Hy vọng của Nhật Bản về việc được miễn thuế ô tô xuất khẩu vào Mỹ đang bị dập tắt.
Nóng trong tuần: Điểm sáng mới trong đàm phán ngừng bắn ở Ukraine, leo thang cuộc chiến thuế quan toàn cầu
Ô tô thương hiệu Nhật Bản nhập khẩu được xếp tại cảng Long Beach, California, Mỹ.
Theo tờ Asia Times, Bộ trưởng Thương mại Lutnick mới đây tuyên bố Mỹ phải đánh thuế ô tô từ mọi quốc gia, đảo ngược lời cam kết trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump là không đánh thuế ô tô Nhật Bản.
Theo đó, ngày 14/3, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói với kênh Fox Business rằng: "Nếu định đánh thuế ô tô, th́ phải là đánh thuế ô tô từ mọi nơi. Như vậy mới công bằng, đúng không? Đừng để Nhật Bản có lợi thế không công bằng so với Hàn Quốc, với Đức hay bất kỳ nơi nào khác."
Sau cuộc gặp gỡ thành công của Thủ tướng Shigeru Ishiba với Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng vào đầu tháng 2, người Nhật Bản đă tự nhắc ḿnh về "lời hứa" mà ông Trump từng đưa ra với cựu Thủ tướng Shinzo Abe rằng ông sẽ không áp thêm thuế đối với ô tô và phụ tùng ô tô của Nhật Bản.
Nikkei, tờ báo kinh doanh hàng đầu của Nhật Bản, dẫn lời một phát ngôn viên của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp nước này nói rằng: "Đó vẫn là một lời hứa quan trọng đối với chúng tôi".
Nhưng hiện tại, Tổng thống Trump dường như sẽ áp thuế 25% đối với ô tô của Nhật Bản kể từ đầu tháng 4. Điều đó sẽ ảnh hưởng đến khoảng 40 tỷ USD giá trị xuất khẩu hàng năm của Nhật Bản, tương đương với gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ và khoảng 2/3 thặng dư thương mại của nước này với Mỹ.
Theo dữ liệu của chính phủ, kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ đạt 21,3 ngh́n tỷ yên vào năm ngoái (142 tỷ USD), trong khi kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ là 12,5 ngh́n tỷ yên (83 tỷ USD).
Thặng dư thương mại của Nhật Bản với Mỹ chỉ riêng trong lĩnh vực ô tô là rất lớn. Vào năm 2024, Nhật Bản đă xuất khẩu khoảng 1,3 triệu ô tô chở khách sang Mỹ trong khi chỉ nhập khẩu khoảng 20.000 ô tô Mỹ. V́ Nhật Bản cũng không áp thuế đối với ô tô nhập khẩu từ Mỹ nên người Mỹ thích đổ lỗi cho sự chênh lệch này là do cái mà họ gọi là các "rào cản phi thuế quan", bao gồm: Các tiêu chuẩn riêng của Nhật Bản với xe ô tô, với các quy định kiểm tra an toàn phức tạp và tốn thời gian; Sự thiên vị của chính phủ Nhật Bản, với các ưu đăi tài chính; Mạng lưới phân phối khép kín...
Ô tô Mỹ không được chuộng ở Nhật Bản
Nhưng cũng phải thừa nhận, người Nhật Bản không quá yêu thích ô tô Mỹ. Một trong những lư do là nh́n chung, xe hơi Mỹ quá lớn so với đường phố và đường nông thôn của Nhật Bản. Vô lăng của hầu hết ô tô Mỹ được bán ở Nhật Bản đều nằm bên trái (riêng xe Jeep là một ngoại lệ). Giống như người Anh, người Nhật lái xe bên trái đường. Vô lăng của xe hơi Nhật Bản nằm bên phải; Ngoài ra, xe của Mỹ tiết kiệm xăng tương đối kém, thiếu phụ tùng thay thế sẵn có nếu xe bị hỏng.
Đó là chưa kể về môi trường pháp lư và thị trường: Nhật Bản yêu cầu kiểm tra xe hàng năm để đảm bảo an toàn. Họ đưa ra các ưu đăi tài chính cho các ḍng xe mini giúp giảm mức tiêu thụ nhiên liệu - một chính sách kinh tế và môi trường hợp lư.
Bên cạnh đó, người Nhật thấy xe hơi châu Âu thời trang hơn và họ sắm ô tô thương hiệu châu Âu nhiều hơn ô tô Mỹ khoảng 10 lần.
Điều đó không có nghĩa là họ hạ thấp tất cả các loại xe hơi Mỹ. Jeep là một thương hiệu phổ biến ở Nhật Bản. Những chiếc Cadillac trắng từng là xe được giới Yakuza ưa chuộng từ lâu, nhưng giờ chúng ta không c̣n thấy chúng nữa. Chiếc Hummer hấp dẫn một số nam giới.
Tuy nhiên, những chiếc xe nhập khẩu thường thấy nhất trên đường phố Nhật Bản là của BMW, Mercedes-Benz, Volkswagen và Audi. Mẫu Mini của BMW là mẫu xe bán chạy nhất. Citroen và Volvo cũng có người hâm mộ. Những người giàu có mua xe Porsche, Ferrari và Lamborghini.
Các hăng xe Nhật phải tăng sản lượng tại Mỹ
Hiện nay, chính quyền Tổng thống Trump quan tâm nhiều hơn đến việc tăng số lượng việc làm sản xuất tại Mỹ hơn là cải cách ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản, và thuế quan đối với xe nhập khẩu từ Nhật Bản, Mexico và Canada sẽ giúp việc này dễ dàng hơn.
Vào năm 2024, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đă bán khoảng 5,9 triệu xe tại Mỹ trong khi sản xuất 3,3 triệu xe tại đó, nhập khẩu khoảng 1,3 triệu xe từ Nhật Bản và t́m nguồn cung ứng phần c̣n lại ở Mexico và Canada.
Honda, công ty hiện xuất khẩu rất ít xe từ Nhật Bản, đă chuyển một số hoạt động sản xuất từ Mexico và Canada để xuất sang Mỹ. Honda lắp ráp khoảng 40% số xe bán trên thị trường Mỹ tại Mexico và Canada.
Tỉ lệ xe của Toyota lắp ráp bên ngoài Mỹ, bao gồm cả xuất khẩu từ Nhật Bản, là khoảng 45%. Khoảng 70% số xe mà Mazda bán tại Mỹ được vận chuyển từ Nhật Bản và Mexico. Cả Toyota và Mazda đều có khả năng tăng sản lượng tại Mỹ. Trong khi đó, Nissan, đang trên bờ vực, đă phải giảm sản lượng tại Mỹ và trên toàn thế giới.
Tổng thống Trump có thể đang sử dụng mối đe dọa về mức thuế cao đối với ô tô nhập khẩu như một chiêu đàm phán, nhưng bất kể con số cuối cùng là bao nhiêu, Nhật Bản phải đưa ra một chiến lược mới để duy tŕ ngành công nghiệp ô tô trong nước trong khi vẫn bảo vệ được các khoản đầu tư của ḿnh tại Mexico và Canada.
VietBF@sưu tập
