Những lý do khiến ông Trump 'khai hỏa' chiến tranh với Iran làm cả thế giới 'nín thở'

[PinaColada]

Tổng thống Donald Trump vừa xác nhận Mỹ đã không kích ba cơ sở hạt nhân của Iran, đánh dấu việc cường quốc quân sự số 1 thế giới can thiệp vào cuộc xung đột đang diễn ra ở Trung Đông. Câu hỏi lớn đặt ra là lý do nào khiến ông Trump đưa ra quyết định này.

1. Ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân
Ông Trump nhiều lần nhấn mạnh rằng Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân, vì điều này đe dọa đến sự tồn tại của các đồng minh Mỹ trong khu vực, đặc biệt là Israel.

Thông tin tình báo cho thấy Iran đang tiến sát tới “ngưỡng hạt nhân” — nghĩa là chỉ còn vài tuần nữa là có thể sản xuất uranium cấp độ vũ khí tại các cơ sở như Fordow — có thể là lý do để ông Trump ra lệnh tấn công phủ đầu.

Các báo cáo năm 2025 của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho thấy, Iran đã tích trữ đủ uranium làm giàu để chế tạo nhiều quả bom và mức độ làm giàu đã tiệm cận ngưỡng vũ khí (83,7%), khiến mối lo ngại gia tăng.

Đòn không kích của Mỹ nhằm làm chậm hoặc phá hủy năng lực hạt nhân của Iran trước khi nước này vượt qua “lằn ranh đỏ”.

2. Hỗ trợ mục tiêu an ninh của Israel

Là đồng minh then chốt của Mỹ, Israel từ lâu coi chương trình hạt nhân của Iran là mối đe dọa sống còn, và chính Israel cũng đã tiến hành các đợt tấn công vào các cơ sở hạt nhân Iran hồi giữa tháng 6/2025 (ví dụ như Natanz và Arak).

Tuy nhiên, Israel không thể tự phá hủy các cơ sở nằm sâu dưới lòng đất như Fordow — vốn đòi hỏi bom xuyên hầm GBU-57 và máy bay ném bom tàng hình B-2 mà chỉ Mỹ sở hữu. Điều này có thể đã tạo áp lực buộc ông Trump phải ra tay.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu được cho là đã thúc ép Mỹ tham chiến, trong khi ông Trump luôn thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ với an ninh của Israel. Kết quả là một chiến dịch phối hợp hoặc do Mỹ dẫn đầu nhằm loại bỏ hạ tầng hạt nhân của Iran đã được thực hiện.

3. Thất bại của các nỗ lực ngoại giao
Mặc dù ông Trump từng ưu tiên giải pháp ngoại giao — bao gồm đàm phán qua trung gian Nga và đối thoại trực tiếp với Tehran — nhưng tiến trình này dường như đã đổ vỡ vào tháng 6/2025.

Iran bị cáo buộc từ chối tháo dỡ các cơ sở chủ chốt và tiếp tục vi phạm các giới hạn làm giàu uranium, khiến ông Trump có thể kết luận rằng hành động quân sự là lựa chọn duy nhất còn lại.

Một số báo cáo cho thấy ông Trump từng đưa ra đề nghị đàm phán kèm theo lời cảnh báo: nếu không đạt được thỏa thuận, sẽ có ném bom. Vì vậy, cuộc tấn công có thể được xem là hệ quả sau một giai đoạn bế tắc ngoại giao.

4. Khôi phục khả năng răn đe và ảnh hưởng của Mỹ ở Trung Đông
Cuộc tấn công có thể nhằm tái khẳng định vai trò lãnh đạo của Mỹ trong khu vực, gửi thông điệp rõ ràng đến Iran và các lực lượng thân Iran (như Houthi, Hezbollah) rằng Washington sẽ không dung thứ cho phổ biến vũ khí hạt nhân hay bất ổn khu vực.

Chiến lược “áp lực tối đa” của ông Trump — thể hiện qua việc triển khai oanh tạc cơ B-2 tới căn cứ Diego Garcia đầu năm 2025 — cho thấy mục tiêu phô trương sức mạnh.

Hành động quân sự cũng giúp xóa bỏ hình ảnh do dự của Mỹ sau các cuộc tấn công đơn phương của Israel, đồng thời củng cố cam kết của ông Trump với các quyết định dứt khoát.

5. Đáp ứng áp lực chính trị và dư luận trong nước
Quyết định của ông Trump cũng có thể bị chi phối bởi các yếu tố chính trị nội bộ, bao gồm áp lực từ các nhân vật diều hâu trong Đảng Cộng hòa như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, cũng như từ phe cử tri không ủng hộ can thiệp quân sự.

Cuộc tấn công có thể được ông Trump lựa chọn như một giải pháp trung dung: thể hiện sức mạnh quân sự nhưng không bị cuốn vào một cuộc chiến toàn diện.

Hơn nữa, dư luận Mỹ và Quốc hội nhìn chung vẫn ủng hộ việc ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông Trump cũng từng cam kết khi tranh cử rằng sẽ tránh lún sâu vào Trung Đông nhưng vẫn bảo vệ lợi ích quốc gia — điều này có thể giúp ông biện minh cho các cuộc tấn công giới hạn nhưng vẫn mang tính răn đe cao như vừa rồi.

VietBF@ sưu tập