Tên lửa Patriot của Mỹ được kích hoạt để bảo vệ căn cứ Al Udeid khỏi cuộc tấn công của Iran

[Romano]

Iran phóng tên lửa đạn đạo vào căn cứ Al Udeid của Mỹ tại Qatar đêm 23/6, đáp trả vụ không kích của Mỹ vào Natanz và Fordow trước đó một ngày.Vào cuối ngày 23/6, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã phóng loạt tên lửa đạn đạo nhằm vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar. Các đoạn video được ghi lại cho thấy hệ thống phòng không tầm xa MIM-104 Patriot của Lục quân Mỹ được triển khai trên quy mô lớn để đánh chặn, với các vụ nổ được ghi lại trên bầu trời Doha.

Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) tuyên bố đã phòng thủ thành công trước cuộc tấn công sử dụng cả tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung của Iran. Tổng thống Donald Trump mô tả vụ tấn công là một “phản ứng rất yếu ớt, nằm trong dự đoán và đã bị vô hiệu hóa một cách hiệu quả”.

Tuy nhiên, một số nguồn tin khác cho biết ít nhất ba quả tên lửa đã đánh trúng mục tiêu tại căn cứ. Đợt tấn công của Iran là động thái đáp trả sau khi Không quân và Hải quân Mỹ không kích các cơ sở hạt nhân Natanz và Fordow của Iran vào ngày 22/6, hành động chính thức đánh dấu việc Mỹ tham gia trực tiếp vào cuộc chiến tranh đã được Israel phát động từ ngày 13/6.

Các bên đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong hôm 24/6, sau đòn tên lửa của Iran.

Hình ảnh vệ tinh xác nhận rằng căn cứ Al Udeid đã được sơ tán hơn một tuần trước khi Mỹ phát động không kích, trong bối cảnh căn cứ này, cùng các cơ sở khác ở gần Iran, được đánh giá là đặc biệt dễ bị tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái.Phát biểu về cuộc tấn công, IRGC nhấn mạnh vai trò chiến lược của Al Udeid: “Căn cứ này là tổng hành dinh của Không quân và là tài sản chiến lược lớn nhất của quân đội khủng bố Mỹ tại khu vực Tây Á”.

Từ đầu năm 2024, Al Udeid càng trở nên quan trọng hơn đối với các chiến dịch quân sự của Mỹ tại Trung Đông, sau khi Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) được cho là đã siết chặt hoạt động không quân từ các cơ sở của họ, đặc biệt là căn cứ Al Dhafra, cùng với Al Udeid là hai trung tâm chỉ huy hàng đầu của Mỹ trong khu vực.

Đây không phải lần đầu Iran tấn công cơ sở quân sự của Mỹ ở Trung Đông. Ngày 8/1/2020, Iran từng phóng tên lửa vào các căn cứ của Mỹ tại Iraq nhằm trả đũa vụ ám sát tướng Qasem Soleimani, chỉ huy cấp cao của IRGC, năm ngày trước đó. Vụ tấn công gây thương tích cho hơn 100 binh sĩ Mỹ.

Trong những năm sau đó, các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Iran liên tục chứng minh khả năng vượt qua hệ thống Patriot của Mỹ, đây được cho là lý do chính khiến Israel quyết định loại bỏ hệ thống phòng thủ này khỏi biên chế, bất chấp mối đe dọa vẫn đang gia tăng.Với việc căn cứ Al Udeid đã được sơ tán, cuộc tấn công quy mô tương đối nhỏ này dường như mang ý nghĩa tượng trưng nhiều hơn là nhằm gây thiệt hại thực tế. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp không bị đánh trúng, việc Mỹ phải triển khai một số lượng lớn tên lửa đánh chặn từ hệ thống Patriot vẫn khiến Lục quân Mỹ phải gánh chịu chi phí khổng lồ, vượt xa chi phí sản xuất các tên lửa mà Iran đã phóng. Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong bối cảnh kho dự trữ tên lửa Patriot của Mỹ đang cạn kiệt nghiêm trọng do xung đột Nga, Ukraine kéo dài.

Hiện tại, phần lớn các đòn trả đũa của Iran vẫn tập trung vào Israel, đối tác chiến lược thân cận của Mỹ, với việc Tehran đã sử dụng nhiều dòng tên lửa hiện đại nhất và đạt được tỷ lệ thành công cao.

Qatar không chỉ là trung tâm điều phối then chốt cho các hoạt động quân sự của Mỹ tại Trung Đông, mà còn là đối tác chiến lược quan trọng của phương Tây và Israel. Từ năm 2011, Qatar đã cùng Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Mỹ hậu thuẫn các nhóm Hồi giáo nổi dậy chống lại chính phủ Syria, đồng minh thân cận của Iran. Sự thất bại của Damascus vào tháng 12/2024 được coi là bước ngoặt mở đường cho các cuộc tấn công hiện nay nhắm vào Iran.

Bên cạnh đó, ảnh hưởng truyền thông mạnh mẽ của Qatar trong thế giới Arab và Hồi giáo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng dư luận chống lại Iran và trước đó là Syria. Các lực lượng vũ trang Qatar hiện cũng là khách hàng lớn của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ và Israel. Quân đội Qatar thường xuyên tổ chức tập trận chung với Mỹ, và vào tháng 4/2025, nước này lần đầu tiên tiến hành huấn luyện chung với Không quân Israel.