HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề gì khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm gì để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung bình. Điều quan trọng là biết làm gì, làm thế nào để trị liệu, và khi nào thì cần tìm kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) BÒ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Bò cạp là loại côn trùng nhiều chân có hình dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ngòi / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được tìm thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết bò cạp cắn:
1. Rửa vùng bị bò cạp cắn bằng xà phòng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị bò cạp cắn trong vòng 10 phút , nếu cần thiết thì lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng gì
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này thì dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hãy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà phòng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tròn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt bò" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
What Your Doctor’s Really Thinking (But Won’t Say to Your Face)
Nancy Kalish
Here’s what your doctors would tell you if they weren’t worried about time, lawsuits, or hurting your feelings.
Put away your phone!
“I hate when patients text during a visit. It tells me that they do not value my time. I feel disrespected. I have left patients talking on their phone in the examining room and moved on to see another patient.”
“Of course raising money is great. But during breast cancer–awareness month, in October, everyone comes in thinking she has advanced breast cancer. Our patients hate it because they can’t go anywhere without being reminded of their disease
“I’ll get a call from a daughter who says, ‘Don’t tell my dad I called you, but you need to know he’s having chest pains again.’ Now I’m not supposed to know, but I do know, which is bad for everyone. I want to sit down and say, ‘John, your daughter says you’re having symptoms that you’re not telling me about.’ I don’t like those kinds of secrets.”
“I’ll get a call from a daughter who says, ‘Don’t tell my dad I called you, but you need to know he’s having chest pains again.’ Now I’m not supposed to know, but I do know, which is bad for everyone. I want to sit down and say, ‘John, your daughter says you’re having symptoms that you’re not telling me about.’ I don’t like those kinds of secrets.”
“I want to give my patients the best care, so I get frustrated when they turn it around and accuse me of trying to ‘pay for my new boat’ instead of taking responsibility for their disease. When patients delay treatment, something as simple as a filling can become involved and costly.”
“When a patient finally comes in, years late, I walk in with a smile and an outstretched hand. ‘Where have you been, stranger? So glad you are here! Tell me, what has happened since I last saw you? I know patients are busy. I know it is not in our nature to think about our health, even though we should. With good health, you can always make more money. With more money, you can’t always buy good health. So the fact you are here is a good thing.’”
“When patients come in with three inches of printouts, I know I’m going to have a good conversation. But they’ve also almost always terrified themselves beyond need. I wish they would e-mail or call me so I could put things in perspective. But in general, patients who have researched their condition tend to educate faster and take better control of their care
I could use sympathy too
“Many doctors have depression, so don’t take it personally if they seem distant. Our greatest desire is to help patients. That’s why we delayed starting our lives until our 30s. Many doctors give up their own family life to overextend themselves to you. And they’re kind of a mess after years of doing that. I’d like to see more patients have more empathy for doctors. It would be so great if a patient said, ‘You look kind of frazzled today. Can I give you a hug
“I like it when my patients in the ER tell me things like ‘I was running my usual five miles when at mile one, I started to have chest pains that stopped when I sat.’ That’s much more helpful than just saying ‘I had chest pains
“Even if a patient is wrong about her problem, it’s not helpful to tell her so. Finding the right answer is the best way to dispel the wrong answer. I never try to shake someone’s belief until we have enough facts to do it.” —Mark Liponis, MD, corporate medical director of Canyon Ranch in Lenox
“Doctors are supposed to know everything, but we don’t. When I’m worried about whether a treatment will work, getting sued is always in the back of my mind. It’s scary
tell all my patients that we need to be on the same page for surgery. If that means you need to e-mail me 30 questions, then it’s totally fine. But don’t expect that I’ll e-mail you back. I’ll call instead
“If you really want a test that’s not covered by insurance and not really necessary, I’ll give in as long as it’s not ridiculously expensive or invasive. In primary care, our relationship is important. If you feel like I resisted your seemingly innocuous request, you’re not going to trust me. This way, I keep you as a patient so I can steer you toward appropriate tests
It’s hard to be a patient, but it’s also really hard to be a doctor and walk into a new room every 15 minutes with a new family and new challenges. One person shows up late, and it creates a domino effect. But when a teen comes in and admits feeling suicidal, I’m not going to kick her out. Sometimes I want to go into the next exam room and say to the irritated person who’s been waiting, ‘You are so lucky your child is healthy. If you’ve never had to double your doctor’s time, you’re just really lucky.’ ” —Wendy Sue Swanson, MD
But you’d better have a good excuse if you’re tardy
“When patients are very late, the good doctor in me feels that there must be a valid reason, and I want to accommodate them. The bad doctor wonders how they could be so inconsiderate. Why should my other patients have to wait because someone else could not be punctual? Typically, I will see a late patient as long as it does not inconvenience other patients.” —David Broyles, DO
“They could confirm my diagnosis, which means the patient will have confidence in it, and that could reduce my liability. And if the other doctors don’t agree, I might learn something
“A patient’s gaze tells more than any exam. A patient who is modifying his history — because of anxiety or concern about what I might say — makes poor eye contact, squints, and looks slightly distracted. If he is trying to control me, he may stare without blinking, ignoring things I say, and tend to give short answers. You can spot pain from the distant, glazed nonfocus of a patient’s gaze.” —James C. Salwitz, MD
I relish your tough case
“Here’s how I react whenever a new patient tells me, ‘Every other doctor said that this was all in my head.’ On a bad day, I might think, This patient has a million complaints, and I am never going to figure out what’s really wrong. On a good one, I will see it as a therapeutic challenge. Most days are good days.” —Kenneth Lin, MD, MPH
old doctor friend used to say that a piece of you dies with each of these cases. When you’re taking care of people for 15 years, you really get to know them and their families. I know all the children and the best vacations and who fishes. I go to most of the funerals. After someone has passed away, you wake up at 3 a.m. thinking about him or her.” —
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
