Mai Thanh Hải - Đến hôm nay, hơn 2.000/10.000 km đường tuần tra biên giới (ĐTTBG) đă hoàn thành, sau hơn 20 năm chuyển từ ư tưởng thành hiện thực.
Phía Trung Quốc đổ đất đá, lấn suối phân chia, sát biên giới Móng C
Có thể khẳng định, sự xuất hiện của ĐTTBG, không chỉ là khát vọng ngàn đời của cha ông về một biên cương b́nh yên - no ấm, mà c̣n từ cả những câu hỏi thực tiễn nóng bỏng và đối sách với âm mưu thâm độc của các "Thế lực Bành trướng"...
Cha đẻ của tuyến ĐTTBG là Đại tướng Phạm Văn Trà. Cuối thập niên 80, khi giữ chức Tư lệnh Quân khu 3, Tướng Trà nhiều lần tới vùng biên giới B́nh Liêu, Móng Cái (Quảng Ninh) và rất băn khoăn khi thấy, nhiều nơi sâu vào nội địa 5 -7 km không có dân ở. Trong khi đó, phía Trung Quốc, dân ở rất sầm uất, thậm chí họ c̣n thả cả trâu ḅ sang đất ta.
Đường chạy trên biên giới Việt - Lào
Mặc dù đă có Bộ đội Biên pḥng làm nhiệm vụ, nhưng đi 5-7 km sát đường biên, không hề thấy bóng dáng người dân... khiến Tướng Trà cảm giác chống chếnh, bất ổn.
Ư tưởng "phải đưa dân ra sát biên giới" định h́nh và trở thành quyết tâm lớn, trong đầu vị Tư lệnh. Mà muốn đưa dân ra, th́ phải có đường đi...
Đầu năm 1988, tại một cuộc họp Bộ Quốc pḥng, Bộ Tư lệnh Biên pḥng báo cáo: "Bị mất 1 cột mốc ở Quảng Ninh". Bộ đội Biên pḥng và Quân khu 3 nhận lệnh phải đi t́m bằng được. Cuối cùng, người t́m ra cột mốc là một già làng 78 tuổi... - Câu chuyện này càng thôi thúc Tướng Trà ư tưởng đưa dân ra biên giới và vị Tướng đă bàn với lănh đạo Quân khu, đưa bộ đội ra trước, tổ chức rà ḿn, làm nương rẫy.
Nền đường chủ yếu làm bằng vật liệu bê tông
Sau đó, Bộ Tư lệnh Quân khu 3 xin ư kiến tỉnh Quảng Ninh, đưa dân về các bản cũ sát biên giới. Từ một xă thí điểm, dần mở rộng ra 2-3 xă.
Người dân được làm nhà, giao đất, giao rừng quản lư, đồng thời cũng "giao” cho dân phối hợp với bộ đội quản lư đường biên, cột mốc.
Dự án Vùng Kinh tế - Quốc pḥng ở Tiên Yên, Ba Chẽ đă h́nh thành. Từ thành công ban đầu, ư tưởng làm đường càng thôi thúc vị Tướng.
Tướng Trà đặt vấn đề với Bộ Quốc pḥng (BOP) và được đồng ư. Thế là, bộ đội triển khai xây dựng những đoạn "Đường vành đai biên giới” đầu tiên. Từ đó, các địa phương khác cũng từng bước xây dựng "Đường vành đai biên giới”, tuy chỉ là đường nhỏ hẹp, cấp phối hoặc rải đá dăm.
Tính đến năm 2005, đă có 21 dự án (dài 484 km), do Bộ đội Biên pḥng các tỉnh thực hiện.
Biên giới phía Bắc, đi làm đường?..
Mùa hè năm 2004, vụ gây rối diễn ra ở Tây Nguyên. Đại tướng Phạm Văn Trà vào t́m hiểu t́nh h́nh, càng thấy rơ đ̣i hỏi hàng đầu đặt ra lúc này là: Phải có đường tốt hơn phục vụ tuần tra, kiểm soát biên giới.
"Khó khăn nhất là từ B́nh Phước đi Đắc Nông, phải xuyên qua rừng, hoặc ṿng 200 km mới ra được biên giới. Tôi quyết định làm cho được đoạn gần 60 km ở Đắc Nông, thông tuyến biên giới từ Tây Ninh tới Đắc Nông. Tôi giao cho Bộ đội Công binh làm nhanh, như xây dựng các công tŕnh chiến đấu và yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Đề án tổng thể về ĐTTBG!”- Đại tướng Phạm Văn Trà kể.
Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ (TTg) đă có tới 3 cuộc họp nghe lănh đạo BQP báo cáo Đề án con đường. Lúc đầu, do nhiệm vụ cấp bách, BQP chỉ chuẩn bị phương án làm đường nhỏ, nền đường 3m, trải nhựa cấp phối hoặc đá dăm, đủ cho xe U-oát đi, hoặc chỗ nào khó hơn th́ đủ cho người, ngựa biên pḥng đi tuần tra.
Tuy nhiên, Chính phủ lại đặt vấn đề: "Nếu làm đường chỉ đủ đi tuần tra th́ hơi phí?. Liệu có thể làm con đường lớn hơn, vừa phục vụ Quốc pḥng, vừa phục vụ dân sinh?”.
Ngày 4/11/2004, TTg đă chủ tŕ Hội nghị thường trực Chính phủ nghe BQP báo cáo dự thảo kế hoạch củng cố và xây dựng tuyến ĐBG đất liền đến năm 2010.
Sau khi nghe Thượng tướng Phùng Quang Thanh (khi đó là Thứ trưởng Bộ Quốc pḥng, Tổng Tham mưu trưởng) báo cáo, TTg kết luận: "Kết hợp tốt giữa KTXH với Quốc pḥng, an ninh. Không làm đường rộng 3m, mà phải làm đường lớn hơn”.
Ngay sau đó, hàng loạt đơn vị khảo sát thiết kế của BQP vào cuộc và đầu tháng 8/2005 đă khảo sát được gần 5.000km biên giới. Một phương án tuyến của con đường từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Hà Tiên (Kiên Giang) đă ra đời và bộ đội lại tiếp tục khảo sát cụ thể nhiều khu vực trọng điểm, xác định từng cọc mốc, từng hướng tuyến sao cho ngắn nhất, hợp lư nhất, kinh tế nhất.
Khi Dự thảo Đề án ở mức hoàn chỉnh hơn, ĐTTBG là đường ô tô chạy dọc biên giới, nền rộng 5,5m, mặt đường 3,5m, kết cấu bê tông xi măng, các công tŕnh trên đường làm bằng thép và bê tông cốt thép.
Con đường theo Đề án phác thảo dài 14.250km, trong đó xây dựng mới hơn 10.196km, qua 25 tỉnh (dài hơn cả Vạn Lư Trường Thành), dự kiến sẽ phải làm trong hàng chục năm mới hoàn thành.
Tại phiên Họp thường kỳ của Chính phủ (tháng 12/2006), Chính phủ đă ra Nghị quyết về ĐTTBG, nhất trí với đề nghị của BQP: "Đây là công tŕnh Quốc pḥng an ninh, quản lư theo cơ chế đặc thù, sử dụng lực lượng quân đội thi công theo h́nh thức chỉ định thầu".
Ngày 14/3/2007, TTg Nguyễn Tấn Dũng đă kư Quyết định 313/QĐ-TTg phê duyệt đề án "Quy hoạch xây dựng đường TTBG đất liền giai đoạn 2006-2010 và những năm tiếp theo”.
Đầu năm 2012 tới đây, 250 km ĐTTBG nối Quảng Ninh với Lạng Sơn sẽ chính thức đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, cũng trên chính cung đường này, đă xuất hện một số t́nh h́nh mới, rất đặc trưng cho ư đồ lấn chiếm của phía Trung Quốc.
Đơn cử như tại Quảng Ninh: ĐTTBG đi qua khu vực Cửa khẩu Bắc Phong Sinh (huyện Hải Hà) và Hoành Mô -Đồng Văn (huyện B́nh Liêu), khi thấy chúng ta xây dựng ĐTTBG, phía Trung Quốc cũng vội vă huy động các loại xe máy hiện đại, gấp rút xây đường to bên phía họ.
Sau 1 ngày vất vả, vẫn không quên... tự sướng
Đặc biệt, ở những đoạn có ranh giới bằng sông - suối, phía Trung Quốc xây kè, hoặc dùng các biện pháp để nắn ḍng chảy sang phía bờ Việt Nam, ḥng gây sụt lở, để lấn được thêm ở phía sông bên họ. Có những con suối nhỏ, phía Trung Quốc đổ đất phía bên họ, lấn ra khiến con suối biến thành... lạch nước nhỏ. Việc này đă và đang diễn ra ngay trên địa bàn thôn P̣ Hèn (xă Hải Sơn, TP. Móng Cái)...
Không chỉ trong vấn đề biên giới lănh thổ, phía Trung Quốc cũng gây khó khăn cho hoạt đông giao thương, phát triển kinh tế ở một số Cửa khẩu có ĐTTBG ngang qua.
Đơn cử như trường hợp Cửa khẩu Bắc Phong Sinh (huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh). Đối diện Cửa khẩu Bắc Phong Sinh là Lư Hoả (Trung Quốc).
Theo hiệp định tạm thời giữa Việt Nam và Trung Quốc, Bắc Phong Sinh và Lư Hoả không có trong danh sách 21 cặp Cửa khẩu dự kiến sẽ mở.
Nhiều năm qua (đặc biệt từ khi Chính phủ có thành lập Khu Kinh tế Cửa khẩu Bắc Phong Sinh), Cửa khẩu đă được đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng như sân băi, nhà kiểm hoá, đường vận chuyển hàng hoá...
Mặc dù Việt Nam đă đưa Bắc Phong Sinh vào hoạt động, đạt quy mô Cửa khẩu chính, nhưng Trung Quốc vẫn coi hoạt động của Lư Hoả như một điểm thông quan. Do vậy, việc cấp Sổ Thông hành xuất nhập khẩu, đóng dấu kiểm chứng xuất nhập cảnh, chưa thực hiện được.
Mặt khác, việc quản lư hoạt động xuất nhập khẩu phía Trung Quốc vẫn theo chế độ biên mậu, thời gian mở cửa lại không ổn định (thường không quá 4 giờ/ngày); chính sách quản lư biên mậu thay đổi theo từng thời điểm, thường xuyên tăng phí và dịch vụ, tăng cường kiểm soát chặt chẽ người xuất nhập cảnh và hàng hoá xuất nhập khẩu...
Thời điểm này, cùng với đoạn Móng Cái - Lạng Sơn, một số đoạn ĐTTBG đă thông tuyến với tổng chiều dài lên tới gần 800km (dài nhất là đoạn Kon Tum - Gia Lai, 550km). Thế nhưng, những phức tạp đang chờ đợi những người lính Công binh xây dựng con đường và những người lính Biên pḥng sử dụng con đường. lại hầu như nằm ở cung giáp biên giới Trung Quốc.
Nhiều tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp, khi nhắc đến ĐTTBG đă lạc quan: Sẽ lập nên kỳ tích mới về một con đường bê tông dài nhất thế giới, “Con đường của ḥa b́nh, hữu nghị và phát triển” (chữ dùng của ông Tướng Nguyễn Văn Thành, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐNDVN).
Thế nhưng, với những người lính đă - đang bám trụ với từng tấc đất biên giới, th́ con đường (đoạn xa nhất chỉ cách đường biên giới cho phép là 1 km, c̣n lại đều bám sát đường biên) vẫn là những địa bàn hiểm trở, núi cao vực sâu chia cắt, thuận tiện hơn cho bước chân tuần tra Biên pḥng, nhưng nỗi vất vả giữ đất - giữ nước không thể tính toán lại được bằng 2 chữ "nhàn nhă"... Bởi phía bên kia biên giới, những cái đầu bành trướng vẫn đang suy tính - nghiền ngẫm t́m cách chiếm đất và bao năm nay, với biên giới, chưa có khái niệm "thời b́nh".
Giới thiệu một số h́nh ảnh về ĐTTBG, đoạn đi qua tỉnh Sơn La và Quảng Ninh.
--------------------------------------------------------------------------
Băng qua đồi núi Tây Bắc
Đường mới trên núi đá
Chặt cây, khoét núi
Vắt vẻo trên đỉnh núi cao vút mây sương
Bên kia biên giới, phía Trung Quốc toàn xây dựng nhà hộp bê tông, sát đường biên
Phương tiện cơ động, hiệu quả nhất trên ĐTTBG hiện nay là xe máy cào cào
Bên kia sông là Trung Quốc
Cột mốc sát bên đường
Vẫn là Trung Quốc, ở phía bên kia
Vẫn là phong cách bê tông nhà hộp, theo kiểu...thời trang thời chiến
Máy móc của Trung Quốc cũng vội vă làm đường, ngay sát con suối phân chia 2 nước
Đường chủ yếu làm bằng bê tông
Trung Quốc làm đường, ngay sau cột mốc của ta
Cột điện bám đường
Lên dốc ngược đến ngạt thở
Nh́n xuống biên giới, từ trên đỉnh dốc
Khu vực cấm, bởi c̣n rất nhiều ḿn chưa gỡ
Con đường kiên nhẫn bám theo bờ suối phân chia
Cửa khẩu Bắc Phong Sinh
Trạm Kiểm soát Biên pḥng P̣ Hèn
Ta cũng phải kiên cố, kẻo chúng chơi tṛ bẩn
Cửa khẩu tiểu ngạch P̣ Hèn, hay lối... sang chơi?
Phía Trung Quốc cũng đang ầm ầm xây dựng dọc đường tuần tra ta mới mở
Chúng lấn từng tư đất, bằng cách đổ đất đá, thu hẹp ḷng suối thế này đây
Sông Ka Long, biên giới tự nhiên giữa 2 nước -----------------------------------
* Bài viết có sử dụng một số tư liệu, h́nh ảnh của Báo Giáo dục Việt Nam và Diễn đàn Phuot.vn, TTVNOL.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
NHỮNG BẤT ỔN TỪ BÊN KIA ĐƯỜNG TUẦN TRA BIÊN GIỚI?..
