Một trong những điểm nhấn tạo nên bức tranh toàn cảnh của cộng đồng internet trong năm 2011 vừa qua là sự ảnh hưởng ngày một sâu rộng của các mạng xă hội, đặc biệt là Facebook, đến đời sống hàng ngày của con người. Rơ ràng là các mạng xă hội đă đóng vai tṛ không hề nhỏ trong việc kết nối các cư dân mạng trở thành bạn bè trên toàn thế giới.
Facebook đă sở hữu tên miền thư điện tử riêng để phục vụ cho những nhu cầu riêng tư, bên cạnh đó là việc nâng cấp hệ thống chia sẻ trên trang web của họ. Khá nhiều thay đổi đă được đội ngũ kỹ sư tại Facebook tạo ra cho trang web của họ, và chúng ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng kết nối, kinh nghiệm sử dụng và quan trọng nhất là thông tin của chúng ta lưu trữ trên mạng toàn cầu.
Trong năm 2012, chắc chắn số lượng những sự thay đổi mà Facebook đem tới cho người sử dụng cũng sẽ không hề nhỏ. Tuy nhiên trước khi thay đổi, có lẽ Facebook cũng như người sử dụng nên ghi nhớ một vài điều được kể ra dưới đây, v́ ở một mức độ nhất định, những điều này có tác động không nhỏ đến sự thành bại, hay thậm chí là cả vận mệnh của một mạng xă hội:
Mạng xă hội nào cũng cần có người sử dụng
Dĩ nhiên là như vậy. Tuy nhiên mối quan hệ giữa người sử dụng và nhà cung cấp dịch vụ mạng xă hội không bao giờ là mối quan hệ một chiều giữa khách hàng và chủ dịch vụ như nhiều người lầm tưởng. Kỳ thực, cho dù có “mạnh gạo bạo tiền” hay có doanh thu nhờ quảng cáo cao đến đâu đi chăng nữa, th́ người sử dụng vẫn cứ là “lực lượng tối cao” quyết định sự thành bại của một mạng xă hội nhờ vào số lượng người sử dụng cũng như những thứ họ chia sẻ với nhau trên đó.
Đối với Facebook, mạng xă hội được ví von như “quốc gia đông dân thứ 3 thế giới” (800 triệu thành viên, chỉ đứng sau dân số Trung Quốc và Ấn Độ) th́ tầm quan trọng của người sử dụng dịch vụ lại cao hơn bao giờ hết. V́ thế, việc cho ra mắt tính năng hiển thị các post quảng cáo ngay trong news feed của người sử dụng cũng cần được cân nhắc một cách kỹ lưỡng.
Mạng xă hội này đă dấy lên một làn sóng phản đối từ chính người sử dụng của ḿnh khi thông báo rằng kể từ tháng 1/2012, Facebook sẽ tự động “cài” thêm một số post mang nội dung quảng cáo (sponsored story) vào hệ thống news feed, bên cạnh những nội dung được bạn bè của người sử dụng dịch vụ update. Nhiều người cho rằng, một chức năng này đi vào hoạt động, news feed của họ sẽ trở thành nơi spam quảng cáo “thả cửa” của các cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp. Nếu chuyện đó xảy ra, th́ Facebook sẽ thực sự mất điểm trong mắt người sử dụng.
IPO phải đi kèm với việc làm khách hàng hài ḷng
Chỉ sau 8 năm đi vào hoạt động, Facebook đă trở thành một ông lớn “ngồi chiếu trên” trong số những công ty công nghệ tại thung lũng Silicon. Chính mạng xă hội này đă định h́nh lại hoàn toàn cách chúng ta sử dụng mạng internet. Trong năm 2012, đợt IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu) hứa hẹn sẽ thu về cho Facebook một khoản đáng kể. Tuy nhiên, IPO cũng đi kèm với việc Facebook sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào người sử dụng, kéo theo đó là những thay đổi theo hướng chiều ḷng 800 triệu thành viên của mạng xă hội này.
Trong năm 2012, không loại trừ khả năng Facebook sẽ đón tiếp thành viên thứ 1 tỉ, v́ thế mọi quyết định ở thời điểm này của Mark Zuckerberg cũng như ban lănh đạo Facebook sẽ ảnh hưởng không chỉ đến họ cũng như người sử dụng, mà c̣n cả những cổ đông bỏ tiền đầu tư cho Facebook.
Cho tới thời điểm hiện tại, chúng ta có thể yên tâm v́ ranh giới mà Facebook vẽ nên vẫn c̣n rất rơ ràng. Đó là ranh giới giữa một nền tảng dành cho quảng cáo, và một nền tảng mạng xă hội mà ở đó, người sử dụng có thể thoái mái làm những ǵ họ muốn.
Quyền riêng tư
Quyền riêng tư, đó hẳn là vấn đề gây trăn trở lớn nhất không chỉ cho người sử dụng mà c̣n cho chính bản thân Facebook. Người sử dụng mạng xă hội này có rất ít lựa chọn kiểm soát riêng tư cũng như danh sách những người được quyền xem những bức ảnh họ post lên Facebook.
Trong năm ngoái, Facebook đă không ít lần vướng vào những vụ rắc rối liên quan đến quyền riêng tư của khách hàng. Sự việc rắc rối đến mức Ủy ban Thương mại Mỹ đă phải buộc Facebook đồng ư một bản cam kết, rằng một tổ chức thứ 3 sẽ đứng ra kiểm tra vấn đề quyền riêng tư trong ṿng 20 năm để đảm bảo “hàng trăm triệu khách hàng của Facebook được bảo đảm tốt nhất về sự riêng tư khi họ sử dụng dịch vụ.”
Tuy nhiên, việc bảo vệ quyền riêng tư không phải là việc chỉ dành cho Facebook, mà c̣n của cả chúng ta, những người đang hàng ngày hàng giờ update thông tin của cá nhân lên Facebook. V́ vậy, trước khi đổ lỗi cho Facebook về vấn đề riêng tư, hăy chắc chắn rằng những bức ảnh cũng như thông tin của bạn không thể lọt vào tay của những kẻ lạ mặt, những “stalker” chính hiệu đang hàng ngày ẩn nấp trên mạng internet.
Sức mạnh của người sử dụng
Như đă nói ở phần đầu bài viết, người sử dụng là lực lượng quyết định sự thành bại của một mạng xă hội hay bất kỳ dịch vụ web nào khác. Trong quá khứ đă có quá nhiều gương mặt bị người sử dụng “quay gót”, từ đó dẫn đến sụp đổ như Hi5, FriendFeed hay đáng chú ư hơn cả là MySpace. V́ thế, muốn tồn tại, điều đầu tiên cũng như tối quan trọng mà một mạng xă hội phải làm là lắng nghe những góp ư của người sử dụng, từ đó điều chỉnh dịch vụ của ḿnh cho phù hợp.
Về phần người sử dụng, thay v́ than phiền về mạng xă hội ḿnh đang sử dụng cũng như những tính năng tích hợp trong đó, hăy sử dụng chính tiếng nói của ḿnh để mạng xă hội đó biết bạn cần những ǵ. Nếu bạn thấy một vài tính năng của Facebook không phù hợp với ḿnh, th́ chẳng có lư do ǵ bạn lại không góp ư cho đội ngũ phát triển cả. Dĩ nhiên là chúng ta không thể đ̣i hỏi những thay đổi phải được đáp ứng trong ngày một ngày hai, nhưng một khi người sử dụng dịch vụ đă lên tiếng, th́ việc Facebook chiều ḷng người sử dụng chỉ là vấn đề thời gian. V́ vậy, đừng ngại đóng góp ư kiến của ḿnh.
Luôn sẵn sàng cho những đối thủ mới
Năm vừa qua chứng kiến sự trỗi dậy (một số người sẽ cho là ‘hụt’) từ đứa con cưng của ông trùm t́m kiếm, Google+. Mặc dù “trận chiến” giữa Google+ với Facebook vẫn chưa kết thúc, nhưng nhiều người đă phần nào xác định được kết cục dành cho Google+. Mặc dù chưa có bất kỳ thông tin chính thức nào, nhưng trong năm 2012, không loại trừ khả năng Facebook sẽ có đối thủ mới, với những tính năng riêng độc đáo mà hiếm có trang web nào sở hữu.
Kết
Rốt cuộc, tài sản lớn nhất đối với Facebook, hay bất cứ mạng xă hội nào, là cộng đồng người sử dụng. V́ thế có thể yên tâm một điều rằng, trong năm 2012, Facebook sẽ là một “gă khổng lồ xanh” tốt bụng, v́ hơn bao giờ hết, mạng xă hội này cần chúng ta, những người sử dụng trung thành.
Tham khảo TheNextWeb
Facebook: Tài sản quư giá nhất phải là người sử dụng
