Obama gặp Ôn Gia Bảo, nói chuyện kinh tế, Biển Ðông

BALI, Indonesia (AP) - Trong ngày cuối cùng chuyến công du Á Châu, Tổng Thống Barack Obama hôm Thứ Bảy gặp Thủ Tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo (Wen Jiabao) trong một cuộc họp không báo trước, chú trọng vào những đề tài kinh tế đang gây tranh cãi giữa hai cường quốc này.

TT Obama nói chuyện với Thủ Tướng Ôn Gia Bảo hôm Thứ Bảy tại hội nghị thượng đỉnh Ðông Nam Á ở Bali, Indonesia. Bên phải là Ngoại Trưởng Hillary Clinton. (Hình: AP/Charles Dharapak)

Hai người cũng bàn về vấn đề tranh chấp trên biển Ðông, Cố vấn An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc Tom Donilon cho báo chí biết sau cuộc họp.

Cuộc gặp gỡ không phải là một sự kiện ngoại giao chính thức mà được thêm vào phút chót để hai lãnh tụ có thể bàn tiếp những chuyện đang nói dở dang trong bữa tiệc tối hôm trước tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN.

“Chúng ta có mối quan hệ phức tạp và khá sâu rộng với Trung Quốc trong tất cả các lãnh vực,” ông Donilon nói.

Ông nói Tổng Thống Obama nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc Trung Quốc phải điều chỉnh giá trị đồng nhân dân tệ, mà Hoa Kỳ cho là đang giữ giá quá thấp.

Cuộc họp vào phút chót nhấn mạnh tầm quan trọng của Trung Quốc trong quan hệ với Mỹ. Mới cuối tuần trước, Tổng Thống Obama gặp Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào tại thượng đỉnh APEC.

Cuộc họp với Thủ Tướng Ôn Gia Bảo không có phóng viên, chỉ có phóng viên ảnh và quay phim được dự phần đầu của cuộc họp.

Ông Donilon nói Hoa Kỳ, trong tư cách một cường quốc hàng hải, muốn cuộc tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải ở biển Ðông được giải quyết một cách ôn hòa.

Hôm Thứ Sáu, ông Ôn mới cảnh cáo các nước Ðông Nam Á là “các thế lực bên ngoài không nên kiếm cớ để can thiệp” vào tranh chấp trong vùng biển tại đây.

Tuy nhiên, Thủ Tướng Ôn Gia Bảo được xem là người phụ trách kinh tế, và cuộc đối thoại với Tổng Thống Obama chú trọng vào vấn đề đó, ông Donilon nói.

Ông bác bỏ lập luận cho rằng chuyến đi Châu Á lần này của Tổng Thống Obama có mục tiêu cô lập Trung Quốc.

Chính sách của Mỹ, ông nói, là tái cân bằng lợi ích quốc gia và chú trọng vào Châu Á - Thái Bình Dương.

“Chuyện này không dính dáng gì tới việc cô lập hay cách ly ai hết,” ông nói.

Cố vấn An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc Tom Donilon cho báo chí biết, TT Obama nhấn mạnh đến tầm quan trọng trong việc TQ phải điều chỉnh giá trị đồng nguyên của mình, mà Hoa Kỳ cho là vẫn còn quá thấp. Ông Donilon nói, hai nhà lãnh đạo cũng đề cập đến tranh chấp ở Biển Ðông.

Ðài truyền hình nhà nước TQ, CCTV, tường thuật lời phát biểu của Thủ Tướng Ôn Gia Bảo với TT Obama, rằng bức tranh ảm đạm của kinh tế toàn cầu khiến Hoa Kỳ và TQ cần phải thắt chặt mối quan hệ về kinh tế lẫn mậu dịch.

Ông Bảo nói, gia tăng trao đổi thương mãi và đầu tư sẽ giúp làm dịu bớt sự mất cân bằng trong cán cân mậu dịch giữa TQ với Mỹ. CCTV trích dẫn thêm lời của ông Bảo, nhắc lại lời kêu gọi của Bắc Kinh, yêu cầu Mỹ nới lỏng sự hạn chế xuất cảng mặt hàng cao cấp sang TQ.

Theo AFP, phía Trung Quốc mô tả hai bên đã “đối thoại thân thiện” và “thẳng thắn,” trong bối cảnh đôi bên tranh giành ảnh hưởng trong khu vực, Bắc Kinh tuyên bố muốn nhanh chóng hợp tác với siêu cường số một. Tuy nhiên, khác với thái độ công kích gay gắt trong những ngày trước đây, lần này Trung Quốc đã tỏ ra mềm mỏng hơn.

Theo RFI, đối thoại Mỹ-Trung diễn ra vào lúc quan hệ hai bên bị căng thẳng nhất, do Hoa Kỳ khẳng định vai trò chủ động tại Châu Á Thái Bình Dương. Cuối tuần trước, tại hội nghị thượng đỉnh APEC ở Honolulu, Tổng Thống Mỹ Barack Obama cũng đã đặt vấn đề xung khắc thương mại, tiền tệ và tranh chấp chủ quyền ở Biển Ðông với Chủ Tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Ðào.

Tổng Thống Obama rời Bali hôm Thứ Bảy, kết thúc vòng công du 9 ngày tại Châu Á Thái Bình Dương với trọng tâm củng cố uy thế của Hoa Kỳ trong khu vực. Tuy vòng công du mang mục tiêu ngoại giao nhưng Tổng Thống Obama không quên gởi thông điệp chính trị đến công luận Mỹ, rằng Châu Á Thái Bình Dương cũng là một trong những cột trụ của kinh tế thế giới.

Hôm Thứ Sáu, tổng thống chứng kiến lễ ký kết hợp đồng lịch sử, theo đó, hãng hàng không Lion Air của Indonesia đặt mua 230 chiếc máy bay Boeing 737 với tổng trị giá 22 tỷ đôla. (TP-nguoi-viet)