù Lăng đă họp lấy ư kiến của người dân, cuối cùng đi đến quyết định "cấm mặc váy trong ngày cưới" để không cô dâu nào bị thiệt tḥi.
Tuy nhiên gốc rễ sâu xa của quy định lạ là do các cụ cao niên không thích cô dâu mặc váy cưới v́ ḷe x̣e, hở hang. Trong khi mặc áo dài khoe được vẻ đẹp truyền thống, thể hiện đức tính dịu dàng của người phụ nữ và lại c̣n rẻ.
Một đám cưới thực hiện đúng ước của xă. Ảnh:
CAND.
Là một người thực hiện đúng luật lệ của làng, Tuấn - một chú rể cho biết: "Nếu mặc váy cưới sẽ bị phạt một triệu đồng, nhưng vấn đề không phải ở đó. Làm vậy th́ danh dự gia đ́nh sẽ mất, lại bị lời ra tiếng vào, ngày trọng đại của ḿnh cũng chẳng vui vẻ ǵ".
Có lẽ v́ thế mà không ít cô dâu, chú rể đành phải chịu hậm hực để được "an b́nh". Tuy vậy cũng có không ít người trẻ đang làm cuộc cách mạng thay đổi "lệ làng".
"Mặc váy cưới sang trọng, xinh đẹp, lộng lẫy c̣n mặc áo dài trông đơn giản không có ǵ là thiêng liêng cả. Cô dâu mà mặc chẳng qua chỉ v́ không muốn trái lời ông bà, bố mẹ mà thôi", một cô gái trẻ cho biết.
Trong làng từng có trường hợp cô dâu Nguyễn Thu Hường dám mặc váy cưới. Hường là con lớn trong gia đ́nh nên khi đi lấy chồng, ông bà, bố mẹ đều muốn trong đám cưới cô sẽ mặc áo dài truyền thống để vừa theo lệ làng vừa làm gương cho các em của cô sau này. Thế nhưng cô nhất định không chịu làm theo, bố mẹ dọa sẽ không cho nhà trai đến đón dâu.
Tưởng rằng như thế con gái sẽ nghe lời, nào ngờ trong buổi rước dâu, cô vẫn "hiên ngang" diện chiếc váy cưới trắng muốt, tươi cười bước lên xe máy về nhà chồng.
"Các cô dâu khác lấy chồng cùng xă th́ phải chịu thôi. C̣n em lấy chồng khác xă th́ được vẫn 'lách luật' được. Với lại, đời con gái chỉ một lần được làm cô dâu. Cấm, em vẫn mặc", Hường cho biết.
Không chỉ có Hường mà Nguyễn Thị Tâm (một người thuộc thế hệ 9X) cũng cùng quan điểm nên phá bỏ hủ tục cô dâu chỉ được mặc áo dài trong ngày cưới v́ điều đó lạc hậu, không thức thời.
Hường đă phải chống lại cả gia đ́nh để được mặc váy trong ngày cưới. Ảnh:
CAND.
"Em nhất định sẽ mặc váy trong ngày cưới. Người yêu em ở thành phố nên em không thể chỉ mặc mỗi chiếc áo dài như đi dự hội nghị về nhà chồng được", Tâm nói.
Ông Trần Trung Tấn - Bí thư đảng ủy xă Phù Lăng chia sẻ: "Chẳng nói đâu xa, chính con gái út của tôi trước khi cưới cũng cứ năn nỉ xin gia đ́nh là cho được mặc váy cưới. Nó khóc và bảo rằng, đời người con gái chỉ có một lần lên xe hoa, bạn bè nó ai cũng được mặc váy".
"Kể th́ cũng thấy thương con nhưng biết làm sao được, quy định là quy định. Tôi phải nói với nó bố là cán bộ, phải gương mẫu trong mọi chuyện. Con trai tôi cũng vậy, nó lấy vợ. Trước khi làm đám cưới tôi cũng phải sang nói chuyện trước với nhà thông gia và động viên con dâu vui vẻ mặc áo dài trong ngày cưới", ông Tấn chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Đắc Hữu - Trưởng pḥng Văn hóa huyện Quế Vơ (Bắc Ninh): Quy ước này được UBND xă Phù Lăng gửi lên huyện vào khoảng năm 2001. Trong đó có ghi rằng: "Tổ chức đám cưới trang trọng, tiết kiệm mặc áo dài truyền thống, không được mặc váy cưới".
"Ban đầu là hương ước của các làng trong xă. Sau đó nâng lên thành quy ước của xă nhưng theo tôi chỉ nên ghi là 'không nên dùng váy cưới, khuyến khích mặc áo dài truyền thống'. Như thế nó tác động đến ư thức của người dân, đề cao tinh thần tự nguyện hơn là ép buộc".
C̣n theo ông Nguyễn Tiến Lên - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xă Phù Lăng th́ quy định này rất hợp với điều kiện kinh tế khó khăn, địa h́nh địa phương khoảng 10 năm về trước. Nhưng hiện tại cần xem xét lại. Hội đồng nhân dân xă đă nhiều lần đưa vấn đề này ra bàn và gặp phải sự phản đối quyết liệt của hầu hết các bậc cao niên trong xă. V́ "tương lai" của con em, UBND xă sẽ xem xét lại quy ước này trong thời gian sớm nhất.
Theo Công An Nhân Dân