Trước các chỉ trích về tính không minh bạch của chương trình viện trợ nước ngoài, Trung Quốc lần đầu tiên công bố sách trắng viện trợ nước ngoài trong đó nói, các khoản này hỗ trợ các nước đang phát triển và là lựa chọn khác ngoài khoản viện trợ của phương Tây vốn đi kèm nhiều điều kiện.
Sách trắng khẳng định, “trong những năm qua, bên cạnh việc tập trung cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội trong nước, Chính phủ Trung Quốc còn thực hiện tốt nhiệm vụ quốc tế, cung cấp nhiều khoản viện trợ cần thiết cho các nước gặp khó khăn theo nguyên tắc bình đẳng, chú trọng hiệu quả, phù hợp với thực tiễn và không kèm theo điều kiện chính trị, thúc đẩy hợp tác Nam - Nam và cống hiến tích cực cho sự phát triển chung của nhân loại”.
Tính đến cuối năm 2009, Trung Quốc cung cấp viện trợ cho 161 quốc gia và hơn 30 tổ chức quốc tế và khu vực với tổng số tiền 256,29 tỷ nhân dân tệ (39,2 tỷ USD) bao gồm 106,2 tỷ viện trợ không hoàn lại, 76,54 tỷ vay không lấy lãi và 73,55 tỷ cho vay lãi suất ưu đãi. Các nước nhận viện trợ chủ yếu là quốc gia thu nhập thấp trên khắp thế giới, trong đó châu Á và châu Phi chiếm khoảng 80%.
Trung Quốc đưa nhân dân tệ tới khắp mọi nơi trên thế giới.
Viện trợ nước ngoài của Trung Quốc tăng mạnh trong những năm qua thể hiện rõ nét khắp hang cùng ngõ hẻm trong thế giới đang phát triển như đường bộ, đường sắt tại châu Phi, các nhà máy dệt tại Syria, nhà máy xi măng tại Peru hay cầu cống ở Bangladesh.
Hãng tin AFP dẫn lời chuyên gia nghiên cứu quan hệ Trung Quốc - châu Phi Deborah Brautigam, ĐH America (Mỹ) cho rằng: “Đây là một bước tiến mới” trong nỗ lực thể hiện là một cường quốc lớn, có trách nhiệm”.
Tuy nhiên, Yanzhong Huang, chuyên gia Nhóm nghiên cứu quan hệ đối ngoại (CFR) cho rằng vẫn còn nhiều điểm chưa được công khai liên quan đến các chỉ trích như viện trợ nhằm mục tiêu tài nguyên thiên nhiên hoặc yêu cầu sử dụng lao động Trung Quốc trong nhiều dự án.
Trước đó, Viện Lowy (Australia) cho biết, việc Trung Quốc vượt qua Nhật Bản và New Zealand trở thành nước cung cấp viện trợ lớn thứ 3 chỉ sau Australia và Mỹ cho các quốc gia Nam Thái Bình Dương cho thấy các khoản tiền cho vay của Trung Quốc phủ khắp toàn cầu. Chỉ trong giai đoạn 2005-2009, Trung Quốc cho các nước Nam Thái Bình Dương vay khoảng 637 triệu USD trong khi con số của năm 2005 chỉ là 33 triệu, phần lớn các khoản vay này chỉ có thời hạn 5 năm.
Chi Hà_DV
(tổng hợp)