|
Sau khi buộc Colombia phải nhượng bộ trong cuộc đối đầu về các chuyến bay hồi hương người di cư, Nhà Trắng tuyên bố nước Mỹ được tôn trọng trở lại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giành thắng lợi sớm cho chính sách đối ngoại dựa trên sức ép thuế quan và quyền lực cứng, sau khi Colombia nhượng bộ về vấn đề chuyến bay hồi hương người di cư.
Trước đó, cuộc khủng hoảng nổ ra hôm 26/1, khi Tổng thống Colombia Gustavo Petro từ chối cho các chuyến bay quân sự Mỹ chở người nhập cư không giấy tờ hạ cánh.
Động thái này được cho gây cản trở cho chiến dịch trục xuất hàng loạt - một trong những cam kết nổi bật nhất trong chiến dịch tranh cử của ông Trump.
Tổng thống Mỹ sau đó không bỏ lỡ cơ hội chứng tỏ sự cứng rắn trước cử tri và cảnh báo các quốc gia khác ở Mỹ Latinh về cái giá phải trả khi phản đối việc hồi hương người di cư.
Sau nhiều giờ căng thẳng với Bogota, Nhà Trắng cho biết Colombia đã đồng ý chấp nhận chuyến bay chở người di cư và biện pháp thuế quan sẽ được hoãn.
“Các sự kiện hôm nay cho thế giới thấy rõ rằng nước Mỹ được tôn trọng trở lại”, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt tuyên bố.
“Tổng thống Trump sẽ tiếp tục bảo vệ mạnh mẽ chủ quyền quốc gia và ông kỳ vọng tất cả quốc gia khác trên thế giới hợp tác đầy đủ trong việc chấp nhận hồi hương các công dân hiện diện bất hợp pháp tại Mỹ”.
Việc ông Petro thay đổi quyết định thể hiện sự nhượng bộ trước sức mạnh của Mỹ và phong cách quyết đoán của ông Trump.
Điều này cũng có thể làm tăng sự tự tin của các quan chức chính quyền, những người coi đe dọa thuế quan không chỉ là công cụ giải quyết tranh chấp thương mại truyền thống mà còn là biện pháp răn đe quốc gia khác.
Tuy nhiên, tranh chấp với Colombia cũng nhắc nhở rằng cách tiếp cận cứng rắn của ông Trump có thể gây ra những gián đoạn lớn trên toàn cầu.
CNN nhận định 4 năm áp dụng chiến thuật này có thể làm tổn hại mối quan hệ toàn cầu của Mỹ.
Khẳng định quyền lực
Thắng lợi của ông Trump trước Colombia đã khép lại tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống. Ông sử dụng biện pháp đe dọa để khẳng định quyền lực ở trong nước, đồng thời thay đổi mạnh mẽ con đường mà Mỹ đang đi ở nước ngoài.
Vào hôm 26/1, chính quyền Mỹ đã phát động chiến dịch trục xuất tại Chicago, dự kiến lan rộng trên toàn quốc, như dấu hiệu rõ ràng về mong muốn đạt được kết quả nhanh chóng của ông Trump.
Tom Homan, “trùm biên giới” của chính quyền Trump, nói với CNN rằng cách tiếp cận mới, kết hợp nhiều cơ quan, là “bước ngoặt”.
“Chiến dịch hôm nay là nỗ lực của toàn bộ chính phủ. Tổng thống Trump đã huy động toàn chính phủ để giải quyết vấn đề này”, ông cho biết.
Theo Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE), gần 1.000 người đã bị bắt giữ trong đợt truy quét hôm 26/1.
Điều này theo sau quyết định khác đầy táo bạo khi ông Trump sa thải hơn một tá quan chức giám sát tại các cơ quan chính phủ quan trọng.
Động thái “thanh lọc” này là một phần trong nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm tái cấu trúc chính phủ liên bang, dựa trên quan điểm lâu nay của phe bảo thủ rằng bộ máy quan liêu liên bang gây cản trở cho tổng thống thuộc đảng Cộng hòa trong việc thực thi cam kết tranh cử.
Tuy nhiên, quyết định này đã bị các đảng viên Dân chủ chỉ trích là lạm quyền và coi thường đạo đức chính phủ. Ngay cả một số thành viên đảng Cộng hòa hàng đầu cũng phàn nàn rằng tổng thống nên tuân thủ luật bằng cách thông báo trước 30 ngày cho Quốc hội về việc sa thải.
“Tôi nghĩ ông ấy nên làm điều đó”, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham phát biểu trên chương trình State of the Union của CNN.
Chiến dịch mới của chính quyền Trump nhằm thực thi luật nhập cư bắt đầu tại Chicago với sự tham gia của nhiều cơ quan. Theo hai nguồn tin, các văn phòng ICE được yêu cầu đạt chỉ tiêu bắt giữ 75 vụ/ngày.
Đội ngũ của ông Trump cũng yêu cầu công tố viên liên bang điều tra viên chức ở những thành phố và tiểu bang do đảng Dân chủ điều hành, như Chicago, nếu họ chống lại nỗ lực thực thi luật nhập cư mới.
Điều này làm dấy lên lo ngại cuộc trục xuất quy mô lớn có thể dẫn đến xung đột nghiêm trọng nhất giữa quyền lực liên bang, tiểu bang và địa phương trong nhiều năm.
Thống đốc đảng Dân chủ Illinois JB Pritzker cho biết ông chia sẻ mục tiêu trục xuất tội phạm bạo lực của chính quyền. Tuy nhiên, ông bày tỏ nghi ngờ về cách tiếp cận.
“Nếu đó là những người họ bắt giữ, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ”, Pritzker nhấn mạnh. Nhưng ông cũng nói thêm: “Họ đang truy đuổi cả những người tuân thủ pháp luật, có công việc, gia đình, và có thể đã ở đây trong một hoặc hai thập kỷ”.
Một tuần căng thẳng khác đang đến
Ông Trump từng ám chỉ ông có thể trở thành nhà lãnh đạo tạo nên sự chuyển đổi, hành động nhanh để thực hiện cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình, đặc biệt là vấn đề nhập cư.
Tuy nhiên, bước đi mới đây của ông có thể làm mất lòng nhiều cử tri trung lập đã bầu ông trở lại nắm quyền.
Việc ông ân xá cho những kẻ bạo loạn ngày 6/1/2021, bao gồm cả người bị kết tội bạo lực, đã gây sốc đối với nhiều đảng viên Cộng hòa.
Tuần trước, tổng thống Mỹ nói rằng cử tri quan tâm đến vấn đề nhập cư hơn giá thực phẩm cao.
Dù vậy, hy vọng của đảng Cộng hòa về việc bám giữ thế đa số mong manh tại Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm tới có thể phụ thuộc vào việc ông Trump có đạt được tiến bộ kinh tế rõ rệt hay không.
Điều này làm cho cuộc họp của ông với các nhà lập pháp đảng Cộng hòa vào hôm 27/1 tại khu nghỉ dưỡng golf Doral ở Nam Florida trở nên quan trọng.
Cuộc họp được cho sẽ tập trung cách định hướng chương trình nghị sự của ông Trump thông qua Quốc hội, bao gồm cắt giảm thuế và quỹ cho chương trình trục xuất hàng loạt.
Cuộc đối đầu bất ngờ với Colombia cũng tạo nên thử thách sớm cho chính sách nhập cư cứng rắn của ông Trump. Thách thức này chắc chắn sẽ được cả khu vực theo dõi sát sao, theo CNN.
Phản ứng của ông Trump ngay mang tính áp đảo. Ông công bố áp đặt mức thuế khẩn cấp 25% lên hàng hóa của Colombia, tăng lên 50% trong vòng một tuần. Mỹ cũng áp đặt “lệnh cấm đi lại” đối với công dân Colombia và thu hồi thị thực của quan chức Colombia.
"Đây mới chỉ là khởi đầu", ông tuyên bố trên Truth Social. "Chúng tôi không cho phép chính phủ Colombia vi phạm các nghĩa vụ pháp lý liên quan đến việc chấp nhận và hồi hương những tội phạm mà họ đã đưa vào nước Mỹ!"
Tổng thống Colombia Gustavo Petro đáp trả trên X: "Ông Trump, tôi không thích đến Mỹ lắm đâu, nó hơi nhàm chán”.
Ryan Berg, giám đốc Chương trình châu Mỹ tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho rằng ông Petro có thể có lý do để chọn đối đầu sớm với ông Trump.
Tổng thống Colombia có thể nghĩ rằng "ông ấy sẽ được hưởng lợi khi đặt mình cạnh Mỹ và được coi là chiến đấu vì phẩm giá của châu Mỹ Latinh", theo Berg.
Tuy nhiên, ông cảnh báo mức thuế quan dài hạn 50% đối với Colombia từ Mỹ - đối tác thương mại lớn của nước này, là thảm họa.
Kết quả, trong tuyên bố đưa ra cuối ngày 26/1 (giờ địa phương), Nhà Trắng cho hay chính phủ Colombia “đồng ý với tất cả điều khoản của Tổng thống Trump, trong đó chấp nhận không hạn chế tất cả người nước ngoài bất hợp pháp trở về, kể cả trên máy bay quân sự của Mỹ mà không có giới hạn hay chậm trễ”.
Cuối tuần này, tân Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sẽ tới thăm Panama, Guatemala, El Salvador, Costa Rica và Cộng hòa Dominica. Tại đây, ông sẽ thúc đẩy yêu cầu của Washington về việc ngăn chặn dòng người di cư và tăng cường trục xuất khỏi lãnh thổ Mỹ.
Trong bối cảnh rộng hơn, 4 năm tới có khả năng chứng kiến cuộc cạnh tranh địa chính trị ngày càng khốc liệt giữa Mỹ và Trung Quốc để giành ảnh hưởng tại khu vực Mỹ Latinh.
CNN đánh giá không phải ngẫu nhiên mà Đại sứ Trung Quốc tại Colombia chọn chiều 26/1 để nhắc lại tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Colombia từ năm ngoái, rằng quan hệ giữa Bogota và Bắc Kinh đang ở “thời điểm tốt đẹp nhất” trong 45 năm qua.
VietBF@ sưu tập
|
|
