(ĐVO) “Đùng! Đùng!”. Tiếng hai quả ḿn nổ rền vang trong sương sớm. Tảng đá khổng lồ giữa cánh đồng Nậm Tộc, “nơi trú ngụ của những con ma” trong tiềm thức của người Mông xă Túc Đán bị phá tan.
Hàng ngàn người dân xă Túc Đán đứng ṿng quanh, tập trung sự chú ư đến chàng trai trẻ Vũ Đăng Quỳnh, Bí thư huyện đoàn Trạm Tấu cùng 150 thanh niên t́nh nguyện (TNTN) đang bừng bừng khí thế: quyết tâm khai phá “cánh đồng ma”.
150 “dũng sĩ” bắt con ma!
Chỉ sau khi phá tan tảng đá hai giờ đồng hồ, gần 30 lều trại ngay ngắn được dựng ở một góc cao nhất trên cánh đồng Nậm Tộc. Bên lều chỉ huy, một chiếc bản đồ nhỏ mô tả các vị trí trên cánh đồng được anh Quỳnh lấy ra.
Sau khi tảng đá ma bị phá bỏ hơn trăm thanh niên ra sức khai phá cánh đồng
“Bắt đầu từ hôm nay, chúng ta sẽ ăn, ở và trồng trọt ngay trên mảnh đất này. Chỗ này sẽ làm con mương dẫn nước từ suối vào. Bên phải sẽ đắp bờ làm ruộng bậc thang. Hai phần ba diện tích bên trái sẽ trồng ngô xen với đậu tương… Sản xuất là chính nhưng anh em phải nhớ nhiệm vụ quan trọng là làm sao cho bà con hiểu cánh đồng không có con ma v́ vậy tất cả phải đảm bảo an toàn”.
Trong cái nắng chang chang đầu hè 2008, hàng trăm bóng áo xanh t́nh nguyện thoăn thoắt đào đất, xẻ bờ. Con mương dài 4km dẫn nước từ khe Nậm Tộc đă được đưa đến cánh đồng. Những bụi cây rậm rạp trên cánh đồng được phát quang. “Cánh đồng ma” Nậm Tộc đă có thể gieo trồng.
Nhớ lại chuyện cũ, anh Quỳnh kể, những ngày đầu khai hoang, anh em cơng từng gùi lương thực từ thị trấn, đi bộ mất hàng tiếng đồng hồ mới trở về được trại. Công việc được hoàn thành đúng kế hoạch bất kể ngày đêm. Đến khi gieo trồng, một số anh em am hiểu kĩ thuật lại được phân công chọn giống ngô, giống lúa mới có năng suất cao để trồng thử nghiệm.
Thế nhưng, người Mông, người Dao trong xă không ai chịu làm cùng anh em cả bởi theo anh, “bà con c̣n e ngại thanh niên kéo đến ở sẽ làm kinh động đến “con ma” khiến người dân phải chịu phạt lây nên nhất định không cho những người thân trong gia đ́nh đến”.
Đuổi được ma, đồng bào lũ lượt kéo về trồng lúa, trỉa ngô
Tuy nhiên, theo anh Sống A Chu, Bí thư Đoàn xă Túc Đán: “Lúc ấy, dù vất vả nhưng không anh em nào kêu ca v́ đều có chung một mục đích: giúp bà con thoát nghèo”.
Sau ba tháng, nhiều vạt đất màu mỡ đă được ngô, lúa phủ xanh. Ṛng ră gần một năm trời, khi những lều trại đă bạc màu sương nắng và màu da của 150 TNTN trở nên đen nhẻm th́ lúa và ngô trên “cánh đồng ma” cũng chín vàng ươm.
Đất màu mỡ, lại thuận tiện nguồn nước nên cây ngô ra bắp đều hạt, năng suất cao. Ông Vàng A Ly, Trưởng thôn Tống Trong đă cảm động nói: “Một số bà con đă không c̣n sợ con ma nữa cùng anh em tham gia thu hoạch. Sản lượng ngô của năm đầu tiên được chia công bằng cho các nhà trong thôn,bản nên cái bụng người Mông, người Dao đều vui cả”.
“Phần thưởng lớn nhất của anh em là người dân đă bắt đầu không tin chuyện ma quỷ hay mê tín nữa và bà con gọi vui bọn ḿnh là những dũng sĩ đẩy lùi con ma”, anh Quỳnh, cán bộ Đoàn từng là giáo viên trường THPT Trạm Tấu chia sẻ.
Đất dữ được hồi sinh
Đến hết năm 2009, tức là sau 4 mùa lúa, 150 TNTN đă làm cánh đồng ma Nậm Tộc hoàn toàn hồi sinh. Chỉ tính riêng thóc, mỗi 1ha lúa ruộng bậc thang cho thu trên 4 tấn thóc. Do có nước từ con mương dẫn nước nên hầu hết đất trên cánh đồng đều cấy được hai vụ lúa.
“Hơn 10 ha mỗi vụ sẽ cho thu hoạch thêm 40 tấn thóc nên bà con nơi đây đă no ấm hơn nhiều. Tuổi trẻ trong xă th́ mừng lắm v́ đă có thêm đất để canh tác. Ngày càng nhiều người dân thôn Tống Trong và nhiều thôn khác không c̣n tin ma, tin quỷ nũa đến để nhận đất gieo trồng”, ông Thào Chừ Vàng, í thư Đảng ủy xă Túc Đán, người chủ nhiệm HTX trước kia phấn khởi nói.
Những vụ mùa bội thu đă đẩy lùi con ma đói và sự sợ hăi
Từ một hộ nghèo, bữa đói bữa no, giờ đây anh Giàng A Trư, thôn Tống Trong đă có đủ cái ăn. “Sau khi nghe tin Đoàn thanh niên phát động khai hoang ruộng nước ở đây, ḿnh cũng tham gia để có thêm đất gieo cấy, có thêm lương thực để ăn", Giàng A Trư nói. Hiện, Trư đă nhận khoảng gần 2 mẫu đất trên cánh đồng ma vừa cấy lúa, vừa trồng đậu tương. Không chỉ có Trư, hàng chục hộ dân khác đă kéo nhau đến đăng kí cùng trồng cấy ở Nậm Tộc này.
Vụ lúa hè thu năm 2011, ông Vàng A Ly, một hộ dân khác thôn Tống Trong cấy hơn 1,5 mẫu ruộng và trồng thêm 6 sào đỗ tương đă thu hơn hoạch được 14 triệu đồng. Nh́n lúa vàng rực trên sân, mặt ông Ly rạng rỡ: “Có cái ăn quanh năm lại nuôi thêm được mấy con lợn bán dịp Tết nữa. Khỏi lo tiền học hành cho hai đứa vào cấp ba rồi”.
Theo UBND xă Túc Đán, hiện có 40 hộ đă nhận đất trồng trọt cái cánh đồng Nậm Tộc. B́nh quân lương thực trên đầu người của Túc Đán đă tăng lên 300kg/người/năm. Nhiều hộ đă mua được tivi, xe máy từ việc tăng gia trồng đỗ tương tăng vụ trên cánh đồng Nậm Tộc. Tỉ lệ nghèo của Túc Đán cũng đă giảm từ 70% xuống 48%.
“Việc khai phá đến cùng “cánh đồng ma” Nậm Tộc không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo mà c̣n làm giảm đi cái mê tín và những tập tục không tốt cho bà con dân tộc người Dao, người Mông của xă Túc Đán”- ông Giàng A Thào, chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu đánh giá.
C̣n đối với đa số người Mông, người Dao sống hàng trăm năm nay quanh cánh đồng Nậm Tộc, việc khai phá thành công cánh đồng này là một ḱ tích. Một ḱ tích “đất vỡ hoang”.
Đ.Tú - Sa Hà