Vụ “Hình sự hóa quan hệ dân sự ở Bình Dương”, ông Vũ Đình Châu được trả tự do

Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TP.HCM vừa tuyên ông Vũ Đình Châu không phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”; hủy một phần bản án sơ thẩm về tội danh, hình phạt đối với hai tội danh này.


Đây là vụ án mà Báo PLVN đã có loạt bài phản ánh sau khi ông Châu bị bắt giam và xuyên suốt phiên tòa sơ thẩm. Trong đó, các bài báo đã phân tích việc các cơ quan tiến hành tố tụng ở Bình Dương đã “hình sự hóa quan hệ dân sự”. Đồng thời, ngay từ trước và trong khi xét xử, các bài báo cũng phản ánh quan điểm của Luật sư Phan Trung Hoài và Luật sư Đinh Thanh Tâm – bào chữa cho ông Châu trong vụ án này .

Nguyên giám đốc công ty xổ số Bình Dương tại phiên phúc thẩm.

“Hình sự hóa quan hệ dân sự”
Theo Bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Dương, tháng 12/2006 bị cáo Châu (nguyên Tổng Giám đốc Cty Xổ số kiến thiết – dịch vụ Bình Dương, nay là Cty TNHH MTV XSKT Bình Dương) ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ tài sản trên diện tích đất thuê của Nhà nước có diện tích 8.054,4 m2 tại địa chỉ 672 Đại lộ Bình Dương, phường Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương từ Cty cổ phần Tấn Lợi với giá gần 7 tỷ đồng. Dù chưa nhận được thủ tục pháp lý về tài sản của Cty Tấn Lợi, ông Châu đã duyệt chi 6,8 tỷ đồng cho phía đối tác.
Ngoài ra, khi thực hiện Dự án Đầu tư Trung tâm Thương mại thị xã Thủ Dầu Một do Cty XSKT – DV tỉnh Bình Dương làm chủ đầu tư, bị cáo Châu đã đồng ý cho đơn vị thi công sử dụng biện pháp thi công đóng cừ thép xung quanh hố móng để ngăn chặn sạt lở đất với khối lượng 7.449 mét, và tính đây là khối lượng phát sinh, thanh toán thêm cho đơn vị thi công 1,2 tỷ đồng.


Liên quan đến vụ án này, các cơ quan chức năng của tỉnh Bình Dương cho rằng, việc đóng cừ lá thép là biện pháp thi công đã không được nhà thầu thi công công trình đưa vào hồ sơ dự thầu nên không thể xem là khối lượng phát sinh, chi phí thực hiện lẽ ra phải thuộc trách nhiệm của nhà thầu.
Bên cạnh đó, khi được cấp dưới báo cáo việc Lê Hoàng An (nguyên Giám đốc Trung tâm thương mại thuộc Cty TNHH MTV XSKT Bình Dương, bị tòa án cấp sơ thẩm tuyên phạt 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”) làm giả một số tờ vé số trúng thưởng mang sang TP.HCM đổi cho những người bán vé số dạo để lấy vé số của các tỉnh khác và đổi lấy tiền mặt, bị cáo Châu không đưa vụ việc ra xử lý và cũng không báo cáo cho cơ quan chức năng điều tra làm rõ.


Trả tự do sau hơn 18 tháng bị bắt oan
Tại phiên sơ thẩm vào tháng 5 và tháng 6/2011, TAND tỉnh Bình Dương tuyên phạt Vũ Đình Châu mức án 6 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, 2 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” và 6 tháng tù giam về tội “Che giấu tội phạm”. Không đồng ý, ông Châu đã kháng cáo kêu oan.


Theo nhận định của Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm, trong việc chuyển nhượng tài sản trên diện tích đất tại địa chỉ 672 Đại lộ Bình Dương, bị cáo Châu đã thực hiện đầy đủ các thao tác theo quy định của pháp luật. Bản án sơ thẩm quy kết bị cáo phạm tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là không có cơ sở vì thực tế không xảy ra thiệt hại. Cty Tấn Lợi đã giao tài sản và đến nay Cty XSKT – DV Bình Dương vẫn đang quản lý, khai thác khu đất trên.
Trong thực hiện Dự án Đầu tư Trung tâm Thương mại thị xã Thủ Dầu Một, tại phiên xử phúc thẩm, đại diện Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương đã cho biết nếu áp dụng theo phương pháp cũ đã được phê duyệt trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu là không khả thi trong điều kiện địa hình của khu đất; chỉ có áp dụng phương pháp đóng cừ thép thì mới đảm bảo độ an toàn cho chính công trình cũng như các công trình liền kề khác.


Tuy về thủ tục, bị cáo Châu có sai sót nhưng hậu quả nghiêm trọng là không có. Riêng đối với hành vi không đưa vụ việc sai phạm của Lê Hoàng An ra xử lý, hành vi này có dấu hiệu của tội phạm khác. Nhưng do tội danh này không bị kháng nghị, không bị kháng cáo theo hướng bất lợi cho bị cáo nên Hội đồng xét xử không thể xem xét.
Tại phiên phúc thẩm, Hội đồng xét xử tuyên trả tự do cho bị cáo đã chấm dứt tổng cộng 18 tháng tạm giam đối với ông Châu.

Liên quan đến vụ án này, Báo PLVN đã khởi đăng loạt bài: “Có hình sự hóa quan hệ dân sự?”; “Em tố cáo, anh thanh tra...?”; “Bản kết luận điều tra bất thường” và bài “Đình chỉ tội cố ý làm trái...”, phản ánh việc cơ quan chức năng dựa vào đơn thư tố cáo “nội bộ” tiến hành thanh tra Cty, khởi tố bắt tạm giam ông Châu. Tại phiên sơ thẩm PLVN tiếp tục có loạt bài: “Các sở, ngành phủi trách nhiệm!?; “Đề nghị tuyên bị cáo không phạm tội”; “Bị oan nhưng các con đừng oán thù ai!”, tiếp tục phản ánh diễn biến vụ án.

Trần Tố