Hình thể săn chắc như Hollywood với cơ bụng sáu múi là niềm tự hào của lính Mỹ, tuy nhiên với thời tiết băng giá ở Bắc Cực thì đặc điểm này lại là điểm yếu với các lực lượng Mỹ và đồng minh NATO, đặt họ vào thử thách sinh tồn khắc nghiệt.
Các đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ của quân đội Mỹ và đồng minh thường luyện tập thể hình để có thân hình vạm vỡ như tài tử Hollywood. Song khi được triển khai đến Bắc Cực, thể hình như vậy có thể khiến họ có nguy cơ mất mạng, theo tờ The Wall Street Journal.
Sự khắc nghiệt ở Bắc cực
Cái lạnh bào mòn cơ thể làm mỗi binh sĩ mất trung bình 3.000 calo mỗi ngày trong các cuộc tập trận ở Vòng Bắc Cực, ngay cả khi đã ăn đủ khẩu phần và chưa hề tham gia hoạt động nặng nào.
“Người lính hiện đại thì thích đến phòng gym, thích vóc dáng săn chắc, cơ bụng sáu múi, nên cơ thể họ không còn chút mỡ nào” - theo Trung sĩ Fredrik Flink thuộc quân đội Thụy Điển, người phụ trách các khóa huấn luyện tác chiến mùa đông cho lính thủy đánh bộ Mỹ và nhiều lực lượng khác ở miền bắc Thụy Điển.
“Chỉ sau ba ngày ở đây, họ đã kiệt sức. Đó là vấn đề lớn nhất mà chúng tôi gặp phải. Những kỹ năng cơ bản giờ chẳng còn được coi trọng” - ông Flink cho biết.
Binh sĩ Mỹ và các lực lượng thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang đổ về Bắc Cực - nơi căng thẳng quốc tế đang âm ỉ. Nhiều thế hệ qua, khu vực này hầu như không xảy ra xung đột quân sự, khiến giới hoạch định quốc phòng loay hoay hình dung một cuộc chiến ở vùng cực sẽ ra sao. Và viễn cảnh đó thật khắc nghiệt.
“Chúng tôi gần như phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không có nhiều bài học sẵn có để dựa vào” - ông Troy Bouffard, Giám đốc Trung tâm An ninh và Khả năng chống chịu Bắc Cực thuộc ĐH Alaska (Mỹ), nói.
Binh sĩ Mỹ huấn luyện ở Bắc Cực. Ảnh: BỘ TƯ LỆNH CHÂU ÂU CỦA MỸ
Xung đột Nga-Ukraine cho thế giới thấy thoáng qua bức tranh xung đột vũ trang tương lai. Nhưng ở Bắc Cực thì khác.
Ở Ukraine, máy bay không người lái (UAV) sát thủ quần thảo trên bầu trời và thống trị tiền tuyến. Ở Bắc Cực, nhiên liệu bị đóng băng, pin tắt ngúm đột ngột. UAV ở vùng cực bắc phải chạy bằng nhiên liệu phản lực hoặc dầu diesel, có hệ thống chống băng và động cơ khỏe để chịu gió lạnh Bắc Cực. Vì vậy, các UAV này thường lớn đến mức cần xe kéo hoặc đường băng để cất cánh.
Tàu thuyền và máy bay ở Bắc Cực cần dầu bôi trơn chuyên dụng và lớp vỏ cứng hơn. Băng tuyết vừa là lớp ngụy trang cho tàu ngầm, vừa gây khó khăn trong điều hướng và liên lạc.
Hiện tượng cực quang - một vẻ đẹp tự nhiên rực rỡ và điểm hút khách du lịch - lại gây nhiễu sóng radio, do các hạt tích điện từ Mặt Trời tương tác với từ trường và khí quyển Trái Đất.
Phòng thủ vùng cực bắc phần lớn vẫn dựa vào cách thức truyền thống: bộ binh mặc quân phục trắng, di chuyển bằng ván trượt và xe trượt tuyết.
“Công nghệ đang tiến nhanh, chúng ta đều học hỏi nhanh hơn, nhưng rốt cuộc, nếu muốn giữ đất, nếu muốn bảo vệ đất, thì vẫn phải dựa vào lính dưới mặt đất và bộ quân phục trắng” - Trung tướng Jonny Lindfors, Tư lệnh Lục quân Thụy Điển, cho biết.
Một trong những thách thức lớn nhất cũng là điều cơ bản nhất: làm sao duy trì quân số trong khí hậu khắc nghiệt của Bắc Cực suốt nhiều tuần liền.
Khi còn là trung sĩ trẻ, ông Vegard Flom từng dẫn đầu một đội trinh sát trong cuộc tập trận ở miền bắc Na Uy. Nhiệt độ tháng 3 khi thì nhích trên 0°C ban ngày, khi thì tụt sâu dưới mức đóng băng vào ban đêm.
Một đêm, ông Flom đi ngủ với đôi tất ướt sũng do lội đầm lầy, sáng dậy thì tất đã đông cứng. Đến nay, gần 30 năm sau, ông vẫn mang di chứng của bỏng lạnh. Dù giữa mùa hè nắng gắt, bàn chân ông Flom vẫn luôn lạnh buốt.
“Tôi xem mình là một chiến binh xứ lạnh. Qua nhiều năm, tôi nhận ra rằng mình có thể chế ngự được một phần thời tiết khắc nghiệt, nhưng không thể hoàn toàn” - ông Flom, nay là đại tá trong Quân đội Na Uy và là Giám đốc Trung tâm Xuất sắc NATO về Tác chiến trong thời tiết lạnh, chia sẻ.
Không ai có thể đoán trước cái lạnh sẽ đánh gục họ thế nào cho đến khi trực tiếp trải qua, theo ông Flink, người từng dẫn lính tập bài “sói đơn độc”, dạy họ cắm trại một mình trong cái lạnh dưới 0°C.
Một đêm, ông Flink bắt gặp một người lính đang đi vòng vòng, dậm chân xuống đất, nói rằng lạnh quá không thể nhóm lửa. Anh ta quên mất cách dùng bộ túi ngủ ba lớp mà quân đội Thụy Điển cấp, trong đó hai cái vẫn còn để trong ba lô.
“Chúng tôi gọi đó là cú sốc lạnh. Lúc đó họ không thể tiếp thu thông tin nữa” - ông Flink nói.
Phương Tây và mục tiêu tăng cường sức mạnh quân sự ở Bắc Cực
Nhiều năm qua, Nga đã chiếm ưu thế ở Bắc Cực với đội tàu ngầm có khả năng phá băng và mang tên lửa tầm xa. Phương Tây giờ đây đang nỗ lực tăng cường sức mạnh tại khu vực này.
Binh sĩ NATO huấn luyện ở Bắc Cực. Ảnh: RESPONSIBLE STATECRAFT
Yếu tố then chốt trong nỗ lực tác chiến của NATO sẽ là Đội Tuần tra Trinh sát Tầm xa của Na Uy. Đây là lực lượng tinh nhuệ, được huấn luyện để hoạt động sâu sau phòng tuyến đối phương, theo từng đơn vị nhỏ chỉ khoảng nửa tá binh sĩ.
Lực lượng này đào hang tuyết đủ lớn để giấu xe trượt tuyết, và xẻ thịt tuần lộc để nướng trên lửa trại. Trong một cuộc tập trận kéo dài 100 ngày gần đây, binh sĩ của đơn vị này đã di chuyển hơn 2.400 km và chỉ tiếp tế duy nhất một lần, theo lời một thành viên trong nhóm.
Các huấn luyện viên Bắc Âu dạy binh sĩ NATO, bao gồm cả Thủy quân lục chiến Mỹ, cách cắm trại trên tuyết và ẩn mình dù không có rừng cây che chắn. Lực lượng này được huấn luyện cách giết tuần lộc, bắt cá ăn sống và làm quen với tình trạng ban ngày liên tục vào mùa hè, vốn có thể khiến binh sĩ mất ngủ và mất cảm giác về thời gian.
Người mới đến Bắc Cực cần khoảng một tháng để vượt qua cú sốc ban đầu và thích nghi với giá lạnh, Chuẩn tướng Terje Bruøygard - chỉ huy Lữ đoàn Bắc của Na Uy với quân số 4.500 người đóng quân phía bắc Vòng Bắc Cực - cho biết.
Theo ông Bruøygard, bí quyết để chống chọi với cái lạnh là chấp nhận rằng con người không thể chống lại nó. Ông Bruøygard nhớ lại, từng có một tá lính Thủy quân lục chiến Mỹ được đưa về nước bằng trực thăng y tế sau khi chỉ huy của họ yêu cầu “hãy cứng rắn lên, lính Thủy quân”. Họ bị bỏng lạnh nghiêm trọng đến mức cần can thiệp bằng phẫu thuật.
Một khi bị thương do lạnh, binh sĩ buộc phải thay đổi cách hành động. “Nếu cứ cố chịu đựng, chấn thương sẽ nặng hơn, từ bỏng lạnh độ hai, độ ba đến mất cả mạng sống” - ông Bruøygard lưu ý.
Vị chỉ huy này kể lại rằng, vào năm 24 tuổi, trong một cuộc tập trận, ông rơi xuống băng trên một hồ nhỏ. Bản năng huấn luyện lập tức trỗi dậy: ông đạp chân liên tục, cố kéo mình lên nhưng nhiều lần trượt xuống nước lạnh. Trong nỗ lực cuối cùng trước khi kiệt sức, ông cào móng tay vào lớp băng, tự kéo người lên. Sau đó, ông bò lên để tránh lại rơi xuống.
Khi quay về trung đội, vũ khí và trang bị đã đông cứng dính vào người. Ông Bruøygard ngất đi và chỉ tỉnh lại khi đã được đồng đội cởi bỏ quần áo, đặt vào túi ngủ bên đống lửa sưởi ấm.
Không phải ai cũng sống sót sau khi chạm trán cái chết vì giá lạnh. Nhiều năm sau, trong một cuộc tập trận, một xe tăng chiến đấu của Na Uy lật xuống lớp băng, khiến hai binh sĩ thiệt mạng, ông Bruøygard cho hay.
