Những thông tin gây sốc liên quan tới vụ nổ ở cản Beirut đang dần được tiết lộ. Sai lầm lớn nhất phải thuộc về chính quyền nước này khi để vụ nổ xảy ra dù đă được cảnh báo từ sớm. Dưới đây là những thông tin cụ thể.
Cảnh báo chết người
Theo nguồn tin độc quyền của Reuters, Cơ quan an ninh quốc gia Li-băng đă cảnh báo trực tiếp tới Thủ tưởng và Tổng thống nước này từ hồi tháng 7 về sự nguy hiểm của 2.750 tấn ammonium nitrate được cất trữ tại cảng Beirut, bởi nếu phát nổ, nó sẽ phá hủy Thủ đô.
Thật đáng tiếc, văn bản cảnh báo này đă không được quan tâm đúng mức để rồi chỉ hơn 2 tuần sau đó, khối lượng hóa chất công nghiệp khổng lồ đă phát nổ kinh hoàng, san phẳng hoàn toàn cảng Beirut, giết chết ít nhất 163 người, làm bị thương hơn 6.000 người khác và khoảng 6.000 ṭa nhà bị phá hủy hoàn toàn.
Báo cáo của Cơ quan An ninh Quốc gia Li-băng về những cảnh báo có thể dẫn tới vụ nổ bao gồm cả một văn bản riêng gửi tới Tổng thống Michel Aoun và Thủ tướng Hassan Diab vào ngày 20/07/2020, đúng 15 ngày trước khi xảy ra vụ nổ kinh hoàng ở Beirut.
Nội dung chi tiết của văn bản này chưa được tiết lộ chính thức, nhưng một quan chức an ninh cấp cao của Li-băng đă tóm tắt rằng ngay từ hồi tháng 1, qua công tác điều tra tư pháp, giới chức an ninh đă phát hiện và kết luận rằng số hóa chất nguy hiểm nói trên cần phải được xử lư, bảo quản an toàn "ngay lập tức".
Báo cáo an ninh khẩn cấp gửi tới 2 nhà lănh đạo cấp cao nhất của Li-băng trước đó chưa từng được tiết lộ, trong đó cảnh báo: "Sẽ rất nguy hiểm nếu số hóa chất này nếu bị đánh cắp có thể được dùng để tấn công khủng bố...
"Kết thúc điều tra, Công tố viên Ghassan Oweidat đă hoàn tất một báo cáo cuối cùng và nó đă được gửi tới các cơ quan hữu trách", nguồn tin riêng của Reuters cho biết.
"Tôi đă cảnh báo họ (Tổng thống và Thủ tướng) rằng nếu phát nổ, số hóa chất này sẽ phá hủy Beirut", quan chức giấu tên trên, người trực tiếp tham gia vào thảo bức thư cảnh báo nói.
Cả Văn pḥng Tổng thống và Thủ tướng đều đă không phản hồi với yêu cầu khẩn cấp trong bức thư được gửi tới hôm 20/07.
Cả thế giới rúng động
Rơ ràng là ngay từ đầu, không chỉ xảy ra tình trạng lơ là trong quản lý và vận hành kho chứa vật liệu có nguy cơ cháy nổ cao ở cảng Beirut trong nhiều năm qua mà c̣n gồm cả sự thờ ơ của giới lănh đạo cấp cao nhất của Li-băng là nguyên nhân chính dẫn đến vụ nổ thương tâm trên.
Cảnh báo Đỏ đă được Cơ quan An ninh Quốc gia Li-băng phát đi nhiều lần, ngay từ hồi tháng 1/2020 và trong lần gần nhất tới lănh đạo cấp cao nhất vào ngày 20/07, nhưng thật đáng tiếc là nó đă không được nh́n nhận nghiêm túc để rồi "sai một ly, đi một dặm", hậu quả thảm khốc chúng ta đă được thấy rất rơ khiến không chỉ người dân Li-băng mà cả Thế giới rúng động.
Hậu quả th́ chúng ta đă rơ, nhưng điều gây sốc chính là không thể hiểu nổi tại sao giới chức Li-băng lại mắc sai lầm chết người tồi tệ đến vậy. Thiệt hại là quá lớn, không chỉ về vật chất mà c̣n khiến hơn 6.000 người thương vong, khoảng300.000 người mất nhà cửa.
Chỉ tính riêng việc xây dựng và sửa chữa lại Beirut ước tính cũng cần tới 15 tỷ USD trong bối cảnh đất nước này đă gần như lâm vào t́nh trạng "phá sản".Vụ nổ kinh hoàng ở Beirut gây thiệt hại lớn đến mức khiến cộng đồng quốc tế rúng động và không thể làm ngơ, từ Liên hợp quốc cho tới các quốc gia lớn và các nước làng giềng lập tức chi viện cho chính phủ Li-băng vốn đang ở trong t́nh trạng "tay trắng", cả về nhân lực và vật lực, đặc biệt là các bệnh viện dă chiến để điều trị ngay cho hàng ngh́n nạn nhân.
Những bức ảnh vệ tinh lần lượt được công bố đă gây sốc bởi sức phá hủy khủng khiếp của vụ nổ. Một hố sâu 43m với đường kính hơn 150 được tạo ra ngay tại tâm vụ nổ, trong ṿng 500m xung quanh, mọi thứ gần như bị san phẳng, các khu vực trong bán kính 1-2km cũng bị hư hại nặng.
Thậm chí đă ghi nhận những ṭa nhà ở cách nơi xảy ra vụ nổ tới 15 dặm (24km) cũng bị sóng xung kích gây hư hỏng.Đồ họa ở trên cho thấy khu vực đỏ sậm - tâm vụ nổ, toàn bộ các công tŕnh bị phá hủy hoàn toàn; đỏ tươi - khu vực bị ảnh hưởng rất nặng nề và khu vực màu đỏ nhạt là những nơi có ghi nhận hư hại, nhưng nhẹ hơn so với 2 khu vực gần tâm vụ nổ nhất.
Thảm họa kinh hoàng đă xảy ra nhưng nó cũng là bài học kinh nghiệm đắt giá với không chỉ Li-băng mà c̣n với tất cả mọi quốc gia trên thế giới rằng: Hăy nh́n vào "tấm gương tày liếp" mà tăng cường công tác an ninh, an toàn trong việc lưu giữ, cất chứa các loại hóa chất công nghiệp, đặc biệt là những loại hóa chất có thể gây cháy nổ như ammonium nitrate.
Hy vọng trong tương lai chúng ta sẽ không c̣n phải chứng kiến thêm những thảm họa được ví không khác ǵ một vụ "nổ bom nguyên tử" tại cảng Beirut.