Thị trường công nghệ tình dục đang phát triển mạnh mẽ nhưng lại bỏ qua một số yếu tố quan trọng như mong muốn thực sự của khách hàng nữ.
Robot tình dục do đàn ông tạo ra và gần như chỉ dành cho đàn ông. Ảnh: Ex Machina.
Chuyên gia về trí tuệ nhân tạo David Levy đã tuyên bố trong cuốn sách Love and Sex with Robots (2007) rằng quan hệ tình dục với robot sẽ sớm trở nên phổ biến như quan hệ giữa con người với nhau.
"Số lượng các hành vi và tư thế tình dục phổ biến giữa con người sẽ được mở rộng, khi robot dạy chúng ta nhiều điều hơn tất cả các sách hướng dẫn tình dục trên thế giới cộng lại", ông viết.
Gần 20 năm sau, tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng (CES) ở Las Vegas, công ty Realbotix đã gây bất ngờ với sự ra mắt của Aria - robot hình người có khả năng bắt chước cảm xúc, tìm kiếm sự kết nối với con người và sở hữu ngoại hình hấp dẫn. Một số người thậm chí gọi Aria là "robot dành cho người độc thân".
Thị trường công nghệ tình dục vô cùng béo bở. Năm 2023, giá trị của ngành được ước tính gần 30 tỷ USD, và dự đoán sẽ vượt 100 tỷ USD vào năm 2032. Tuy nhiên, giữa những con số khổng lồ này, một điều đáng chú ý là búp bê tình dục dành cho phụ nữ vẫn chưa thực sự phát triển.
Phụ nữ không thích búp bê tình dục?
Các bộ phim như Austin Powers và Ex Machina đã đưa hình ảnh những nữ robot quyến rũ vào văn hóa đại chúng. Nếu như trong các tác phẩm đó, robot nữ mang vẻ đẹp gợi cảm nhưng không hài hước, thì bộ phim hoạt hình BoJack Horseman lại có một cách tiếp cận hoàn toàn khác với nhân vật Henry Fondle - một búp bê lố bịch, gây cười và hoàn toàn hướng đến tình dục.
Tên gọi Henry có thể không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Một thời gian trước, truyền thông từng đưa tin về một robot tình dục nam cùng tên do Realbotix phát triển, được kỳ vọng sẽ cách mạng hóa đời sống tình dục của phụ nữ. Nhưng cuối cùng, nó không hiệu quả. Trong khi đó, các phiên bản nữ như Harmony và Solana đã được bán ra từ năm 2018.
Allison P. Davis, nhà báo của New York Magazine, từng mô tả Henry một cách đầy mỉa mai: "Nếu nói một cách tàn nhẫn, Henry thực chất chỉ là một chiếc máy rung cao cấp được gắn vào một ma-nơ-canh có loa Bluetooth trong đầu".
Hình ảnh lố bịch của robot Henry Fondle trong "BoJack Horseman".
Năm 2016, cuộc khảo sát của Đại học Tufts (Mỹ) cho thấy 2/3 nam giới sẵn sàng quan hệ với robot, trong khi 2/3 phụ nữ nói rằng họ không bao giờ làm điều đó. Matt McMullen - nhà sáng lập Realbotix - đã tạo ra Henry để thể hiện rằng công ty của ông không chỉ tập trung vào búp bê nữ mà còn hướng đến hai giới. Tuy nhiên, như Davis nhận xét: "Henry không phải là một sản phẩm đáp ứng nhu cầu thực sự của thị trường".
McMullen cho rằng để robot nam thu hút phụ nữ, cần tập trung vào khả năng trò chuyện và ghi nhớ, giúp người mua cảm thấy có sự kết nối thực sự. Đó là lý do Henry được thiết kế để có thể đọc thơ cho người dùng.
Nhưng cách tiếp cận này cũng vấp phải những định kiến giới. Giáo sư Lorena Blasco-Arcas (Trường Kinh doanh ESCP, Paris) cho rằng điều này củng cố quan niệm rằng phụ nữ luôn tìm kiếm sự lãng mạn hơn là tình dục đơn thuần, trong khi thực tế không phải lúc nào cũng vậy.
Bản thân Realbotix hiện cũng tập trung vào việc quảng bá robot như những người bạn đồng hành giúp chống lại sự cô đơn, đặc biệt là cho người cao tuổi và những người bị cô lập. Tuy nhiên, trên trang web của công ty, hầu hết búp bê đều là hình mẫu phụ nữ trẻ đẹp, trong khi phiên bản nam có vẻ ngoài của một người đàn ông lớn tuổi.
"Robot tình dục chủ yếu được thiết kế cho đàn ông. Tôi không nghĩ rằng chúng sẽ trở nên phổ biến. Điều phổ biến hơn là sự phát triển của bạn trai và bạn gái ảo ứng dụng AI", chuyên gia Kate Devlin nhận xét.
Cô cũng từng cảnh báo rằng công nghệ này phản ánh thực trạng ở Thung lũng Silicon. "Sản phẩm công nghệ ở đây chủ yếu được thiết kế bởi đàn ông và dành cho đàn ông".
Tương lai của robot tình dục
Nhà khoa học Pere Estupinyà - tác giả cuốn sách Science and Sex (2023) - cho rằng: "Không có búp bê tình dục nào dành cho nữ, cũng không có nghiên cứu nào đi theo hướng này, vì phụ nữ không quan tâm đến chúng. Họ không có nhu cầu".
Dù vậy, nhà báo Allison P. Davis kết thúc bài viết của mình bằng một ghi chú đầy ẩn ý: "Hôm nay, tôi chưa quan hệ với Henry. Nhưng nếu hỏi liệu tôi có làm thế trong tương lai không, thì câu trả lời là: Tôi cũng không chắc là không".
Vậy, liệu tình dục với robot có thực sự là tương lai? Theo Estupinyà, robot tình dục (hay “erobotics”) hướng đến việc ứng dụng công nghệ để tạo ra trải nghiệm tình dục chân thực hơn, thông qua AI, thực tế ảo, hay búp bê hình người. Tuy nhiên, ông khẳng định công nghệ này vẫn còn “rất xa vời” và không có khả năng thay thế hoàn toàn quan hệ tình dục giữa con người với nhau.
Chuyên gia Lucía Jiménez từ công ty bán đồ chơi tình dục Diversual cho rằng giá cả là một rào cản lớn. Hiện tại, robot tình dục vẫn quá đắt đỏ đối với người tiêu dùng phổ thông.
Ngoài ra, một số chuyên gia cảnh báo rằng búp bê tình dục có thể củng cố những tư tưởng sai lệch về quan hệ con người, tạo ra kỳ vọng không thực tế về bạn tình. Chuyên gia tình dục Kate Moyle cho rằng: "Robot có thể thúc đẩy những tưởng tượng cực đoan và tạo ra một thế hệ con người không quen với việc tôn trọng cảm xúc của bạn tình".
Nhà hoạt động Olimpia Coral - người đứng sau Luật Olimpia chống bạo lực tình dục trên không gian mạng ở Mexico - cảnh báo rằng robot tình dục có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đối tượng hóa phụ nữ.
Jiménez nhấn mạnh rằng thay vì chống lại sự phát triển công nghệ, cần tập trung vào giáo dục để thay đổi cách nhìn nhận về tình dục và mối quan hệ con người. Giáo sư Blasco-Arcas cũng khẳng định: "Nếu muốn robot tình dục dành cho phụ nữ trở nên phổ biến, cần thiết kế chúng dựa trên mong muốn thực sự của họ, thay vì áp đặt những định kiến giới sẵn có".
Gần 20 năm trước, chuyên gia Henrick Christensen từng nói: "Nếu con người sẵn sàng quan hệ với búp bê bơm hơi, thì bất cứ thứ gì có thể cử động đều là một bước tiến". Ngày nay, những robot như Aria chứng minh rằng công nghệ đã phát triển đáng kể. Tuy nhiên, liệu chúng có dẫn đến một tương lai tốt đẹp hơn hay chỉ là sự lặp lại của những khuôn mẫu độc hại? Điều đó phụ thuộc vào cách con người định hình ngành công nghiệp này ngay từ bây giờ.
VietBF@sưu tập
