Thông tin có làng đào được cả chục tấn vàng, cầm bạc tỷ trong tay đă được lan truyền khắp trong vùng đất Ba V́ (Hà Nội) khiến nhiều người “sửng sốt” khi nhắc đến.
Điều ngạc nhiên là khi chúng tôi đến Chu Minh vào thời gian này, cả làng, trẻ con và đàn bà, đàn ông quá tuổi đều "đi vàng" cả. Trẻ con nô đùa ven sông, bên cạnh những chiếc thuyền đào vàng vừa trở về. Hỏi ra mới biết, đàn ông, thanh niên trai tráng theo thuyền lênh đênh trên sông hút cát t́m vàng.
Người dân Chu Minh được dân quanh vùng nói là "giàu cũng đúng, mà nói nghèo cũng chẳng sai", nghe có vẻ nghịch lư, nhưng cứ nh́n vào thực tế th́ thấy người có bạc tỷ trong tay không phải hiếm, số người chạy vạy, gồng gánh kiếm ăn từng bữa cũng nhiều.
![](http://img2.news.zing.vn/2012/07/02/images9437841.jpg)
Những chiếc thuyền vừa là nơi che mưa gió tạm bợ vừa là công cụ hút vàng dưới sông.
Ông Trần Đ́nh Hảo - Chủ tịch UBND xă Chu Minh - cho biết, nằm sát bên bờ sông Hồng, làng Chu Minh được coi là xă có diện tích đất nông nghiệp ít, tính ra, mỗi người dân nơi đây chỉ vỏn vẹn 6 thước ruộng.
Ruộng ít, họ chẳng thể “bấu víu” vào nông nghiệp, nên những năm đầu thập niên 1990, người dân Chu Minh phần đông đi làm ăn xa, hoặc sống chủ yếu vào việc khai thác lâm sản dọc theo sông Hồng, sông Đà, sông Lô... và một thời Chu Minh được biết đến là bến đậu gỗ nổi tiếng.
Thế nhưng từ khi đóng cửa rừng, người dân nơi đây rơi vào cơn “bĩ cực”, nhưng vốn năng động nhạy bén, "cái khó ló cái khôn", khoảng đầu năm 1994, nghe ở Trung Quốc có "công nghệ" khai thác vàng sa khoáng (vàng cám), một người trong làng có “máu” làm ăn đi học nghề.
Cách khai thác này khá đơn giản, chỉ cần sắm một chiếc thuyền chuyên dụng cho việc lọc vàng, sau đó dọc theo các ḍng sông để t́m băi vàng sa khoáng khai thác. Thuyền đăi vàng của người dân Chu Minh được ghép lại từ 2 chiếc thuyền nhỏ, chiều dài khoảng 15 - 20m, rộng 6m, ở giữa lắp máy hút siêu tốc để hút cát từ ḷng sông lên, máy hút này có thể hút được những viên đá có đường kính 20 cm và một chiếc máng rửa cát.
Sau khi cho nước cùng cát chảy qua máng, vàng đọng lại dưới các rănh nhỏ của máng. Những hạt vàng đọng lại rất nhỏ, chỉ vài nhót. Lúc đầu nghề này mới chỉ có một vài hộ làm, thấy "trúng quả" phất lên nhanh chóng, thế là trong làng rộ lên phong trào "nhà nhà t́m vàng, người người đăi vàng".
Người nào có nhiều tiền th́ mua riêng thuyền, người nào ít tiền th́ hùn vốn, đi vay ngân hàng để "đi vàng" cho khỏi kém bạn kém bè. Ai không có máu liều th́ đi làm thuê.
Địa điểm đầu tiên mà người dân Chu Minh khai thác là sông Thao. Lúc cao điểm ở dọc đoạn sông này tập trung đến 50 chiếc thuyền đăi vàng. Khi nguồn vàng đă kiệt, các chủ thuyền vươn xa hơn lên Lai Châu, Sơn La... Các địa điểm giàu vàng mà dân Chu Minh thường nhắc đến là Bắc Uôn, băi Dầu Xá, băi Hát Do...
Anh Trần Văn Hạt cho biết, anh là một người có thâm niên trong nghề đi thuyền vàng, bây giờ người Chu Minh đă đưa thuyền đi khai thác vào tận Thanh Hoá, Nghệ An và cả miền Nam nữa.
Để có được quyền khai thác vàng th́ các chủ thuyền đều phải xin phép chính quyền địa phương có băi vàng. Trung b́nh mỗi thuyền có thể thu 4 -5 chỉ vàng/ngày, c̣n bữa nào “trúng quả” có thể kiếm được 3 - 4 cây vàng.
![](http://img2.news.zing.vn/2012/07/02/images9437852.jpg)
Những gàu múc đất, cát lẫn vàng được thả xuống sông sâu cả chục mét, sau đó đưa lên thuyền lọc lấy vàng.
"Nghe đâu ở sông Mă có băi vàng trữ lượng lớn lắm các chủ thuyền đă vào thương lượng với chính quyền địa phương và hứa sẽ bỏ ra hàng tỷ đồng để xây trường học, đường xá nhưng không được chấp nhận với lư do sợ bị động mạch", anh cho biết.
Khi chúng tôi ra bến phà Chu Quyến th́ được chị chủ phà cho biết: “Mùa này các chú đến, thuyền vàng ít về chứ mấy hôm nữa đến mùa nước nổi đoạn sông này có đến 60 -70 thuyền tập trung. Những người đi làm vàng chỉ nghỉ ngơi vào tháng nước lũ về, không khai thác được.
Ngày trước thuyền khai thác vàng thuộc dạng nhỏ, chỉ khai thác ở độ sâu 10m, bây giờ th́ nguồn vàng đă cạn nhiều, họ bắt đầu chuyển sang đóng thuyền loại trung, khai thác ở độ sâu 15m. Với loại thuyền này có thể khai thác tận thu ở các mỏ cũ.
![](http://img2.news.zing.vn/2012/07/02/images9437863.jpg)
Những ngôi nhà trị giá bạc tỷ, sau những lần đi mót vàng "trúng đậm" mọc lên nhan nhản ở Chu Minh.
Theo những người sống gần bến phà Chu Quyến th́ gần đây trên Sơn La mới phát hiện một mỏ mới có người chỉ đi mấy tháng đă ẵm về vài chục cây vàng.
Từ đó đến nay, tổng cộng, dân Chu Minh đào được cả chục tấn vàng, người xây nhà lầu, tậu xe hơi, thậm chí có người chuyển sang buôn bán tậu hàng chục lô đất mặt đường, mặt phố…
![](http://img2.news.zing.vn/2012/07/02/images9437874-1.jpg)
Ông Trần Đ́nh Hảo - Chủ tịch UBND xă Chu Minh cho hay cả làng đi đào vàng theo phong trào tự phát.
Đại diện UBND xă Chu Minh cho biết thêm, số thuyền đi khai thác vàng của người dân Chu Minh xă cũng không nắm rơ, nhưng cũng đến cả vài chục chiếc, nhà nào ít nhất cũng có 1 người đi khai thác vàng, nhiều th́ 2 -3 người và nghề này phần lớn là phát triển tự phát.
Không chỉ khai thác vàng, hiện nay người dân ở đây c̣n khai thác cát, đá, sỏi... ven sông để phục vụ xây dựng. Tuy nhiên, mặt trái của nghề đào vàng sa khoáng ở Chu Minh đang tiềm ẩn nhiều vấn đề làm đau đầu chính quyền địa phương.
Theo Infonet