Loạt sản phẩm ‘thoát’ thuế quan của Mỹ, có một mặt hàng 'hiếm có khó tìm'

[Romano]

Ngày 3/4 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tung ra hàng loạt mức thuế mạnh mẽ: 20% đối với Liên minh châu Âu (EU), 34% đối với Trung Quốc, 26% đối với Ấn Độ...

Ngành công nghiệp ô tô cũng không thoát khỏi đợt tấn công này, với mức thuế 25% áp dụng ngay từ 10/4 đối với ô tô và linh kiện nhập khẩu. Tuy nhiên, một số sản phẩm vẫn tránh được các lệnh trừng phạt này.

Chất bán dẫn
Ông Trump từng cảnh báo áp thuế 100% đối với chất bán dẫn nhập khẩu từ Đài Loan (Trung Quốc) - một trong những nhà sản xuất chip quan trọng nhất thế giới trong thời đại trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, TSMC đã cam kết đầu tư 100 tỷ USD vào Mỹ vào tháng 3 vừa qua.

Ngoài ra, chip bán dẫn là mạch máu của nhiều lĩnh vực quan trọng, từ quốc phòng, hàng không vũ trụ, công nghệ thông tin đến các sản phẩm tiêu dùng như điện thoại thông minh (smartphone), máy tính, ô tô...

Mặc dù nền kinh tế số 1 thế giới cũng sản xuất chip, nhưng điều này không đủ để đáp ứng nhu cầu. Hiện tại, tập đoàn Intel gặp nhiều khó khăn và trì hoãn trong việc xây dựng nhà máy mới.

Nếu Washington áp thuế lên chip nhập khẩu, các tập đoàn như Nvidia, Apple và AMD - vốn thiết kế chip nhưng gia công sản xuất tại nước ngoài (đặc biệt là ở TSMC) - sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề.

Dược phẩm

Sản phẩm dược phẩm cũng không bị đánh thuế, mặc dù Mỹ đang thâm hụt thương mại 120 tỷ USD trong lĩnh vực này, trong đó 67 tỷ USD là từ châu Âu. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng là nhà cung cấp quan trọng các hoạt chất dược phẩm.

Nếu tăng thuế, người dân xứ cờ hoa sẽ là những người chịu thiệt nhiều nhất: giá thuốc sẽ tăng cao, do hơn 1/3 dược phẩm tiêu dùng tại Mỹ là hàng nhập khẩu và hơn hết, chi phí chăm sóc sức khỏe hiện nay đã là một gánh nặng lớn đối với người dân.

Khoáng sản “hiếm có khó tìm” ở Mỹ

Nhà Trắng đã công bố danh sách dài các khoáng sản quan trọng không bị đánh thuế, bao gồm: cobalt, graphite, lithium, tantalum.

Đây là thành phần cốt lõi trong nhiều sản phẩm công nghệ cao như pin, chip bán dẫn, tuabin gió và tấm pin Mặt trời phục vụ chuyển đổi năng lượng.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung khoáng sản từ nước ngoài.

Nhà nghiên cứu Raphaël Deberd của Tổ chức tư vấn Ifri nhận định, graphite, mangan và đất hiếm gần như không có trong lòng đất Mỹ, trữ lượng nickel và cobalt của nước này cũng rất nhỏ so với các nước như Cộng hòa Dân chủ Congo, Indonesia và Philippines.

Sản phẩm năng lượng

Là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, Mỹ không áp thêm thuế đối với dầu thô và các sản phẩm năng lượng.

Tuy nhiên, nước này đã có thuế 10% đối với dầu và khí đốt từ Canada, dù vẫn phụ thuộc lớn vào nhập khẩu từ quốc gia láng giềng.

Năm 2023, 60% lượng dầu thô nhập khẩu của Washington đến từ Ottawa.

Vật liệu đồng, gỗ xây dựng, vàng miếng...

Một số vật liệu cũng thoát khỏi thuế quan, bao gồm đồng, gỗ xây dựng và vàng miếng.

Theo số liệu của Trademap, năm 2023, nền kinh tế lớn nhất thế giới nhập khẩu hơn 3 tỷ USD đồng.

Tổng thống Trump từng chỉ trích việc Mỹ nhập khẩu đồng quá nhiều, làm ảnh hưởng đến ngành công nghiệp nội địa: “Đồng là kim loại chiến lược, quan trọng đối với an ninh quốc gia. Tuy vậy, đồng nhập khẩu đang đè bẹp sản xuất trong nước".

Thông thường, đồng được nhập khẩu chủ yếu từ Canada và Chile, dùng cho sản xuất máy bay quân sự, cáp điện và trung tâm dữ liệu.

Ngoài ra, dù từng là mục tiêu đánh thuế của ông Trump, gỗ xây dựng cũng được miễn thuế.

“Mỹ đang đối mặt với những lỗ hổng nghiêm trọng trong chuỗi cung ứng gỗ do tình trạng bán phá giá gỗ nhập khẩu”, Tổng thống Mỹ tuyên bố.

Theo Trademap, năm 2023, nền kinh tế số 1 thế giới nhập khẩu hơn 3 tỷ USD gỗ và bị thâm hụt thương mại 1,1 tỷ USD trong lĩnh vực này.