NSƯT Bạch Lan đă trút hơi thở cuối cùng v́ chứng bệnh nhồi máu cơ tim lúc 2 giờ ngày 2/6 tại nhà riêng, thọ 74 tuổi. Sự ra đi của bà để lại nhiều thương tiếc cho đồng nghiệp và khán giả.
Thương tiếc “cánh chim không mỏi”
Đêm 1/6, gia đ́nh NSƯT đạo diễn
Bạch Lan đă đưa bà vào cấp cứu tại bệnh viện 115 v́ chứng bệnh nhồi máu cơ tim. Mặc dù được các bác sĩ tận t́nh cứu chữa nhưng bà đă không qua khỏi. Sự ra đi đột ngột của người cả đời gắn với sân khấu, nghệ thuật gây bất ngờ và thương tiếc khôn nguôi.
Biết tin NSƯT đạo diễn Bạch Lan qua đời, NSƯT
Mỹ Uyên xúc động:
“Tôi học nhiều điều từ cô Bạch Lan, trong đó có tính nghiêm khắc khi làm việc. Những năm sau này dù đă về hưu, cô Bạch Lan luôn tâm niệm hai câu thơ: "Tới tuổi th́ phải về hưu. Ḷng yêu nghệ thuật không hưu bao giờ”. V́ thế, cô vẫn sống với sân khấu thông qua việc tích cực tham gia giảng dạy, dàn dựng”.
Nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân và NSƯT đạo diễn Bạch Lan trong pḥng thu
Từ Pháp điện thoại về trong đêm khi hay tin NSƯT Bạch Lan qua đời, nghệ sĩ
Hà Mỹ Xuân khóc nức nở, v́ có thể nói chương tŕnh cuối cùng NSƯT đạo diễn Bạch Lan dàn dựng là DVD nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân về với quê hương.
Ngoài ra, ba vai diễn giúp Hà Mỹ Xuân đoạt HCV Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1985 – 1990 đều do NSƯT đạo diễn Bạch Lan dàn dựng
. “Tôi không thể tin chị Lan qua đời. Ba vai diễn mà chị dàn dựng cho tôi trong Hoa đất, Thứ phi Phi Yến và Đôi mắt t́nh yêu, đă là ba kỷ niệm không thể nào quên. Cả đời chị sống cho sân khấu, hết ḷng v́ diễn viên trẻ. Chị c̣n là một nhà quản lư cương trực, một đạo diễn có nhiều sáng tạo khi đưa những thể nghiệm độc đáo vào sân khấu cải lương” – Nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân chia sẻ.
Nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân và NSƯT đạo diễn Bạch Lan trong hậu trường
Với NSƯT
Ca Lê Hồng, những kỉ niệm về nữ đạo diễn tài hoa này rất nhiều. Tuy nhiên, điều bà nhớ nhất chính khoảng thời gian mà NSƯT đạo diễn Bạch Lan quen với thiếu tá phi công
Lê Văn Do (người sau này là ông xă của NSƯT đạo diễn Bạch Lan), giai đoạn từ năm 1960 đến năm 1961. Đến năm 1964 cả hai tổ chức đám cưới.
“Thời đó, Lan theo đoàn văn công đi diễn khắp nơi, c̣n anh Do th́ đóng quân ở sân bay Cát Bi – Hải Pḥng. Thời chiến bận rộn lắm, có lần Lan xuống thăm ông xă vào ban đêm, c̣n anh Do th́ phải huấn luyện bay đêm. Dù không gặp được nhau, nhưng trong suy nghĩ của Lan mái ấm gia đ́nh của những người lính lúc nào cũng ấm áp, hạnh phúc. Bốn tháng tuổi đứa con đầu ḷng của Lan đă phải dứt sữa để mẹ lên đường thực hiện nghĩa vụ. Tinh thần chiến đấu hiên ngang và ư chí bảo vệ đất nước đặt trên t́nh cảm lứa đôi, t́nh yêu gia đ́nh đă hằn sâu trong những tác phẩm sân khấu của Bạch Lan”- NSƯT Ca Lê Hồng cho biết.
Người nghệ sĩ luôn xem ḿnh là chiến sĩ
Sinh năm 1939 tại Sài G̣n, năm 16 tuổi, NSƯT đạo diễn Bạch Lan (tên thật là
Nguyễn Thị Xuân Lan) theo người bác họ là nhà cách mạng
Phùng Văn Cung – vị lănh đạo Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam thời kỳ chống Mỹ, tập kết ra Bắc.
Sau khi ra Hà Nội, bà học phổ thông trung học tại Trường Học sinh miền Nam Nguyễn Khuyến, Nam Định. Đến năm 1958, bà được tuyển vào Đoàn Kịch nói Nam Bộ (tiền thân của Đoàn Kịch nói Cửu Long Giang sau này) và từ đó gắn bó với sân khấu.
NSƯT đạo diễn Bạch Lan cùng NSƯT Diệu Hiền
Bà có người chú ruột là nghệ sĩ
Nguyễn Ngọc Bạch, chính ông đă truyền cho bà ḷng say mê nghiệp diễn. Và như bao người làm nghệ thuật khác, bà trở thành diễn viên giỏi, thể hiện nhiều vai diễn xuất sắc trước khi chuyển sang đạo diễn. Bà cũng đă từng nhều lần tham gia nhiều chiến dịch phục vụ bộ đội tại chiến trường.
Suốt 40 năm làm nghệ thuật, NSƯT đạo diễn Bạch Lan luôn tâm niệm câu nói của Bác Hồ:
“Người nghệ sĩ là chiến sĩ”. Trong chương tŕnh Những cánh chim không mỏi HTV tổ chức tôn vinh bà năm 2004, nữ nghệ sĩ này tâm sự với khán giả:
“Đă là người lính th́ phải chấp hành kỷ luật và xả thân v́ lư tưởng.Trong quá tŕnh lănh đạo Đoàn nghệ thuật trẻ thành phố, tôi đă áp dụng kỷ luật quân đội để rèn luyện thế hệ diễn viên trẻ. Có thể cách làm của tôi quá khắc nghiệt nhưng đó là một tinh thần xông trận đúng nghĩa. Người nghệ sĩ là bông hoa trên sân khấu nên bản thân phải tự khoe sắc, khoe hương đúng với tinh thần và ư nghĩa trong sáng”.
Nghệ sĩ Hà Mỹ Xuân và NSƯT đạo diễn Bạch Lan
Tính đến hôm nay, NSƯT đạo diễn Bạch Lan đă dàn dựng 90 tác phẩm sân khấu, trong đó có rất nhiều kịch bản nổi tiếng được công chúng yêu mến:
Đứng gác dưới ánh đèn neon, Cái ghế, Độc thoại Mê Đê, Bi kịch lạc quan, Trên mảnh đất đời người, Thanh gươm và bà mẹ... Đặc biệt, trong phim
Ḥn Đất, bà để lại nhiều cảm t́nh cho khán giả qua nét diễn xuất mộc mạc, chân thật với vai bà mẹ du kích.
Vĩnh biệt NSƯT đạo diễn Bạch Lan – người nghệ sĩ luôn đặt ḿnh trong tư thế người chiến sĩ cách mạng. Công chúng và các thế hệ nghệ sĩ vẫn luôn nhớ về bà.
Linh cữu NSƯT đạo diễn Bạch Lan đă được đưa về quàn tại Nhà tang lễ TPHCM (25, Lê Quư Đôn, Q.3). Lễ truy điệu bắt đầu lúc 14 giờ ngày 4/6, sau đó sẽ đưa đi hỏa táng tại B́nh Hưng Ḥa, TPHCM.
Theo NLĐ