Huyện B́nh Sơn - Quảng Ngăi có 3 làng câu mực trên vùng biển Trường Sa của Việt Nam. Dù nhiều ngư dân ở đây đi biển không về nhưng những người khác vẫn tiếp tục ra khơi.
Với hơn 100 chiếc tàu và 3.000 ngư dân, xă B́nh Chánh là trung tâm của nghề câu mực biển Trường Sa ở B́nh Sơn - Quảng Ngăi. Bay giờ tàu được đóng to hơn, ngư dân đánh bắt xa nhà dài ngày hơn. Hồi trước chỉ đi trong lộng, giờ tàu câu mực tiến ra tới đảo Kiều Ngựa, chóp ngoài quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Sinh nghề, tử nghiệp
Nghề câu mực khơi ai cũng biết là nguy hiểm. Mỗi tàu chở theo khoảng 30 chiếc thúng. Cứ khoảng 17 giờ, nếu trời yên, biển lặng th́ những chiếc thúng tủa ra biển. Một đêm phiêu dạt, sáng hôm sau tàu mẹ vớt về, nếu thiếu một thúng hoặc chỉ thấy thúng không nghĩa là đă mất một ngư dân.
“Trước đây, dân câu mực dưới thúng luôn gặp nguy hiểm do thiếu thiết bị liên lạc. Bây giờ đă có máy thông tin rồi mà sao đầu năm tới nay vẫn có tới 5 ngư dân thiệt mạng?”.
Nghe tôi thắc mắc, ông Dậu, thuyền trưởng tàu câu mực trên 400 CV ở B́nh Chánh, giải thích: “Nhiều ngư dân biến mất mà không để lại dấu vết ǵ, anh em trên tàu chỉ biết rắc gạo xuống nước tạ từ”.
Giáp Tết 2011, cả làng chài ở B́nh Chánh nhốn nháo bởi ngư dân Đào Văn Hải (45 tuổi) chết mất xác. Ông Hải là một ngư dân lăo luyện của B́nh Chánh.
Ông Thanh, một ngư dân đi cùng với ông Hải, kể lại: “Bữa đó biển Trường Sa yên lắm. Anh em điện qua lại nói chuyện. Anh Hải nói câu được nhiều mực, vậy mà lát sau gió tới th́ mất liên lạc…”. Khoảng 5 giờ sáng, một cơn dông bất ngờ ập đến, thúng trôi tứ phía. Tàu mẹ lao đi t́m từng thúng nhưng chiếc của ông Hải biến mất.
Cụ Bùi Thị Hường (84 tuổi) đôi mắt như nḥa đi v́ khóc con. Cuộc đời của cụ vậy là mất 2 người con trai. Năm 1996, ngư dân Đoàn Luật, con trai lớn của cụ, bị trôi thúng mất tích.
Mẹ chồng phải dựa lưng với nàng dâu và 5 đứa cháu. Giờ lại đến ngư dân Đào Văn Hải. Ông Hải chết, cụ lại gánh thêm 2 đứa cháu nội. Tất cả 7 đứa cháu đều phải học hành dở dang v́ mất cha…
Ngày 18/2, sau 6 ngày t́m kiếm tuyệt vọng, ngư dân ngoài biển điện vào bờ báo cho gia đ́nh lập bàn thờ gọi hồn cho ông Hải. Bà Huỳnh Thị Nam, vợ ông, trở thành ḥn vọng phu ngóng ra biển.
Cụ Bùi Thị Hường và cháu nội thẫn thờ
trước cái chết của ngư dân Đào Văn Hải
Từ khi báo tin bị nạn, dân làng câu mực B́nh Chánh có 21 ngày để ngóng chờ. Đó là những ngày sầu thảm nhất đời của những thân nhân người gặp nạn trên biển. Sau 21 ngày, bàn thờ ngư dân Đào Văn Hải được lập cạnh mép biển rồi nặn h́nh nhân gọi người gặp nạn trở về. Một thầy cúng được mời đến làm h́nh nhân.
Đất sét tại ḷ gạch đă nhào trộn, căn cứ vào h́nh dáng của ngư dân Đào Văn Hải, một bức tượng như thật được nặn ra. Xương cốt được làm từ cành dâu, ruột bằng ḷng đỏ trứng gà, ḷng trắng trứng rải khắp tượng thay cho huyết tương…
Tại bàn thờ được lập trên băi biển, bà Nam và 2 người con quỳ gối khấn nguyện hồn chồng. Gieo hai đồng tiền xin keo, bà Nam hét vọng ra biển: “Chư thần chiếu thả chồng con về không?”. Nhoài người lên bàn thờ, người đàn bà nước mắt lưng tṛng ôm linh vị chồng lao về nhà đặt lên chiếc quan tài trống không…
Năm nào làng câu mực B́nh Chánh cũng có những đám tang h́nh nhân. Người thân mất xác, việc làm h́nh nhân trở thành niềm an ủi rất lớn đối với cha mẹ, vợ con của các ngư dân chết v́ câu mực ở Trường Sa. Nghĩa địa làng biển B́nh Chánh đầy rẫy những ngôi mộ gió của dân câu mực. Trong những ngôi mộ đó là những h́nh nhân bằng đất sét.
Ở đảo Lư Sơn, mộ gió bao giờ cũng để trống mặt trên, nếu gia sự bất an th́ người ta đào mộ lên và chỉnh sửa lại h́nh nhân. C̣n ở làng biển B́nh Chánh, h́nh nhân vĩnh viễn yên nghỉ dưới trảng cát cháy nắng.
Ngư dân Ngô Văn Đại ở B́nh Chánh đúc kết: “Dân câu mực khi gặp nạn th́ chết đủ kiểu: Gió úp thúng, ngủ gục rớt xuống biển, bị tàu “lạ” nhấn ch́m nhưng mà sinh nghề, tử nghiệp cũng là chuyện thường”.
Hiểm nguy chực chờ
“Giữa biển Trường Sa, nửa đêm rạng sáng, anh em câu mực hay gặp chuyện kỳ dị lắm” - ngư dân Bùi Quang ở B́nh Chánh tiết lộ. Có một lần, khi vừa xem đồng hồ thấy kim chỉ 2 giờ sáng, Quang tính rít một điếu thuốc cho đỡ buồn ngủ th́ tai nạn ập đến.
Xào... xào... phừng! Âm thanh từ nhẹ nhàng, mơ hồ rồi trỗi dậy như một cơn cuồng phong. Trong đêm đen, sóng biển dựng lên một bức tường nước mờ mờ ảo ảo. “Cứu tôi với!” - anh la to, chồm người ra ôm lấy be thúng. Chiếc thúng bị đưa lên cao rồi đáp xuống trong tư thế lật nghiêng, đổ Quang xuống biển.
“Lúc đó, tôi tin chắc là ḿnh sẽ chết thôi” - Quang nhớ lại. Sải tay bơi cật lực trong những lượn sóng kỳ dị, anh đưa tay vồ được chiếc thúng nửa nổi nửa ch́m. Lên thúng, Quang nằm ngửa để hoàn hồn. “Mạng sống vậy là c̣n giữ được”- anh thở phào.
Theo ngư dân câu mực B́nh Chánh, ở Trường Sa, nhiều khi đang ngồi câu, bất chợt một con sóng như trên trời trút xuống, nếu ngư dân sơ ư là văng xuống biển tiêu mạng; c̣n nằm trên thúng th́ ra tay tát nước cật lực để thúng nổi.
Hai con của anh Tùng c̣n quá nhỏ, chưa hiểu được chuyện sinh tử, ly biệt…
Sợ nhất là cá mập vây thúng, lượn lờ như sóng ma. Gặp hoàn cảnh đó, ngư dân phải khấn thầm: “Tội mà, tôi làm ăn, ông đi đi cho tôi nhờ”.
Đôi khi, có con cá to như gốc cổ thụ quật đuôi vào thúng, vậy là ngư dân bổ nhào xuống nước. Có khi bầy cá mập đi qua, không ít ngư dân trở thành miếng mồi ngon cho những hung thần khát máu của đại dương.
Trong chuyến biển tháng 3/2011, ngư dân Nguyễn Văn Thi (23 tuổi) ở B́nh Chánh vừa vào đến bờ vội vàng bán thúng, giă từ nghề câu mực, chuyển sang đi lưới mành gần bờ.
Thi cứ lắc đầu khi người thân hỏi nguyên nhân. Gặng hỏi măi, cuối cùng anh mới hé lộ chuyện lúc mờ sáng mà ḿnh gặp ở giữa biển Trường Sa. “Tôi không dám kể v́ sợ dân câu mực mất tinh thần”- anh giải thích.
Hôm đó, Thi đang câu mực cách thúng bạn khá xa. Biển tối đen như hũ nút. Trên thúng le lói chiếc đèn dầu và âm thanh khọt khẹt của chiếc máy Icom 3 băng.
Bỗng nhiên, chiếc thúng của Thi bị một con sóng đưa lên thật cao rồi lại d́m xuống nhiều lần. “Tôi cứ tưởng ḿnh xuống âm ti rồi. Hồn vía không c̣n, chỉ đến khi tôi cầu khấn trời đất, ông bà xin tha mạng th́ con sóng kia mới chịu rút đi”- Thi nhớ lại.
Mới đây, tai vạ đă ập xuống gia đ́nh ngư dân Ngô Phường (47 tuổi). Chiều 1/6, ông xuống thúng câu đi câu mực trên vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Nửa đêm, ông vẫn c̣n lên máy Icom hớn hở thông báo về đất liền một chuyến biển trúng đậm mực. Vậy mà không lâu sau đó, một ngư dân trên tàu nghe một âm thanh mơ hồ giống như tiếng gào… Sáng ra, tàu mẹ lượn một ṿng để t́m thúng. Thúng ông Phường rỗng không, các ngư dân lạnh toát cả người.
Đám tang với h́nh nhân đất sét của ông Phường được cả làng đến tiễn đưa. Người dân thương cảm v́ ông có hoàn cảnh đặc biệt: Vợ bị u năo ngồi một chỗ, con chưa đứa nào trưởng thành.
Là một đảng viên gần 30 tuổi Đảng, ở địa phương, ông là một người sống gương mẫu, tuy gia cảnh luôn nghèo khó. Hai em Ngô Thị Tiền và Ngô Thanh Tiến, con ông, là học sinh giỏi nhưng đều phải bỏ học nửa chừng.
***
Ám ảnh tàu “lạ”
Ngày 1/1, tàu QNg 95104 TS của ông Nguyễn Hạnh ở B́nh Chánh thả ngư dân xuống thúng đi câu mực. Ngư dân Lê Văn Sơn câu gần với thúng của ngư dân Hồ Đông Tùng. Trời vừa sập tối, Sơn nghe tiếng anh Tùng la to trên máy Icom: “Có tàu lạ đi vô ṿng thúng câu mực, anh em coi chừng!”. “Vô tới đâu, nó gần tới chưa?”- các ngư dân c̣n lại gào vào máy Icom rồi ngước nh́n về phía chiếc thúng của anh Tùng. Chiếc thúng này vẫn le lói ngọn đèn. Bất chợt, bóng một con tàu khổng lồ hiện trên nền trời, cắt ngang chiếc thúng nhỏ nhoi. Ánh đèn của chiếc thúng vụt tắt. Các ngư dân gào lên, chèo lại gần th́ anh Tùng và chiếc thúng đă bị chiếc tàu “lạ” nhấn ch́m trong xoáy nước cuồn cuộn.
Bỏ công sức t́m kiếm cả ngày lẫn đêm, các ngư dân chỉ thấy những mảnh thúng vô hồn trôi dập dềnh trên sóng nước.
B́nh Chánh xáo động bởi tai nạn của ngư dân Hồ Đông Tùng. Tùng xuất thân từ một gia đ́nh đi biển lăo luyện. Kinh nghiệm câu mực gần 20 năm của anh khiến nhiều người phải kiêng nể. Khi Tùng bị nạn, cha và anh của Tùng vẫn đang cầm lái chở ngư dân đi câu mực khơi ở Trường Sa. Chị Phạm Thị Hà, vợ Tùng, mới ngoài 30 tuổi đă trở thành góa phụ, một nách gánh 2 con nhỏ.
Cầm tấm ảnh cha trong đám tang, cháu Hồ Ngọc Hân, 7 tuổi, nói với em: “Ba Tùng đó. Ba Tùng đi biển chưa về”. Cháu Hồ Ngọc Hiếu, đứa em mới 24 tháng của Hân, chưa hiểu được chuyện sinh tử, ly biệt. Đặt ngón tay nhỏ nhắn lên tấm ảnh, đứa bé cứ ấn mạnh vào mặt ba Tùng, miệng bi bô nói không thành câu…
Đi câu bằng thúng ngoài biển ,tai nạn xảy ra th́ không ai tránh khỏi.C̣n nói đi câu mà bị tàu lạ đâm ,tàu lạ là tàu ǵ ?Tàu lạ nào dám vào lănh hải VN mà dám đâm đâm vào tàu thuyền của ngư dân VN ?
Chắc tàu lạ này là của bọn cứơp biển Somalie qúa .
thương cho những người dân Việt nhỏ bé của tôi quá. Sống ở thế kỷ 21 rồi mà đi câu mực chỉ với những dụng cụ thô sơ như thời trung cổ th́ nguy hiểm là chắc rồi. Nhưng: tại sao? trong khi các nước khác th́ trang bị hiện đại, bắt được nhiều và qui mô. Chung qui cũng v́ VN chúng ta bất hạnh bị cai trị bởi 1 chính phủ ngu dốt chỉ giỏi đàn áp dân chúng, khúm núm với tàu khựa kể cả khi chúng giết ngư dân Việt ḿnh rồi ướp lạnh xác như cá vậy, tội ác bọn quỉ đỏ cs này cao ngất trời xanh ( kể cả thằng anh đồng chí mất dạy của nó là tàu tặc)
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.