Khâu tầng sinh môn cho một sản phụ nhiễm HIV, lỡ đâm kim vào tay ḿnh, bác sĩ Hồng Minh vô cùng lo sợ. Suốt nửa năm sau đó, lúc nào chị cũng sống trong tâm trạng thấp thỏm như có án tử treo trước mặt.
Mấy chục năm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Minh, Trung tâm tư vấn Kế hoạch hóa gia đ́nh từng tiếp xúc với rất nhiều chị em bị nhiễm HIV. Bản thân chị cũng trực tiếp đỡ đẻ, làm thủ thuật bỏ thai, mổ cho các bệnh nhân này khá nhiều. Nhưng đến tận bây giờ, chị vẫn không thể quên một ca "hú hồn" như vậy.
Vài năm trước, chị được phân công đỡ đẻ cho một sản phụ bị AIDS. Dù có kinh nghiệm nhiều năm, nhưng không hiểu sao hôm đó do sơ suất, lúc khâu tầng sinh môn cho bệnh nhân, chiếc kim khâu lỡ đâm vào tay chị. Cố gắng giữ b́nh tĩnh làm cho xong thủ thuật, chị vội vàng lột găng, dùng tay bóp máu chỗ kim đâm vào rồi ngâm rửa tay trong cồn. Thời gian đó, chị không dám kể chuyện này với ai, chỉ nơm nớp sợ. Chị cũng không dám dùng thuốc chống phơi nhiễm v́ sợ bị mọi người nghi ngờ.
Ngày nào cũng sống trong tâm trạng căng thẳng, ṃn mỏi đợi chờ, đúng 3 tháng, chị lặng lẽ đi xét nghiệm. Khoảng thời gian đợi kết quả như kéo dài vô tận. Âm tính. Ḷng chị nhẹ nhơm hơn nhưng nỗi lo âu vẫn chưa hết. "Biết đâu ḿnh đă nhiễm bệnh rồi nhưng c̣n đang trong giai đoạn cửa sổ", chị tự nhủ và lại tiếp tục sống trong thấp thỏm 3 tháng nữa.
"Khi có kết quả âm tính sau 6 tháng gặp 'tai nạn' ḿnh mới thở phào và dám kể cho mọi người nghe", chị Hồng Minh chia sẻ.
 |
| Làm việc với những bệnh nhân HIV, các y bác sĩ phải rất cẩn thận, v́ chỉ một sơ xuất nhỏ cũng có thể bị phơi nhiễm. Ảnh: N.P. |
Nói về những rủi ro trong công việc, bác sĩ Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Bệnh viện 09, nơi điều trị cho những người bị AIDS giai đoạn cuối tại Hà Nội cho biết, cán bộ y tế làm việc trong môi trường 100% bệnh nhân HIV th́ nguy cơ phơi nhiễm không chỉ với HIV mà tất cả các bệnh về đường hô hấp rất cao, cao hơn đối với việc phơi nhiễm trong cộng đồng. Chỉ một sơ xuất nhỏ trong công việc cũng có thể gặp rắc rối. Nơi đây đă từng có vài nhân viên bị phơi nhiễm như vậy.
Không những thế, y bác sĩ ở đây không ít lần phải "đứng tim" v́ người bệnh. Bệnh nhân được điều trị khỏe mạnh, đủ điều kiện xuất viện nhưng lại không muốn đi. Họ đă t́m cách rút máu ra xilanh và dọa nếu cho xuất viện, sẽ tiêm máu truyền bệnh cho nhân viên y tế.
"Ai chẳng muốn làm nơi nhàn hạ hoặc nếu có vất vả th́ nhận được đồng lương xứng đáng. Nhưng với những cán bộ, nhân viên chăm sóc bệnh nhân AIDS như chúng tôi th́ khác. Không có cơ hội làm thêm, công việc tiềm ẩn nhiều rủi ro", ông cười buồn nói.
"Mặc dù thành phố đă có những hỗ trợ cho cán bộ làm công tác này, tuy nhiên, với môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ như thế này, chẳng may ai mắc phải
th́ cái giá họ chấp nhận làm việc ở đây không ǵ... đong đếm được", bác sĩ Tuấn cho biết thêm.
Một nữ cán bộ công tác lâu năm cũng tại bệnh viện 09 đến giờ vẫn không quên được khoảng thời gian hoang mang lo sợ khi bị phơi nhiễm. Khi đó, mới cưới chồng được một thời gian th́ chị bị kim tiêm của người bệnh đâm vào chân trong một lần sơ xuất.
"Uống thuốc vào sức khỏe yếu đi là một phần nhưng điều quan trọng là tinh thần suy sụp nặng nề. Ḿnh không dám nói với ai trong gia đ́nh biết, ngoài chồng. Dù ông xă cũng động viên, an ủi nhưng nhiều khi nh́n vào mắt chồng ḿnh vẫn thấy ở trong đó sự thất vọng, lo lắng".
Ngay cả việc chị làm ở một nơi chuyên điều trị cho bệnh nhân AIDS, chị cũng không cho gia đ́nh nhà chồng biết. V́ thế trong suốt mấy tháng trời chờ đợi kết quả, chị không dám về quê. Chỉ đến khi cầm trên tay tờ phiếu xét nghiệm cho kết quả âm tính, chị mới thở phào nhẹ nhơm, có cảm giác ḿnh như từ cơi chết trở về.
Chia sẻ với PV, một nữ bác sĩ làm việc tại một bệnh viện chuyên chăm sóc điều trị miễn phí cho bệnh nhân nhiễm HIV tại B́nh Phước cũng bày tỏ những lo sợ bị nhiễm HIV. Đa số các bệnh nhân ở đây đều bị gia đ́nh kỳ thị và từng nghiện ma túy, do đó tâm lư bệnh nhân cũng không ổn định lắm.
Hàng ngày, y bác sĩ phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm bệnh lao và các bệnh lây qua đường máu khác. Biết vậy nên ai cũng rất cẩn thận, một phần là để pḥng bệnh cho ḿnh, phần kia là pḥng bệnh cho các bệnh nhân v́ sức đề kháng của họ yếu, rất dễ mắc thêm bệnh. Nhưng nhiều bệnh nhân không hiểu, họ cho rằng các y bác sỹ kỳ thị họ.
"C̣n nếu gần gũi quá th́ người khác sẽ nghĩ ḿnh móc nối buôn bán v́ đa số bệnh nhân là người nghiện. Nhiều bệnh nhân thậm chí nảy sinh t́nh cảm với nhân viên y tế nên thật khó xử, ḿnh không đáp lại họ lại tự oán trách bản thân hay đầy những suy nghĩ tiêu cực khác", nữ bác sĩ này cho biết.
"'Bạn đă bị nhiễm rồi', đó là câu nói mà những nhân viên y tế nơi đây thường đùa với nhau khi có ai đó bị cảm cúm", chị kể.
Cũng có những bác sĩ, không bị nỗi ám ảnh nhiễm bệnh chết người th́ lại ám ảnh bởi những câu chuyện quá đỗi đau ḷng của những người lỡ vướng căn bệnh nan y này. Là bác sĩ từng tư vấn cũng như làm thủ thuật cho nhiều sản phụ nhiễm HIV tại Bệnh viện Từ Dũ, TP HCM, chị Nguyễn Ban Mai, Phó trưởng pḥng điều trị theo yêu cầu, từng có nhiều đêm mất ngủ, những ngày tháng day dứt khôn nguôi... trước số phận của những bệnh nhân đặc biệt.
Đó là chuyện về một cô gái trẻ ở B́nh Dương, bị lây bệnh từ anh chồng vốn là bảo kê khét tiếng và chỉ phát hiện sự thật khi sinh con đầu ḷng. "Hồi đó, từ những năm 1997-1998 chưa có thuốc pḥng lây truyền từ mẹ sang con, cũng không có chính sách hỗ trợ ǵ cho những sản phụ như vậy, nên sau 8 tháng sinh, người mẹ trẻ đă không thể vượt qua được sự khủng hoảng, cô ấy đă tự tay bóp chết đứa con rồi tự tử... Kết cục bi thảm đó ám ảnh ḿnh và đồng nghiệp rất lâu", chị Mai kể.
Một câu chuyện khác cũng khiến bác sĩ day dứt khôn nguôi. Bệnh nhân là giám đốc một công ty thuốc sát trùng lớn. Chị được phát hiện bị ung thư cổ tử cung và các xét nghiệm trước phẫu thuật lại treo thêm cho chị một án tử: chị nhiễm HIV. Người phụ nữ không tin vào sự thật và đă bắt chồng đi thử th́ anh cũng dương tính. Chồng chị thú nhận trong thời gian vợ đi công tác, anh đă vui vẻ vài lần trong quán karaoke và có lẽ mang bệnh từ đó.
"Người đàn bà đang ở đỉnh cao sự nghiệp, đinh ninh ḿnh có mọi thứ trong tay: danh vọng, hạnh phúc gia đ́nh... bỗng chốc thấy mất hết. Chị ấy rơi vào khủng hoảng trầm trọng và không có cách ǵ vượt qua, dù bọn ḿnh đă tư vấn rất nhiều... Chính ḿnh cũng bị lây tâm trạng của người phụ nữ đó suốt một thời gian dài", bác sĩ Ban Mai chia sẻ.
Ám ảnh bị lây bệnh là tâm trạng của không ít nhân viên y tế sau các tai nạn trong quá tŕnh làm thủ thuật, tiêm, truyền... cho bệnh nhân HIV. Tuy nhiên theo bác sĩ Nguyễn Tiến Lâm, trưởng khoa Virus - Kư sinh trùng, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) th́ cho đến nay ở nước ta chưa có trường hợp nào bị HIV do nghề nghiệp.
Theo bác sĩ, trong các t́nh huống này, người bị phơi nhiễm cần lử lư vết thương tại chỗ (để máu chảy tự nhiên, không nặn bóp tránh làm đụng dập tại chỗ vết thương, xối vết thương dưới ṿi nước sạch, rửa sạch bằng xà pḥng. Nếu bị phơi nhiễm qua niêm mạc, nhỏ mắt liên tục bằng nước muối sinh lư hoặc xúc miệng, họng bằng nước muối sinh lư). Sau đó cần cần báo cáo cho người phụ trách, ghi rơ thời gian, hoàn cảnh xảy ra phơi nhiễm, gặp bác sĩ chuyên khoa để đánh giá mức độ vết thương, xác định mức độ nguy cơ phơi nhiễm, làm xét nghiệm HIV...
Những bác sĩ thường xuyên giáp mặt tử thần
