Thủ phạm vụ đánh bom kinh hoàng Lockerbie qua đời‎

Abdelbaset al-Megrahi, kẻ duy nhất bị kết án trong vụ đánh bom khủng bố khiến một chiếc máy bay chở khách nổ tung trên bầu trời Lockerbie, Scotland năm 1998 làm 270 người thiệt mạng, vừa qua đời tại Libya.

Abdel Basset al-Megrahi hồi tháng 10/2011. Anh trai của Megrahi, Abdulhakim, cho hay sức khoẻ của ông này đã suy giảm nhanh chóng và ông qua đời lúc 1 giờ chiều ngày 20/5 giờ địa phương tại nhà riêng ở Tripoli.

Theo lời người chị gái của Megrahi, lễ tang sẽ diễn ra tại Tripoli vào hôm nay, 21/5.

Megrahi chết hôm qua ở tuổi 60 vì căn bệnh ung thư, gần 3 năm sau khi ông này được phía giới chức Scotland phóng thích vì lý do nhân đạo.

Megrahi đã bị một toà án đặc biệt tại Hà Lan kết án năm 2001. Ông ta được phóng thích khỏi một nhà tù ở Scotland năm 2009 do mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, gây ra nhiều tranh cãi vì ông này sống lâu hơn dự đoán của các bác sĩ.

Quyết định thả Megrahi đã khiến nhiều người thân của các nạn nhân trong thảm hoạ Lockerbie nổi giận. Mỹ - quốc gia có tới 189 người chết trong vụ khủng bố - cũng chỉ trích động thái này.

Thủ tướng Anh David Cameron, người hiện đang có mặt tại Chicago tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO, cho rằng Megrahi đáng lẽ không bao giờ được phóng thích. Ông nói đó là một ngày để nhớ tới 279 nạn nhân của “một hành động khủng bố kinh hoàng”.

Thủ hiến Scotland Alex Salmond cũng nói rằng cái chết của Megrahi là một dịp để tưởng nhớ các nạn nhân của vụ đánh bom Lockerbie.

Cũng theo ông Salmond, vụ Lockerbie vẫn đang được điều tra và các công tố viên Scotland không tin rằng Megrahi là kẻ chịu trách nhiệm duy nhất.

Vụ đánh bom kinh hoàng

Chiếc máy bay chở khách của hãng Pan Am bị vỡ vụn sau vụ đánh bom tại Lockerbie, Scotland năm 1998. Megrahi, một quan chức tình báo từng phục vụ nhà cựu lãnh đạo Libya Gadhafi, luôn phủ nhận bất kỳ trách nhiệm về vụ đánh bom chuyến bay mang số hiệu 103 của hãng hàng không Pan Am vào tháng 12/1998. Đó vẫn là vụ tấn công khủng bố đẫm máu nhất từng xảy ra trên đất Anh.

Toàn bộ 259 người trên máy bay, đang trên đường từ London tới New York, đã thiệt mạng, cùng 11 người khác dưới mặt đất.

Các nhân viên điều tra sau đó đã lần ra dấu vết của Megrahi. Ông này và một người Libya khác, Al Amin Khalifa Fhimah, đã bị kết án bởi các phiên toà Mỹ và Scotland vào tháng 11/1991.

Nhưng Libya từ chối dẫn độ họ. Vào năm 1999, sau các cuộc đàm phán kéo dài, Libya đã chuyển giao 2 người để xét xử tại một căn cứ không quân cũ của Mỹ ở Trại Zeist, Hà Lan. Phiên toà bắt đầu tháng 5/2000. Fhimah thoát tất cả các tội danh, nhưng Megrahi bị kết án tối thiểu 27 năm ngồi tù.

Các công tố viên nghi ngờ rằng Megrahi thực hiện vụ đánh bom theo lệnh của tình báo Libya nhưng ông này luôn bác bỏ mọi cáo buộc.

Năm 2009, giới chức Scotland đã phóng thích Megrahi vì lý do nhân đạo do ông này mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Megrahi sau đó trở về Tripoli. Trong cuộc phỏng vấn cuối cùng, được quay vào tháng 12/2011, Megrahi nói: “Tôi là người vô tội. Tôi sắp chết và giờ đây mong muốn được bình yên cùng gia đình”.

Megrahi ít khi xuất hiện kể từ khi trở về Tripoli, nhưng ông này đã được nhìn thấy trên truyền hình Libya trong một cuộc tuần hành ủng hộ chính phủ của ông Gadhafi hồi tháng 7/2011.

An Bình

Theo BBC, AP

Abdelbaset Ali al-Megrahi, kẻ bị kết án gây ra vụ đánh bom máy bay số hiệu 103 của hãng hàng PamAm, hành trình New York-London năm 1988 vừa qua đời tại Libya, mang theo nhiều bí mật chưa được giải đáp.

Anh trai của Megrahi thông báo với hãng tin Reuters, Abdelbaset Ali qua đời lúc 11 giờ GMT (6 giờ tối ngày 20/5 giờ Việt Nam) sau nhiều năm bạo bệnh. Là người bị kết án gây ra vụ đánh bom máy bay được gọi với cái tên Lockerbie, nơi xác máy bay chở 259 hành khách rơi xuống, cướp thêm sinh mạng của 11 người dưới mặt đất tại thị trấn thuộc Scotland.

Megrahi từng bị bắt giữ và kết án tù năm 2001. Sau gần 9 năm thụ án, ông được trả tự do vì mắc bệnh ung thư và bị chuẩn đoán là không thể sống lâu được.

Abdelbaset Ali al-Megrahi và xác máy bay năm 1988.

Quyết định trả tự do cho Megrahi gặp phải sự phản đối mạnh mẽ của thân nhân các nạn nhân cũng như sự chỉ trích của Washington.Ngược lại, khi trở về Libya, ông được coi như người hùng của đất nước.

Tưởng như căn bệnh ung thư sớm vật ngã Megrahi nhưng ông vẫn sống được thêm 3 năm. Trong chuyến thăm Mỹ hôm qua, Thủ tướng Anh David Cameron đã nhận định, đáng lẽ Megrahi không bao giờ nên được trả tự do.

Theo Mohammed, anh trai của Megrahi, ông chết tại nhà riêng ở thủ đô Tripoli hômqua vì căn bệnh ung thư tiền liệt tuyến di căn và tang lễ sẽ được diễn ra vào sáng nay. Tuy nhiên, lãnh đạo Scotland Alex Salmond cho biết: “Cái chết của Megrahi chỉ khép lại một chương của vụ Lockerbie chứ nó không thể đóng lại toàn bộ sự việc”. Theo đó, các luật sư của Scotland đang tìm kiếm bằng chứng về những kẻ tình nghi trong vụ đánh bom từng làm chấn động thế giới 24 năm trước.

Megrahi là người duy nhất bị kết tội trong vụ đánh bom máy bay tháng 12/1988. Theo đó, một quả bom giấu trong vali đã được đưa lên chiếc máy bay tại sân bay Lupa Malta. Chiếc vali được chuyển giao tại Frankfurt sang một chuyến bay khác sau đó lên chiếc máy bay PanAm số hiệu 103 cất cánh từ sân bay Heathrow. Hành khách trên chiếc máy bay chủ yếu mang quốc tịch Mỹ (189 người), số còn lại là người Anh và số ít từ các quốc gia khác.

Tất cả 259 người có mặt trên chiếc máy bay đều thiệt mạng ngay khi trái bom phát nổ. 11 người khác ở thị trấn nhỏ Lockerbie chết khi bị mảnh vỡ máy bay rơi trúng.

Sau khi bị kết án tù, Mergahi bị giam giữ 8 năm nhưng được trả tự do theo một thỏa thuận do Liên hợp quốc làm trung gian. Mergahi trở về Libya như một người hùng và sống nốt quãng đời còn lại không yên ả khi bạo loạn lật đổ nổ ra ở Tripoli.

Cái chết của Mergahi làm dấy lên hàng loạt câu hỏi về những vai trò của ông trong nhiều năm qua. Không ít người Anh cho rằng, ông là vật hiến tế nhằm che giấu những bí mật trong vụ việc còn phía Mỹ thì cáo buộc, Anh trả tự do cho Mergahi để nhận được những hợp đồng mua dầu mỏ béo bở từ chính quyền Gaddafi. Tuy nhiên, Anh đã phủ nhận hoàn toàn cáo buộc trên.

Trong khi đó, Jim Swire, cha đẻ của một trong số 270 nạn nhân thì tin rằng, Megrahi hoàn toàn vô tội. Trong khi đó, kẻ bị cáo buộc lên án, Mỹ và phương Tây đã phóng đại vai trò thực sự của ông trong vụ đánh bom Lockerbie. Không có bằng chứng cho thấy ông là gián điệp của chính phủ Libya mà chỉ là giám đốc điều hành của một hãng hàng không nên Megrahi đã được trả tự do năm 2009 vì bạo bệnh, và cũng theo một thỏa thuận chung với Liên Hiệp Quốc.

Hồng Duy
Theo infonet.vn