Có thể nói tuyến dưới th́ phong b́ nhẹ nhàng cỡ 10kg thóc, c̣n lên tỉnh, trung ương th́ mất cả con trâu bé cho một lần phong b́ “bồi dưỡng” bác sĩ...
“Thói quen đưa phong b́ không chỉ là “lỗi hệ thống” mà chính là sự suy thoái của ngành y tế” - Giáo sư Nguyễn Thu Nhạn- Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam nhận định tại hội thảo về chi phí không chính thức trong ngành y tế ngày 6.6 tại Hà Nội.
Nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo phát triển cộng đồng (RTCCD) và Tổ chức Hướng tới minh bạch tại Việt Nam đă chỉ rơ: Đưa tiền trực tiếp và để tiền trong phong b́ là 2 cách phổ biến nhất của t́nh trạng chi trả các khoản phí không chính thức trong dịch vụ y tế.
Bác sĩ khám và tư vấn cho bệnh nhân.
Các h́nh thức khác có thể là quà tặng bằng hiện vật. Có sự chênh lệch lớn về giá trị các khoản tiền đưa theo phong b́ giữa các bệnh viện tuyến trên và tuyến dưới, giữa các cơ sở y tế ở thành thị và nông thôn, dao động từ 50.000 đồng đến 5.000.000 đồng, một số trường hợp ngoại lệ có giá trị lên tới vài chục triệu đồng.
“Như vậy có thể nói tuyến dưới th́ phong b́ nhẹ nhàng cỡ 10kg thóc, c̣n lên tỉnh, trung ương th́ mất cả con trâu bé cho một lần phong b́ “bồi dưỡng” bác sĩ” – ông Trần Tuấn – Giám đốc RTCCD nói.
Nghiên cứu đă phỏng vấn sâu gần 180 người bao gồm các bác sĩ, y tá, nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà (40% sống ở nông thôn) tại một số bệnh viện ở Hà Nội, Sơn La, Đăk Lăk, Cần Thơ. Tên gọi của tiền phong b́ cũng rất linh hoạt như: Tiền cảm ơn, chút quà cho cháu, tiền uống nước (ăn phở), tiền quan tâm, tiền bồi dưỡng, tiền đút, tiền quan hệ…
Kết quả cho thấy, khoa ngoại nhận tiền ngoài luồng cao nhất và nhiều nhất. Cấp bậc của nhân viên y tế cũng quyết định số tiền. Nhận tiền nhiều nhất là các bác sĩ ngoại sản, nhi, cấp cứu.
Bà Hồng Ngọc (Cục Quản lư Khám chữa bệnh – Bộ Y tế) chia sẻ: “Văn hóa phong b́ đă thấm sâu vào máu, thay đổi rất khó, phong b́ ngành nào cũng có, đừng chỉ lên án ngành y mà phải thay đổi cả nhận thức và văn hóa toàn xă hội”.
PGS-TS Phạm Bích San - Phó Tổng Thư kư Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (chủ tŕ buổi hội thảo) cho biết: “Mọi người nói rằng cần phải giáo dục y đức cho bác sĩ, tăng lương cho bác sĩ sẽ giảm được nạn phong b́.
Tuy nhiên, tiền lương th́ biết tăng bao nhiêu cho đủ, tăng cũng không thể lên tới hàng chục hàng trăm triệu đồng như thu nhập “ngoài” mà nhiều bác sĩ hiện tại vẫn nhận được- mà họ vẫn nhận phong b́. Đây là vấn đề suy thoái của ngành”.
Diệu Linh - DânViệt