Từ Crimea đến Kaliningrad

[S9g*]

Crimea, bán đảo mà EU trước sau chỉ công nhận là thuộc chủ quyền của Ukraine. (Ảnh minh họa: Vyacheslav Argenberg/Unsplash)

Trong thời gian vừa qua, Crimea liên tục bị rung chuyển vì các cuộc tấn công của Ukraine vào cây cầu Kerch cũng như các căn cứ quân sự của Nga trên bán đảo này.

Hai tháng trước đây, Ukraine đã cho triển khai chiến dịch tấn công cây cầu Kerch. Cơ quan An Ninh Ukraine (SBU) đã cho công bố video cho thấy có một vụ nổ lớn xảy ra phía dưới mặt nước gần trụ cầu và nhiều mảnh vỡ đã bay lên.

Cầu Kerch, còn gọi là cầu Crimea, dài 19 km nằm trên eo biển giữa Hắc Hải và biển Azov, được phía Nga cho xây dựng sau khi cưởng chiếm trái phép Crimea từ tay của Ukraine. Cây cầu này được xem là tuyến đường trọng yếu nhằm kết nối bán đảo này với đất liền của Nga.

Trước đó nữa, Ukraine đã cho tấn công dồn dập Crimea giữa lúc Nga cho rút hơn 280 hệ thống phòng thủ về thủ đô Moscow để bảo vệ cho lễ duyệt binh Ngày Chiến Thắng. Những cuộc tấn công của Ukraine được thực hiện với hàng trăm UAV (Unmanned Aerial Vehicle, máy bay không người điều khiền) trên không và trên biển nhằm làm tê liệt các hệ thống phòng không và tác chiến điện tử của Nga tại Crimea. Theo một đoạn video do Ukraine cho công bố ra, một chiếc tiêm kích Su-30 của Nga đã bị bắn rơi bởi xuồng không người lái của Ukraine. Ngoài ra nhiều mục tiêu chiến lược của Nga ở đây cũng đã bị phá huỷ. Các sân bay quân sự như Balbek, Saki, Kacha… cũng là mục tiêu bị tập kích.

Việc Ukraine ồ ạt tấn công Crimea cho thấy Kyiv quyết tâm chiếm lại bán đảo này. Và rằng sẽ không có chuyện Kyiv chấp nhận nhượng Crimea để đổi lấy hoà bình. Ngoài Crimea, Moscow cũng đang lo lắng cho số phận của Kaliningrad.

Nằm bên bờ biển Baltic, Kaliningrad là lãnh thổ hải ngoại của Nga nằm giữa Âu Châu, tiếp giáp với Lithuania và Ba Lan, là các quốc gia của EU và NATO. Là một tỉnh của Nga nhưng Kaliningrad hoàn toàn bị tách biệt với phần còn lại của nước Nga. Đường bộ từ Nga đến Kaliningrad bắt buộc phải đi qua Lithuania hoặc Ba Lan. Kaliningrad từng là một phần của Đức nhưng sau Thế Chiến thứ 2, sau đó nó đã trở thành một phần của Liên xô và nay là của Nga.

Kaliningrad được ví như "chiếc hàng không mẫu hạm không thể chìm" của Nga giữa lòng NATO. Là một căn cứ quân sự, Kaliningrad có ý nghĩa chiến lược với Nga tại khu vực biển Baltic. Nếu sự căng thẳng giữa Nga và NATO leo thang thì quân đội và vũ khí Nga ở Kaliningrad sẽ sẵn sàng để tham chiến.

Mới đây, vị Tư lệnh Hoa Kỳ tại Âu Châu và Phi Châu là Tướng Christopher Donahue công bố ra kế hoạch phòng thủ sườn phía Đông của NATO. Trong đó nêu lên khả năng cho tấn công phủ đầu lãnh thổ Kaliningrad khi cần. Theo vị tướng này, NATO có thể phá huỷ Kaliningrad "trong một khoảng thời gian nhanh chưa từng có".

Moscow xem lời tuyên bố của tướng Donahue là hành động thù địch, và cho rằng, khi tấn công vào Kaliningrad cũng giống như tấn công vào Nga. Moscow cũng tuyên bố sẵn sàng cho sử dụng vũ khí hạt nhân nếu NATO tấn công Kaliningrad.

Có thể nói rằng do vị trí địa lý, Kaliningrad là căn cứ quân sự yếu nhất của Nga. Nếu môi giao du giữa Nga với NATO ở mức độ bình thường như trước năm 2014 thì điều này xem như không có vấn đề gì. Thế nhưng, hiện tại sự giao du đó đang ở trong tình trạng rất không tốt đẹp nên có thể nói Kaliningrad đang rơi vào tình thế bị đe doạ. Và thực tế là tuyên bố của tướng Donahue rõ ràng là một sự hăm dọa đối với số phận của Kaliningrad, khiến cho Moscow phải đem vũ khí hạt nhân ra để doạ dẫm lại.

Vấn đề là khi Moscow đem vũ khí hạt nhân ra doạ NATO thì điều này chỉ cho thấy Nga sẽ hoàn toàn bất lực nếu NATO tấn công Kaliningrad. Là vì người ta đã quá quen với việc Moscow đem vũ khí hạt nhân ra để hù doạ. Doạ nhưng không đủ can đảm thực hiện lời đe doạ. Vì ai cũng biết, sử dụng vũ khí hạt nhân chẳng khác nào là tự sát. Mà những kẻ tham lam ở Moscow hẳn là chưa muốn chết.

Với tình hình hiện nay, người ta có quyền nghĩ rằng việc Crimea trở về với đất mẹ Ukraine chỉ là vấn đề thời gian. Việc Nga mất Kaliningrad cũng chỉ là chuyện sớm hay muộn.Và chuyện nước Nga sẽ tan rã là điều hoàn toàn có thể xảy ra, mà khi nếu mất đi Crimea hay Kaliningrad chỉ là sự khởi đầu cho sự tan rã đó.