Tại Sao Bệnh Tiểu Đường Được Gọi Là "Tên Sát Nhân Thầm Lặng"?
Tiểu đường thường được gọi là "tên sát nhân thầm lặng" chính bởi các triệu chứng dễ bỏ qua của nó.
Rất nhiều người không hề biết ḿnh đă mắc bệnh tiểu đường cho đến khi họ cầm ở trên tay tờ giấy xét nghiệm dương tính. Thông thường, mọi người không quan tâm đến những dấu hiệu của bệnh tiểu đường mà chỉ coi đó là những dấu hiệu của sự mệt mỏi. Cẩn thận nhé, chớ coi thường, dưới đây là các dấu hiệu cho thấy bạn đă mắc bệnh tiểu đường rồi đó.
- Tăng sự khát nước và đi tiểu thường xuyên: Khi tích tụ dư thừa đường trong máu, chất lỏng được kéo từ các mô. Điều này có thể làm cho khát nước. Kết quả là, có thể uống và đi tiểu nhiều hơn b́nh thường
- Da đột ngột trở nên thô ráp: Những người có các dấu hiệu này chắc chắn đă có hiện tượng kháng insulin, dù cho đường máu của họ có thể chưa cao
- Đau hoặc ngứa ran ở vùng bàn chân và bàn tay - Rối loạn cương dương hay c̣n gọi là "bất lực" là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến 35- 75% nam giới nếu mắc bệnh tiểu đường
- Thường xuyên bị những cơn đau đầu hành hạ cũng là một dấu hiệu thường gặp của bệnh tiểu đường
- Hay bị đói - Bị giảm cân nhanh chóng: Mặc dù ăn nhiều hơn b́nh thường để làm giảm đói, có thể giảm cân. Nếu không có khả năng sử dụng glucose, cơ thể sử dụng nhiên liệu thay thế được lưu trữ trong cơ bắp và chất béo. Năng lượng bị mất là glucose trong nước tiểu
- Thường xuyên mệt mỏi: Nếu các tế bào đang bị tước đoạt đường, có thể trở nên mệt mỏi và dễ cáu kỉnh
- Bị mờ mắt: Nếu lượng đường trong máu quá cao, chất lỏng có thể được kéo ra từ các ống kính của mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thị lực
- Chậm lành vết loét hoặc nhiễm trùng thường xuyên: Tuưp 2 bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng để chữa lành và chống nhiễm trùng
- Da tối màu: Một số người bị bệnh tiểu đường tuưp 2 có bản vá lỗi, da mượt màu đen trong các nếp gấp và nếp nhăn của các cơ quan - thường ở nách và cổ. Khi thấy có những triệu chứng của bệnh tiểu đường tuưp 2 như trên, bạn nên đi khám bác sỹ , thay đổi chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể theo hướng tích cực...
Tại sao bạn nên chọn Tiêu Khiết Thanh khi bị khản tiếng, đau họng, viêm đường hô hấp trên?
1. Thành phần từ 100% thiên nhiên, an toàn khi sử dụng lâu dài.
2. Sản phẩm thảo dược nhưng tác dụng nhanh, hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp mạn tính.
3. Thành phần chính là rẻ quạt có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm. Rẻ quạt c̣n được mệnh danh là “kháng sinh thực vật” nên có tác dụng mạnh mẽ trong vai tṛ kháng khuẩn, ức chế các loại virus gây các bệnh đường hô hấp trên.
4. Ngoài ra, trong Tiêu Khiết Thanh c̣n có sự kết hợp của 3 dược liệu khác bao gồm: bán biên liên, sói rừng, bồ công anh giúp giảm sưng đau, giảm các triệu chứng nóng rát do viêm thanh quản, viêm amidan, viêm họng, ngăn ngừa t́nh trạng tái phát hiệu quả.
5. Tác dụng theo 2 cơ chế: giảm triệu chứng sưng đau, khản tiếng và đi sâu vào căn nguyên trị các bệnh viêm đường hô hấp trên.
6. Được các chuyên gia đầu ngành đánh giá cao, được đông đảo khách hàng tin dùng.
Sản phẩm Tiêu Khiết Thanh giúp hỗ trợ điều trị các bệnh viêm đường hô hấp, ngăn chặn bệnh tái phát
Chia sẻ của các bệnh nhân đă cải thiện rơ rệt sau khi sử dụng Tiêu Khiết Thanh
1/ Chị Nguyễn Ngọc Lan (một cô giáo dạy trẻ mầm non ở số 15 đường Bàu Giă, ấp 2, xă Phước Vĩnh An, Củ Chi, TP. HCM). Vừa sáng tác, vừa hát và dạy học, lúc nào chị cũng phải dùng đến giọng nói. Điều này khiến chị thường xuyên bị khản tiếng và mất giọng. Tưởng như phải chia tay với nghề, nhưng sau khi sử dụng Tiêu Khiết Thanh, chị đă lấy lại được giọng nói, duy tŕ công việc yêu thích và niềm đam mê của ḿnh. Muốn t́m hiểu thêm về câu chuyện của chị Lan, bạn có thể tham khảo tại đây.
2/ Chị Vũ Thị Tuyết Băng (giáo viên tiếng Anh tại THCS thị trấn Châu Thành, Tây Ninh). Đi dạy học 20 năm, chị bị khản tiếng trầm trọng do nói to, nói nhiều. Có lúc, chị phải nghỉ dạy, nhờ người khác dạy thay, nói không ra hơi, cổ rát đến độ tưởng ung thư. Thế mà, sau khi uống 5 hộp Tiêu Khiết Thanh, bệnh chị đă khỏi, chị đă có thể lấy lại giọng nói như b́nh thường. Câu chuyện của chị Băng được chia sẻ thêm tại đây.
Nếu muốn t́m mua sản phẩm Tiêu Khiết Thanh hay có những thắc mắc liên quan tới bệnh lư viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm thanh quản, khản tiếng, mất tiếng, bạn vui ḷng liên hệ ngay tới tổng đài 1800 6103 (miễn phí cước cuộc gọi) hoặc di động 090 220 7582 (Zalo/Viber) để được chuyên gia tư vấn.
(*) Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
Bài viết này nói về: •T́m hiểu chung
•Triệu chứng
•Nguyên nhân
•Nguy cơ mắc phải
•Chẩn đoán và điều trị
•Kiểm soát bệnh Still ở người lớn
Tác giả: Tố Quyên
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Bệnh Still ở người lớn
T́m hiểu chung
Bệnh Still ở người lớn là ǵ?
Bệnh Still ở người lớn là một bệnh viêm gây ảnh hưởng đến khớp, các cơ quan bên trong và các bộ phận khác của cơ thể. Bệnh thường xuất hiện ở người dưới 45 tuổi, nhưng vẫn có thể có ở người lớn tuổi hơn.
Mặc dù có một số tương đồng, nhưng bệnh Still ở người lớn vẫn khác với bệnh Still ở trẻ em. Đây là một t́nh trạng hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ hơn nam giới.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh Still ở người lớn là ǵ?
Hầu hết người mắc bệnh Still sẽ bị sốt, đau khớp, đau họng và phát ban. Tuy nhiên, các triệu chứng sẽ khác nhau ở mỗi người. Thậm chí, chúng có thể thay đổi mỗi tháng ở cùng một người bệnh. Ví dụ, các triệu chứng bệnh Still có thể xuất hiện và biến mất. Ban đầu, bạn sẽ có rất ít dấu hiệu, nhưng sau đó các biểu hiện bệnh ngày càng nhiều hơn.
Một số triệu chứng phổ biến của bệnh Still ở người lớn như:
•Sốt (thường từ 39°C trở lên) có thể xảy ra nhanh mỗi ngày, thường là vào buổi chiều hoặc tối. Đối với hầu hết trường hợp, sốt sẽ tự hết mà không cần điều trị.
•Ban đầu, một số khớp, như khớp gối hoặc cổ tay, sẽ đau, ấm và sưng. Sau đó, các triệu chứng này sẽ ảnh hưởng đến các khớp khác. T́nh trạng cứng khớp vào buổi sáng thường kéo dài khoảng vài giờ
•Da phát ban có màu hồng thường xuất hiện và biến mất cùng với sốt, không làm bạn ngứa. Bạn có thể thấy các đốm phẳng hoặc các nốt sần nhỏ xuất hiện trên thân, cánh tay trên, chân hoặc mặt.
•Đau cơ nghiêm trọng, có thể nặng hơn khi có sốt
•T́nh trạng đau họng nghiêm trọng, cảm giác nóng rát trong cổ họng
Các triệu chứng khác của bệnh gồm:
•Đau và sưng bụng
•Đau khi bạn hít thở mạnh
•Sưng hạch bạch huyết
•Sụt cân không rơ lư do
Các dấu hiệu bệnh Still ở người lớn thường tương tự những t́nh trạng sức khỏe khác, như bệnh lupus và ung thư hạch bạch huyết.
Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bị sốt cao, phát ban, đau nhức khớp, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay. Ngoài ra, nếu bạn đă mắc bệnh và có thêm ho, khó thở, đau ngực hoặc các dấu hiệu bất thường, hăy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được điều trị.
Nguyên nhân
Nguyên nhân bệnh Still ở người lớn là ǵ?
Thực tế, các chuyên gia vẫn chưa xác định được nguyên nhân bệnh Still ở người lớn. Họ cho rằng bệnh có thể do nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây ra.
Nguy cơ mắc phải
Những ai có nguy cơ mắc bệnh Still ở người lớn?
Tuổi tác chính là yếu tố nguy cơ chính khiến bạn dễ mắc bệnh Still ở người lớn. Trong đó, hai độ tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao là 15 – 25 tuổi và 36 – 46 tuổi.
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Bạn hăy luôn tham khảo ư kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.
Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán bệnh Still ở người lớn?
Thực tế, rất khó để chẩn đoán bệnh Still ở người lớn v́ các triệu chứng tương tự những bệnh khác, như bệnh Lyme, Crohn và một số nhiễm trùng. Để có thể xác định chẩn đoán, bác sĩ cần loại bỏ các t́nh trạng sức khỏe khác.
Họ sẽ hỏi bạn bệnh sử và yêu cầu khám sức khỏe. Bạn cũng có thể cần làm xét nghiệm máu để kiểm tra sự xuất hiện t́nh trạng viêm, thay đổi số lượng tế bào máu, nồng độ sắt enzyme gan trong cơ thể.
Các xét nghiệm h́nh ảnh sẽ giúp bác sĩ phát hiện t́nh trạng viêm và ph́ đại của các cơ quan trong cơ thể.
Các xét nghiệm máu
Nếu mắc bệnh Still ở người lớn, bạn sẽ có kết quả xét nghiệm máu như sau:
•Số lượng tế bào bạch cầu cao và hồng cầu thấp
•Protein phản ứng C trong máu cao
•Tốc độ lắng máu (ESR) cao
•Kháng thể kháng nhân âm tính
•Yếu tố RF âm tính (giúp chẩn đoán bệnh viêm khớp)
•Mức enzyme gan cao
•Mức ferritin và fibrinogen cao
Xét nghiệm h́nh ảnh
Bạn cũng có thể cần làm một hoặc nhiều xét nghiệm h́nh ảnh, như siêu âm bụng; chụp CT; X-quang khớp, ngực hoặc bụng. Các xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ phát hiện:
•Viêm màng ngoài tim
•Dịch tích tụ giữa niêm mạc phổi và khoang ngực (tràn dịch màng phổi)
•Ph́ đại lá lách hoặc hạch bạch huyết
•Viêm hoặc tổn thương khớp
Những phương pháp nào giúp điều trị bệnh Still ở người lớn?
Hiện nay, vẫn chưa có cách để ngăn ngừa bệnh Still và không có biện pháp chữa trị. Nếu bạn đă được chẩn đoán bệnh, mục tiêu điều trị là kiểm soát các triệu chứng và tiến tŕnh của bệnh để ngăn ngừa hoặc giảm bớt bất kỳ biến chứng.
Việc điều trị ban đầu nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng viêm khớp bằng các thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm ibuprofen, naproxen và aspirin liều cao. Bác sĩ có thể chỉ định các thuốc này ngay cả khi bệnh chưa được chẩn đoán. Ngoài ra, họ cũng có thể chỉ định thuốc giảm đau. Bạn cần dùng thuốc này trong một khoảng thời gian. Do đó, bác sĩ sẽ thường xuyên theo dơi chức năng gan và các tác dụng phụ của thuốc.
Khi đă được chẩn đoán chắc chắn, bạn có thể cần dùng corticosteroid, chẳng hạn như prednisone, nếu t́nh trạng bệnh nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các thuốc kháng viêm không steroid. Corticosteroid được sử dụng cho bệnh toàn thân ảnh hưởng đến một số bộ phận của cơ thể. Tuy nhiên, do các tác dụng phụ nghiêm trọng tiềm ẩn, bạn không thể sử dụng chúng trong một thời gian rất dài.
Nếu mắc bệnh Still mạn tính, bạn có thể cần dùng thuốc để ức chế hệ miễn dịch, kiểm soát viêm khớp và các triệu chứng khác. Bạn có thể dùng nhiều loại thuốc cùng một lúc và trong một thời gian dài. Các thuốc này có thể ở dạng viên uống hoặc dạng tiêm.
Bệnh Still ở người lớn có nguy hiểm không?
Hầu hết các biến chứng từ bệnh Still ở người lớn phát sinh do t́nh trạng viêm mạn tính ở các cơ quan và khớp:
•Phá hủy khớp. Viêm măn tính có thể làm hỏng khớp, phổ biến nhất là khớp đầu gối và cổ tay. Các khớp cổ, bàn chân, ngón tay và hông cũng có thể bị ảnh hưởng, nhưng ít thường xuyên hơn.
•Các t́nh trạng viêm ở tim. Bệnh Still ở người lớn có thể dẫn đến viêm màng ngoài tim hoặc viêm cơ tim.
•Dịch tích tụ xung quanh phổi. T́nh trạng viêm có thể khiến dịch tích tụ xung quanh phổi, khiến bạn khó thở mạnh.
•Hội chứng hoạt hóa đại thực bào. Đây là biến chứng hiếm gặp của bệnh Still ở người lớn nhưng có khả năng gây tử vong. Bệnh có thể gây ra số lượng tế bào hồng cầu thấp, chỉ số mỡ máu triglyceride rất cao và chức năng gan bất thường.
Kiểm soát bệnh Still ở người lớn
Những biện pháp nào có thể giúp bạn kiểm soát bệnh Still ở người lớn?
Một số biện pháp có thể giúp bạn kiểm soát bệnh Still ở người lớn như:
•Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc tự ư ngưng thuốc khi các triệu chứng thuyên giảm sẽ khiến bạn có nguy cơ mắc các biến chứng và tác dụng phụ của thuốc.
•Bổ sung thêm canxi và vitamin D để pḥng ngừa loăng xương do tác dụng của thuốc corticosteroid.
•Tập thể dục với mức độ phù hợp để duy tŕ phạm vi hoạt động của khớp, giảm đau và cứng khớp.
Đầu Năm Mới, Mời Đọc: Một Chút Lan Man - BS Đỗ Hồng Ngọc
Ngẫm lại sự đời, tôi thấy h́nh như hầu hết chúng ta chẳng bao giờ thực sống. Lúc c̣n trẻ, ta mơ ước tương lai, sống cho tương lai. Nghĩ rằng phải đạt cái này cái nọ, có được cái kia cái khác mới là sống. Khi có tuổi, khi đă có được cái này cái nọ, cái kia cái khác th́ ta lại sống cho quá khứ! Hừm! Nhỏ mong cho mau lớn, lớn mong cho nhỏ lại. Quả là lư thú! Tóm lại, ta chẳng biết quư những giây phút hiện tại.
Một người 60, tiếc măi tuổi 45 của ḿnh, th́ khi 75, họ sẽ tiếc măi tuổi 60, rồi khi 80, họ sẽ càng tiếc 75! Vậy tại sao ta không nghĩ ta đang ở cái tuổi tuyệt vời nhất của ḿnh lại không yêu thích nó đi, sao cứ phải.... nguyền rủa, bất măn với nó. Có phải tội nghiệp nó không? Ta đang ở cái tuổi nào th́ nhất định tuổi đó phải là tuổi đẹp nhất rồi, không thể có tuổi nào đẹp hơn nữa!
C̣n đối với các vị phụ nữ cũng có khi gạt gẫm ḿnh chút đỉnh như đi giải phẫu thẩm mỹ chẳng hạn. Xóa chỗ này, bơm chỗ nọ, lóc chỗ kia. Nhưng nhức mỏi vẫn cứ nhức mỏi, loăng xương vẫn cứ loăng xương, tim mạch vẫn cứ tim mạch... Thân thể ta cứ tiến triển theo một "lộ tŕnh" đă được vạch sẵn của nó, không cần hỏi han ta, không cần biết ta có “chịu” không! Mà h́nh như, càng nguyền rủa, càng bất măn với nó, nó càng làm dữ.
Trái lại, nếu biết thương yêu nó, chiều chuộng nó một chút, biết cách cho nó ăn, cho nó nghỉ, biết cách làm cho xương nó cứng cáp, làm cho mạch máu nó thông thoáng, làm cho các khớp nó trơn tru th́ nó cũng sẽ tử tế với ta hơn. Từ ngày "thế giới phẳng" thông qua internet, ta c̣n sống với đời sống ảo. Ta ngồi đây với người nhà nhưng chuyện tṛ với một người nào khác, cười đùa, nhăn nhó, giận dữ, âu yếm với một người nào khác ở nơi xa. Khi bắt lại câu chuyện với mọi người bên cạnh th́ nhiều khi đă lỡ nhịp!
Hiểu ra những điều tầm thường đó, tôi biết quư thời gian hơn, quư phút giây hiện tại, ở đây và bây giờ hơn. Nhờ vậy mà không có th́ giờ cho già nữa! Hiện tại với tôi th́ không có già, không có trẻ, không có quá khứ vị lai. Dĩ nhiên, không phải trốn chạy già mà hiểu nó, chấp nhận nó, thưởng thức nó. Khi biết "enjoy" nó th́ quả có nhiều điều thú vị để phát hiện, để khám phá.
Từ ngày biết thương "thân thể" của ḿnh hơn, tử tế với nó hơn, th́ có vẻ tôi... cũng khác tôi xưa. Tôi biết cho thân thể của ḿnh ăn khi đói, không ép nó ăn lúc đang no, không cần phải cười cười nói nói trong lúc ăn. Món ǵ khoái khẩu th́ ăn, chay mặn ǵ cũng tốt. Cá khô, mắm ruốc ǵ cũng được, miễn là đừng nhiều muối quá!
Một người bạn tôi mắc bệnh "ăn không được", "ăn không biết ngon" vậy mà vẫn béo ph́, đi không nổi, là bởi v́ các con thương ông quá, mua toàn sữa Mỹ mắc tiền cho uống! Sữa giàu năng lượng, nhiều chất béo bổ quá, làm sao c̣n có thể ăn ngon, làm sao không béo ph́ cho được?
Giá ông nghèo một chút c̣n hay hơn! Cá kho quẹt, rau muống mà tốt, miễn ông ăn thấy ngon, thấy sướng! Tôi cũng biết cho thân thể của ḿnh ngủ hơn. Ngủ đầy giấc, đủ giấc. Ngủ đủ giấc là cơ hội tốt nhất cho các tế bào năo phục hồi, như sạc pin vậy. Sạc không đủ mà đ̣i pin ngon lành sao được!
Bảy trăm năm trước, Trần Nhân Tông viết: Cơ tắc xan hề khốn tắc miên! (Đói đến th́ ăn, mệt ngủ liền!) trong bài Cư trần lạc đạo, (ở đời mà vui đạo)! Ông là vị vua nhà Trần sớm nhường ngôi cho con, lên tu ở núi Yên Tử, Tổ sư thiền phái Trúc Lâm. Tu hành như vậy mà khi quân Nguyên xâm lấn nước ta, ông liền xuống núi, ra tay dẹp giặc, xong, phủi tay lên núi tu tiếp!
Mỗi người có đồng hồ sinh học của riêng ḿnh, không ai giống ai, như vân tay vậy, cho nên không cần bắt chước, chỉ cần lắng nghe ḿnh. Phương pháp này, phương pháp nọ của người này người kia bày vẽ chẳng qua cũng chỉ để tham khảo, nắm lấy nguyên tắc chung thôi, rồi áp dụng vào hoàn cảnh riêng cụ thể của ḿnh, tính cách ḿnh, sinh lư ḿnh. Phương pháp nào có sự ép buộc cứng ngắc quá th́ phải cảnh giác!
Nên nhớ rằng tới tuổi nào đó, tai ta sẽ bắt đầu kém nhạy, mắt bắt đầu kém tinh, đấu óc bắt đầu kém sắc sảo. Tai kém nhạy để bớt nghe những điều chướng tai. Mắt kém tinh để bớt thấy những điều gai mắt. Đầu óc cứ sắc sảo hoài ai chịu cho nổi! Tuy vậy, tai kém mà muốn nghe ǵ th́ nghe được, không th́ đóng lại; mắt kém mà muốn thấy ǵ th́ thấy được, không th́ khép lại. Thế là "căn" hết tiếp xúc được với "trần". Tự dưng không tu hành ǵ cả mà cũng như tu, cũng thực tập ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm!
Rồi một hôm đẹp trời nào đó ta c̣n có thể phát hiện mắt ḿnh chẳng những nh́n kém mà c̣n thấy những ngôi sao lấm chấm, những lốm đốm hoa trên bầu trời trong xanh vời vợi kia. Nếu không phải do một thứ bệnh mắt nào đó th́ đây hẳn là hiện tượng thoái hóa của tuổi già, nói nôm na là mắt xài lâu quá, hết thời hạn bảo hành.
Cái mà người xưa gọi là "hoa đốm hư không" chính là nó. Tưởng hoa đốm của trời, ai dè trong mắt ḿnh! Chính cái "tưởng" của ta nhiều khi làm hại ta. Biết vậy ta bớt mất th́ giờ cho những cuộc tranh tụng, bớt tiêu hao năng lượng vào những chuyện hơn thua. Dĩ nhiên có những chuyện phải ra ngô ra khoai, nhưng cái cách cũng đă khác, cái nh́n đă khác, biết tôn trọng ư kiến người khác, biết chấp nhận và nh́n lại ḿnh.
Khi 20 tuổi người ta băn khoăn lo lắng không biết người khác nghĩ ǵ về ḿnh. Đến 40 th́ ai nghĩ ǵ mặc họ. Đến 60 mới biết chả có ai nghĩ ǵ về ḿnh cả! Tóm lại, chấp nhận ḿnh là ḿnh và từ bi với ḿnh một chút. Có lẽ như vậy hay hơn cho ḿnh.
Bệnh Phiền Muộn: Những Điều Cần Biết - BS Hồ Ngọc Minh
Nếu bạn là một trong gần 15 triệu người Mỹ bị bệnh phiền muộn, bạn có thể có những triệu chứng như chán đời, không muốn ra khỏi giường buổi sáng, không muốn gần những người thân yêu, hay thấy đời thật tẻ nhạt, không có một niềm vui.
Phiền muộn là một bệnh có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cuộc sống chứ không riêng ǵ thay đổi về tâm thần. Tổ Chức Y Tế Thế Giới, World Health Organization, dự đoán vào năm 2020 bệnh phiền muộn sẽ là lư do đứng thứ nh́ trên toàn thế giới đưa đến khuyết tật chỉ sau bệnh tim mạch.
Một trong những lư do đưa đến phiền muộn có thể từ môi trường, những yếu tố có khi không để ư đến, thí dụ như ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường, hay tiêu thụ thực phẩm nhiều chất béo. Nghiên cứu cho thấy, người dân sống ở những nơi đô thị đông dân cư, dễ bị phiền muộn hơn. Một nghiên cứu mới khác, cho thấy chất béo vào trong năo bộ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động b́nh thường của hệ thống thần kinh, và gây ra phiền muộn.
Những yếu tố khác gây ra bệnh phiền muộn cũng là những nguy cơ dẫn đến các bệnh kinh niên như bệnh tim mạch, đau nhức xương cốt, đau lưng, phong thấp, tiểu đường, cao huyết áp. Bệnh phiền muộn nếu không được chữa trị có thể ảnh hưởng đến hệ thống đề kháng, miễn nhiễm.
Bệnh phiền muộn không những làm bại hoại suy nhược có thể, mà c̣n đưa đến tử vong. Theo ước tính, có khoảng 20% bệnh nhân đă từng muốn tự tử. Ví dụ như một số minh tinh điện ảnh, những người có tiếng tăm lại dễ bị phiền muộn và đă tự kết liễu đời ḿnh.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ:
Bệnh phiền muộn không phải là sự thay đổi tâm thần tạm thời có thể vượt qua được. Đây là một căn bệnh mà năo bộ không thể ghi nhận được những điều vui, điều hạnh phúc hay sung sướng. Thử nghiệm MRI và PET scan cho thấy năo bộ của người bị phiền muộn có những thay đổi ở nhiều nơi, góp phần lớn ảnh hưởng đến căn bệnh.
Bệnh phiền muộn khá phổ thông, với khoảng 10% đă từng bị phiền muộn, và trên 50% những người này bị bệnh nặng. So với đàn ông, phụ nữ dễ bị phiền muộn gấp đôi. Những người dễ bị phiền muộn thường ở trong lứa tuổi 45 dến 65, dân tộc da màu, và ly dị. Ngoài ra, những người chưa học xong bậc trung học, thất nghiệp, và không có bảo hiểm y tế cũng dễ bị bệnh phiền muộn.
Một số yếu tố nguy cơ khác gồm có:
1-Bị stress trong cuộc sống, ví dụ như mất việc, có vấn đề lục đục trong hôn nhân, bị bệnh kinh niên hay có vấn đề khủng hoảng về tài chánh.
2- Có tuổi niên thiếu không được vui, ví dụ như bị hành hạ, lợi dụng t́nh dục, quan hệ với cha mẹ không tốt hay cha mẹ có vấn đề với hôn nhân bị đổ vỡ.
3- Có tâm tính không b́nh thường, ví dụ dễ bị nóng giận khi bị stress.
4- Có tiền sử trong gia đ́nh bị bệnh phiền muộn.
Các triệu chứng:
Thật ra, có trên 50 triệu chứng khác nhau của bệnh phiền muộn, đi từ chuyện buồn phiền vô cớ cho đến mức độ giận dữ bất thường, làm việc nhiều hay không muốn làm việc.
Triệu chứng của bệnh phiền muộn có rất nhiều nhưng có thể chia ra làm 3 nhóm chính:
1- Triệu chứng liên hệ đến tâm tính và khả năng tư duy bao gồm khí sắc trầm cảm, thiếu sự quan tâm hay thúc đẩy việc hưởng lạc, có vấn đề quyết định sự việc, bức xúc, lo lắng thái quá, trí nhớ không tốt, và có mặc cảm tội lỗi.
2- Triệu chứng về thể xác bao gồm mệt mỏi, mất ngủ, ăn không ngon miệng, xuống cân, đau nhức ḿnh mẩy, nhức đầu, hồi hộp, da dẻ bị ngứa ngáy như kim châm.
3- Triệu chứng về cách hành xử như hay khóc vô cớ, dễ bị nóng giận, xa lánh bạn bè và người thân, làm việc nhiều hay không muốn làm việc, nghiện ngập rượu và ma túy, và có khi muốn tự kết liễu đời ḿnh.
Những người bị bệnh phiền muộn đa số không nhận biết ra là ḿnh bị bệnh. Do đó người thân nên để ư đến nhữnng triệu chứng trên đây mà t́m cách giúp đỡ. Trong trường hợp nặng, có thể cần đến bác sĩ. Chữa trị sẽ bao gồm việc phân tách về tâm tính, thái độ và cách hành xử của bệnh nhân. Nếu cần, bác sĩ sẽ cho thuốc chống trầm cảm.
Một nghiên cứu mới đây cho thấy, nếu cho bệnh nhân thức 36 tiếng đồng hồ không ngủ một lần trong tuần, vài ba tuần như thế có thể giảm bớt bệnh phiền muộn.
Bệnh Gout: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
Bệnh gút được đặc trưng bởi sự tăng cao nồng độ acid uric trong máu dẫn tới lắng đọng tinh thể monosodium urat (MSU) cục bộ ở mô hoặc trong khớp.
Bệnh gout là ǵ?
Gout (hay gút) là một dạng viêm khớp phổ biến do rối loạn chuyển hóa purin làm tăng axit uric máu dẫn đến ứ đọng tinh thể muối Urát tại khớp gây viêm khớp. Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh gút, đặc biệt là đàn ông độ tuổi trung niên
Biểu hiện người mắc bệnh gút là xuất hiện cơn đau đột ngột, dữ dội, sưng, đỏ và đau ở khớp, thường là khớp ở ngón chân, xương bàn chân… nếu không chữa trị có thể gây biến chứng nguy hiểm tới các cơ quan khác như thận, gan, tim.
Triệu chứng của bệnh gout
•Giai đoạn đầu: Giai đoạn này ít có triệu chứng nổi bật, khi xét nghiệm máu sẽ thấy dấu hiệu axit uric trong máu tăng cao đi kèm với triệu chứng đau nhức các khớp ngón chân, cổ chân, đầu gối, khớp cổ tay và ngón tay sưng đỏ. Biểu hiện rơ rệt hơn khi chơi thể thao hoặc vận động mạnh, hoặc sau các cuộc liên hoan uống nhiều bia rượu và ăn nhiều các đồ hải sản, thịt đỏ, nội tạng động vật.
•Giai đoạn măn tính: Ở giai đoạn này, axit uric tích tụ ngày một nhiều lên. Tinh thể urat lắng đọng thành các u cục tophi ở các khớp gây nên t́nh trạng viêm, sưng đau đớn dữ dội, phá hủy các khớp xương gây tàn tật vĩnh viễn nếu không được điều trị. Biến chứng suy thận, sỏi thận làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
Nếu cảm thấy đau đột ngột, dữ dội ở khớp, hăy đến bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời nếu mắc phải.
Nguyên nhân gây nên bệnh gout
Bệnh gút xảy ra khi các tinh thể urát tích tụ trong khớp, gây ra t́nh trạng viêm và đau dữ dội.
Thông thường, axit uric ḥa tan trong máu và đi qua thận đào thải qua nước tiểu. Nhưng đôi khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric hoặc thận bài tiết quá ít axit uric. Khi đó, axit uric tích tụ, h́nh thành các tinh thể urát trong khớp hoặc mô xung quanh gây đau, viêm và sưng.
•Chế độ ăn: Đối với thói quen ăn uống thiếu khoa học hiện nay th́ tỉ lệ người mắc bệnh gout ngày càng tăng. Ăn ít rau xanh nhưng ăn nhiều thức ăn có hàm lượng purine cao như thịt đỏ, hải sản, sử dụng đồ uống có cồn bia rượu nhiều trong thời gian ngắn khiến quá tŕnh đào thải axit uric không kịp làm lắng đọng các tinh thể urat tại các khớp gây nên bệnh gout.
•Tuổi tác và giới tính: Bệnh gút xảy ra chủ yếu ở nam giới ở độ tuổi từ 30 đến 50, nữ giới ít mắc hơn là do nữ giới có nồng độ axit uric thường thấp hơn. Tuy nhiên, sau khi măn kinh, nồng độ axit uric của phụ nữ tiệm cận với nam giới nên vẫn có nguy cơ mắc bệnh.
•Béo ph́: Nếu bị béo ph́, cơ thể sẽ sản xuất nhiều axit uric hơn do thường xuyên tiêu thụ các loại thức ăn chứa dầu mỡ và chất đạm, dẫn tới thận gặp khó khăn hơn trong việc loại bỏ axit uric.
•Tác dụng của thuốc: Việc sử dụng thuốc lợi tiểu Thiazide để điều trị tăng huyết áp và aspirin liều thấp cũng có thể làm tăng nồng độ axit uric. V́ vậy, việc sử dụng thuốc chống thải ghép có thể được quy định cho những người đă trải qua cấy ghép nội tạng.
•Tiền sử gia đ́nh: Nếu gia đ́nh như bố mẹ bị mắc bệnh gút th́ nguy cơ con cũng có thể mắc là có khả năng.
Biến chứng liên quan đến điều trị bệnh
•Các biến chứng do dùng chống viêm giảm đau: viêm loét dạ dày tá tràng, ruột non. Tăng đông ở bệnh nhân bị chứng mạch vành. Tăng suy thận. Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
•Các biến chứng do dùng colchicin: tiêu chảy cấp, đặc biệt khi dùng quá liều.
•Các biến chứng do bị dị ứng thuốc (như allopurinol, kháng sinh…): bệnh nhân bị gút thường có cơ địa rất dễ bị dị ứng, thậm chí có bệnh nhân dị ứng tất cả các thuốc điều trị gút.
Các biến chứng do dùng corticoid:
•Đây là một gánh nặng lớn, thuốc nhóm này rẻ, dễ mua, giảm đau nhanh chóng nên hay bị lạm dụng, V́ lợi nhuận người ta có thể nghiền nhỏ, pha trộn thành các gói bột, viên hoàn tán, dạng chai dịch… bán với giá cao. Bệnh nhân uống thấy giảm đau tốt nghĩ là thuốc đắt tiền tốt, lần sau bị lại uống. Thuốc nhóm này làm giảm thải acid uric qua thận nên làm acid bị tích tự lại thành các hạt tophi, bệnh trở nên măn tính.
•Một loạt các tác dụng phụ khác của corticoid: làm tăng nguy cơ loăng xương, tăng huyết áp, đái tháo đường, đục thủy tinh thể, xuất huyết tiêu hóa, suy thượng thận…
Chẩn đoán mắc bệnh gút
Các xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh gút có thể bao gồm:
•Xét nghiệm dịch khớp: Chọc hút dịch chất lỏng ở khớp có triệu chứng đau nóng, sưng và nhức để xét nghiệm t́m kiếm tinh thể urat dưới kính hiển vi.
•Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ axit uric có trong máu có tăng cao hay không. Kết quả xét nghiệm máu có thể gây hiểu nhầm v́ một số người có nồng độ axit uric cao, nhưng không bao giờ gặp phải bệnh gút. Và một số người có dấu hiệu và triệu chứng của bệnh gút, nhưng không có nồng độ axit uric bất thường trong máu. V́ vậy cần kết hợp với các triệu chứng và xét nghiệm để đánh giá chính xác.
•Chụp X-quang: Chụp X quang giúp phát hiện các tinh thể urat có trong các khớp, loại trừ các nguyên nhân viêm khớp.
•Siêu âm: Phương pháp này để phát hiện urat hoặc các hạt tophi trong các ổ khớp.
Sau khi chẩn đoán và xác định chính xác t́nh trạng bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp:
•Điều trị bằng thuốc: Các loại thuốc được sử dụng để điều trị gút từ giai đoạn đầu và ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Đối với hầu hết các bệnh nhân, thuốc tốt nhất trong cơn gút cấp là thuốc chống viêm không Steroid (NSAID) tuy nhiên NSAID có nguy cơ đau dạ dày, chảy máu và loét.
•Thuốc năng ngừa biến chứng: Nếu người bệnh đă mắc phải bệnh gout đang ở t́nh trạng nặng như sưng to, viêm, đi lại khó khăn, suy thận th́ cần sử dụng các loại thuốc để ngăn ngừa biến chứng xảy ra.
Sử dụng một số loại thực phẩm đă được nghiên cứu về khả năng làm giảm nồng độ axit uric, bao gồm:
•Cà phê: Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng uống cà phê thường xuyên và cà phê đă khử caffein giúp giảm nồng độ axit uric thấp hơn.
•Vitamin C: Bổ sung có chứa vitamin C có thể làm giảm nồng độ axit uric trong máu của bạn.
•Quả anh đào: Nghiên cứu của các nhà khoa học đă chỉ ra rằng, những sản phẩm từ anh đào có chứa hàm lượng anthocyanins cao có đặc tính chống oxi hóa và kháng viêm, giảm thiểu các cơn đau do gout gây ra.
Pḥng ngừa bệnh gout
Một lối sống lành mạnh sẽ pḥng ngừa được bệnh gout tấn công:
•Tăng cường ăn rau xanh, sử dụng ít các loại thịt chứa nhiều nhân purine như đỏ và hải sản, nội tạng động vật, hạn chế bia rượu.
•Tập thể dục thường xuyên là liệu pháp giúp pḥng ngừa các loại bệnh tật đặc biệt là bệnh gout.
•Uống nhiều nước: Uống nhiều nước, hạn chế các đồ uống có lượng đường cao
Phá Vỡ Những Điều Huyễn Hoặc Về Dầu Ăn Canola - Hoàng Chiêu Ấn
Câu tựa đề của tấm thiết họa trên đây thật khéo: “Our Canola oil really stands the heat” theo nghĩa đen là “dầu ăn Canola của chúng ta chịu được độ nóng cao”, và theo nghĩa bóng là chịu đựng sự chĩa mũi dùi phê b́nh chỉ trích của… kẻ kiếm chuyện.
Các bạn theo dơi tin tức cũng đă biết về vụ bà Meng Wanzhou (Mạnh Văn Chu), Giám đốc Tài chính (CFO) Công ty Huawei Technologies của Trung Cộng, bị Canada bắt giữ ngày 1 tháng 12, 2018 tại phi trường Vancouver để dẫn độ sang Mỹ do bà bị t́nh nghi vi phạm lệnh cấm vận thương mại của Mỹ đối với Iran. Kể từ sau vụ đó, Trung Cộng áp dụng nhiều biện pháp trả đũa “ăn một miếng trả hai miếng”, bắt giữ 3 công dân Canada và “trừng phạt thương mại” Canada bằng cách kiếm chuyện chê hạt cải dầu Canola là không an toàn và ngưng nhập cảng. Mới năm ngoái, Trung Cộng mua khoảng 2,7 tỷ CAN$ hạt cải dầu Canola của Canada, cộng với 1 tỷ CAN$ cho dầu ăn và nửa tỷ CAN$ cho thức ăn gia súc.
Sau đây là một số cáo buộc từng xuất hiện trên Internet đối với dầu hạt cải Canola:
Cây cải dầu Canola
– Cây cải dầu mà dầu canola được sản xuất, là chất độc nhất trong tất cả các loại thực phẩm. Cây cải dầu là một loại cỏ dại mà ngay cả côn trùng cũng không dám đụng tới.
– Dầu làm từ cây cải dầu độc hại gấp trăm lần so với dầu đậu nành.
– Dầu canola tạo thành các chất dính giống như latex cho nên khi được tiêu thụ vào cơ thể, nó làm cho các tiểu cầu máu đỏ dính lại với nhau thành cục (clot).
– Dầu hạt cải dầu làm mù mắt và làm suy giảm hệ thần kinh.
– Dầu hạt cải dầu làm thủng khí phế (emphysema), suy hô hấp, thiếu máu và táo bón.
– Dầu hạt cải dầu gây bệnh ḅ điên ở Anh.
– Dầu hạt cải dầu là nguồn khí mù tạt (mustard gas), tác nhân chiến tranh hóa học khét tiếng.
– Các chất được gọi là glycoside trong dầu Canola làm suy yếu hệ thống miễn dịch các tế bào T.
C̣n nhiều điều bịa đặt khủng khiếp khác nữa về dầu Canola cứ được lặp đi lặp lại trên Internet nhằm cho mục đích bất chính.
Thực hư ra sao? Dầu hạt cải dầu Canola có an toàn không? Có lẽ bạn cũng phân vân muốn biết. Sau đây là giải đáp hầu hết những câu hỏi có tính cách ngờ vực và gây hoang mang về các sản phẩm Canola. Một số trong những câu hỏi này có vẻ hơi kỳ quái, nhưng đó là quyền tự do của những người hay thắc mắc, hay tệ hơn, hay kiếm chuyện! Hiệp Đồng Canola Canada đă mời các chuyên gia vô tư trong các lĩnh vực dinh dưỡng, sinh học và khoa học thực phẩm để trả lời một cách trung thực nhất những câu hỏi đó để xóa tan mọi sự ngờ vực và để giữ uy tín cho sản phẩm Canada.
Nói tóm tắt, Canada là quốc gia đứng đầu về ngành sản xuất và xuất cảng cải dầu Canola trên thế giới. Dầu Canola chứa hàm lượng chất béo băo ḥa thấp, không cholesterol, và là nguồn cung cấp nhiều Vitamin E. Dầu Canola chịu được nhiệt độ cao, lư tưởng cho việc nấu nướng chiên xào. Các nhà khoa học thực vật Canada đă phát triển cải dầu Canola vào những năm 1960. Trung b́nh, các nhà sản xuất Canada thu hoạch 8 triệu ha đất trồng cải dầu Canola mỗi năm. Cải dầu Canola được trồng ở Canada đóng góp hơn 26 tỷ đô la cho nền kinh tế Canada mỗi năm. Canada xuất khẩu khoảng 90% các sản phẩm Canola: hạt giống, dầu ăn, dầu kỹ nghệ, thức ăn gia súc, cho hơn 50 thị trường trên toàn thế giới. Hạt Canola được nghiền nát để tạo ra thức ăn gia súc (56%) và dầu (44%). Thức ăn chăn nuôi Canola rất giàu protein. Dầu Canola được dùng để cho vào món rau trộn, làm nước xốt, làm bơ thực vật, làm nhiên liệu sinh học, mực máy in, chất keo, và cả mỹ phẩm nữa
Canola là ǵ? Canola là một loại cải dầu mới được phát minh từ sự sửa đổi các đặc tính của cải dầu nguyên thủy rapeseed để loại bỏ phần lớn axit erucic vốn không tốt cho sức khỏe. Loại dầu mới này được phát triển đầu tiên ở Canada và thuật ngữ CANOLA được dùng kể từ năm 1978. CANOLA thật ra là h́nh thức rút gọn viết tắt (acronym) của “CANadian Oil, Low Acid” (dầu có axit thấp của Canada). Trong thực vật thiên nhiên, thật ra không có thứ cây cỏ ǵ tên là Canola cả. Dầu Canola đơn giản là tên thương mại của dầu hạt cải có hàm lượng axit erucic thấp. Điều thú vị hơn trong lịch sử của dầu Canola là làm thế nào một loại dầu công nghiệp như vậy lại trở thành loại dầu ăn phổ biến nhất được dùng khắp nơi như ngày nay.
Hột cải
Dầu Canola chứa ít chất béo băo ḥa (saturated fat), chứa nhiều chất béo không băo ḥa đơn (mono-unsaturated fat) giúp giảm cholesterol, và là nguồn chất béo Omega-3 tốt nhất trong tất cả các loại dầu phổ biến. Nông dân Canada bắt đầu dùng hạt cải dầu Canola để trồng từ hơn mấy mươi năm nay sau khi các nhà khoa học tạo giống mới thành công từ hạt cải dầu (rapeseed). Điều quan trọng cần lưu ư là Canola không c̣n là Rapeseed nữa. Chúng trông giống nhau ở bên ngoài nhưng rất khác ở bên trong; đó mới chính là điều quan trọng. Vào cuối những năm 1960, các nhà khoa học thực vật Canada đă dùng các phương pháp nhân giống cây trồng truyền thống để loại bỏ hai đặc tính xấu của hạt cải dầu là axit erucic và glucosinolates. Điều đó có nghĩa là các sản phẩm Canola khác với các sản phẩm từ cây hạt dầu.
Hỏi: Phải chăng Canola được phát triển bằng kỹ thuật di truyền (genetic engineering)?
Đáp: Nói cho đúng ra, Canola được phát triển bằng kỹ thuật nhân giống cây trồng truyền thống, không phải phát triển công nghệ sinh học. Tuy nhiên, khoảng 80% cải dầu được trồng ở Canada hiện đă được sửa đổi bằng công nghệ sinh học để làm cho nó chịu được một số loại thuốc diệt cỏ. Sử dụng các loại thuốc diệt cỏ cụ thể này đă làm giảm lượng hóa chất cần thiết để kiểm soát cỏ dại trên các cánh đồng. V́ vậy, dầu Canola từ cây chịu thuốc diệt cỏ chính xác là loại dầu an toàn và tốt cho sức khỏe như dầu Canola từ các loại cây thông thường.
Hỏi: Nghiên cứu thí nghiệm dầu Canola có từng được thực hiện trên con người để bảo đảm sự an toàn sức khoẻ không?
Đáp: Có. Các nghiên cứu lâm sàng liên quan đến hàng ngàn t́nh nguyện viên khỏe mạnh đă được thực hiện trong 20 năm qua. Những nghiên cứu này đă xem xét vai tṛ của dầu Canola trong việc giảm mức cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, ung thư, tiểu đường và huyết áp cao. Các nghiên cứu xác nhận rằng khi được dùng như một phần của chế độ ăn uống cân bằng, dầu Canola đă được chứng minh là làm giảm mức cholesterol trong máu và có tác dụng tốt trong việc ngăn chận máu đóng cục, do đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Dầu Canola chỉ chứa 7% chất béo băo ḥa so với 15% trong dầu ô liu, 19% trong dầu đậu phộng và 12% trong dầu hướng dương.
Đáp: Có. Trước khi được chấp thuận để dùng như là một thực phẩm, dầu Canola phải trải qua các thử nghiệm nghiêm ngặt để đảm bảo đó là một loại dầu ăn an toàn. Rất nhiều nghiên cứu đă chỉ ra những lợi ích của việc kết hợp dầu Canola vào chế độ ăn uống của con người.
Hỏi: Chính phủ Canada có lo lót mua chuộc Cục Quản Lư Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) để họ chứng nhận quy chế an toàn cho sản phẩm dầu Canola không?
Đáp: Không. FDA đă cấp t́nh trạng GRAS (Generally Recognized as Safe) (một cách tổng quát được công nhận là an toàn) sau khi kiểm chứng kết quả các cuộc nghiên cứu về tác dụng có lợi của dầu Canola khi dùng trong thực phẩm của người và động vật.
Hỏi: Phải chăng dầu Canola cũng được chế biến thành các sản phẩm kỹ nghệ như dầu nhớt, nhiên liệu đốt, xà pḥng, sơn, vv?
Đáp: Đúng. Bất kỳ loại dầu có nguồn gốc thực vật như ô liu, ngô, đậu tương và hạt lanh (flax seed) đều có thể được dùng công nghiệp để sản xuất dầu nhờn, nhiên liệu, xà pḥng, sơn, nhựa, mỹ phẩm hay mực in. Điều đó không có nghĩa là dầu ăn Canola độc hại.
Hỏi: Dầu ăn Canola có tạo thành chất dẻo như latex và đóng cục trong máu không?
Đáp: Không. Trên thực tế, dầu Canola có tác dụng tốt đối với sự tuần hoàn của cơ thể. Dầu Canola là một nguồn tốt của alpha-linolenic acid (ALA), một axit béo omega-3 thiết yếu cần có trong chế độ ăn uống của con người v́ cơ thể chúng ta không thể tạo ra nó. Các nghiên cứu lâm sàng trên động vật và người cho thấy ALA có nhiều tác dụng có lợi tương tự đối với quá tŕnh đông máu, kết tập tiểu cầu và hệ thống mạch máu như các axit béo omega-3 có trong cá hồi và cá thu.
Hỏi: Dầu ăn Canola có gây ra khí phế thũng, suy hô hấp, thiếu máu, táo bón, ngứa da và mù ḷa ở động vật và con người không?
Đáp: Không. Sau khi được thử nghiệm trên động vật và người trên diện rộng, dầu Canola được chứng minh là an toàn tuyệt đối để tiêu thụ và không tạo ra những thứ tai hại kể trên hoặc bất kỳ bệnh nào khác.
Hỏi: Hạt Canola có giống như hạt mù tạt để chế bom hơi ngạt không?
Đáp: Không. Khí mù tạt là một chất lỏng dễ bay hơi. Sở dĩ người ta gọi bom hơi ngạt là bom mù tạt chỉ v́ cái màu của nó giống màu hạt cải mù tạt thôi. Bom hơi ngạt chẳng liên quan ǵ đến thực vật mù tạt hay bất kỳ thành viên thực vật nào khác.
Hỏi: Dầu ăn Canola có dễ bị ôi (rancid) nhanh không?
Đáp: Không. Thời hạn sử dụng của dầu Canola được bảo quản ở nhiệt độ pḥng là khoảng một năm. Ngoại trừ dầu hạt lanh, thời hạn sử dụng của các loại dầu thực vật khác được bảo quản ở nhiệt độ pḥng là tương tự. Dầu hạt lanh nên được lưu trữ trong tủ lạnh.
Hỏi: Dầu ăn Canola có liên quan đến bệnh ḅ điên không?
Đáp: Không. Không có mối liên hệ nào giữa dầu ăn Canola với bệnh ḅ điên cả. (Bệnh ḅ điên chỉ có liên hệ đến người nào đă phao tin đồn này không chừng).
Hỏi: Dầu ăn Canola có thể tiêu diệt côn trùng như rệp vừng (aphid) không ?
Đáp: Có. Dầu nào phun lên rệp hay các loài côn trùng th́ chúng cũng nghẹt thở thôi. Dầu thực vật nói chung được nhiều người làm vườn khuyên dùng như một phương pháp kiểm soát côn trùng không hóa chất, thân thiện với môi trường hơn.
Hỏi: Có thật là ở Trung Cộng, khi dầu hạt cải Canola đun nóng, nó phun ra khói độc?
Đáp: Đúng. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng cho thấy các loại dầu thực vật khác được thử nghiệm ở Trung Cộng cũng tạo ra lượng khí thải tương tự trong cùng điều kiện. Hầu hết mọi người ở Trung Cộng nấu ăn với dầu hạt cải chưa tinh chế, không được xử lư để loại bỏ chất gây ô nhiễm và không chứa chất chống oxy hóa. Nhiệt độ trong quá tŕnh nấu nướng ở Trung Cộng cao hơn khoảng 100 ° F so với nhiệt độ được sử dụng ở Canada và Mỹ. Sự kết hợp giữa chiên với dầu hạt cải chưa tinh chế ở nhiệt độ rất cao (đến mức dầu tạo ra khói đen dày) có thể tạo ra khí thải độc hại. Người tiêu thụ ở các quốc gia khác dùng dầu thực vật tinh chế hơn ở nhiệt độ nấu thấp hơn nhiều. Hai yếu tố này ngăn chặn sự thải khói ô nhiễm. Tất cả các loại dầu chiên thực vật được dùng ở Canada và Mỹ (và nhiều quốc gia khác) đều được tinh chế và thường xuyên chứa chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn khí thải độc hại trong quá tŕnh chiên. Nếu điều này (dầu Canola đun nóng phun ra khói độc) chỉ xảy ra ở Trung Cộng thôi chứ không xảy ra tại các nước khác th́ quả là một điều kỳ lạ thật.
Tháng rồi (tháng 3/2019), Trung Cộng tuyên bố ngưng nhập cảng toàn bộ hạt cải dầu Canola của Canada, viện lư do là họ thấy trong các lô hàng trước có mọt và nấm mốc, một cáo buộc mà ông Bộ trưởng Mậu địch Quốc tế Jim Carr của Canada cho là không có bằng chứng. Như vậy có phải là kiếm chuyện không? Chuyện này gợi nhớ lại một vụ tương tự xảy ra năm 2010, khi Na Uy tuyên bố trao giải Nobel Ḥa B́nh cho nhà hoạt động nhân quyền Liu Xiaobo (Lưu Hiểu Ba), Trung Cộng trả đũa bằng cách không mua cá hồi của Na Uy nữa.
Đừng kiếm chuyện nữa ông con trời ơi, dùng dầu Canola của Canada để chiên cá hồi của Na Uy rồi chấm x́ dầu ăn với cơm có phải ngon không.
Tôi đến với Thiền khá trễ, gần tuổi 60. Trước đó, những năm hai mươi tuổi tôi cũng có đọc thiền, biết thiền qua sách vở, qua Krishnamurti, Suzuki, thầy Minh Châu, thầy Nhất Hạnh… nhưng đọc để biết, để có kiến thức thế thôi. Tôi cảm thấy thiền là cái ǵ đó huyền bí xa vời, dành riêng cho một giới nào đó, có phần mê tín dị đoan nữa nên “kính nhi viễn chi”.
Tôi là một thầy thuốc, một bác sĩ y khoa, tốt nghiệp gần nửa thế kỷ rồi, học cái khoa học thực nghiệm, nhiều năm làm ở khoa Cấp cứu bệnh viện rồi làm Giáo dục sức khỏe, tham gia giảng dạy, viết sách, báo v.v… làm việc như điên, cho đến một hôm người ta phải đưa tôi vào bệnh viện để mổ sọ năo v́ tai biến. Từ lúc lơ mơ đến lúc tỉnh dây ở pḥng hồi sức… h́nh như tôi đă trải qua một cuộc… phiêu lưu kỳ thú! Khi bước đi được những bước đầu tiên lẫm đẫm như một em bé trên nền đất, tôi thấy quả là phép lạ. Tôi nh́n tôi trong gương với cái đầu trọc lóc và thấy tức cười. Tôi đó ư? Đồng nghiệp ai cũng thương cho thật nhiều thuốc. Tôi chọn dùng một thứ duy nhất bởi biết bệnh ḿnh không thể chữa bằng thuốc. Phải đi t́m một con đường khác. Rồi tôi đọc lại thiền, đọc lại Tâm Kinh Bát-nhă“ Quán Tự Tại Bồ-tát hành thâm Bát Nhă ba-la-mật-đa thời chiếu kiến ngũ uẫn giai không, độ nhất thiết khổ ách…”. Những câu kinh xưa mịt mờ bây giờ bỗng sáng rơ với tôi. Phải rồi. Phải tự tại thôi. Phải dựa vào chính ḿnh thôi. Phải thực hành thôi. Tôi vừa t́m hiểu kinh thư vừa lục toang đống sách y khoa đă học từ mấy chục năm trước để t́m kiếm. Th́ ra có sẵn một con đường mà bấy lâu ḿnh xa lạ. “ Thở vào th́ biết thở vào, thở ra th́ biết thở ra….” Chỉ có vậy thôi sao? Tin được không? T́m hiểu thấu đáo, thực hành “miên mật” th́ quả là có cơ sở để tin.
Gần đây ngày càng nhiều nhà y sinh học, tâm lư học, hợp tác cùng các nhà sư, dùng những kỹ thuật mới như EEG, PET, fMRI… hy vọng khám phá những “bí nhiệm” của Thiền th́ “thiền” nở rộ như nấm gặp mưa, đến nỗi gây ra không ít hoang mang, ngờ vực! Thực ra, đưa kỹ thuật vào khảo sát thiền chỉ có thể thấy được một góc cạnh nào đó thôi, v́ đằng sau c̣n biết bao điều “bất khả thuyết”!
Câu hỏi đặt ra là tại sao chọn hơi thở làm đối tượng thiền? Tại sao không chọn một đối tượng nào khác?
Thực ra, chọn đối tượng nào cũng tốt cả, đất nước gió lửa… ǵ cũng tốt cả, nhưng chọn hơi thở để thiền th́ tốt hơn.
Hơi thở dễ thấy nhất v́ nó nằm ngay trước mũi ḿnh, ngay trước mắt ḿnh!
Lúc nào cũng phải thở. Ở đâu cũng phải thở. Mỗi phút thở cả chục lần nên dễ có cơ hội quán sát hơn. Thở lúc mau lúc chậm. Lúc ngắn lúc dài. Lúc ph́ pḥ lúc êm dịu, luôn thay đổi.
Khi thở chỉ ḿnh ḿnh biết, chỉ ḿnh ḿnh hay, chẳng “làm phiền” ai!
Thở vô thức. Lúc ngủ say vẫn thở. Trung khu hô hấp nằm ở hành năo, cầu năo, bên dưới và bên ngoài vỏ năo. Thở không cần ta. Thở ở ngoài ta.
Thở là cầu nối giữa thân với tâm. Lúc sợ hăi, thở hổn hển. Lúc sảng khoái, thở lâng lâng. Lúc mệt, thở đứt hơi, lúc khỏe, thở khoan thai.
Thở luôn trong th́ hiện tại, ở đây và bây giờ, không có thở của hôm qua hay của ngày mai.
Và, đời người thực ra chỉ là… một hơi thở! Lúc chào đời hít mạnh một hơi vào phổi để rồi khi ĺa đời, thở hắt ra một cái: trả lại những ǵ ḿnh đă vay mượn tạm!
Gần hai mươi năm nay, tôi đến với thiền Anapanasati bằng cách riêng của ḿnh. Khi có dịp chia sẻ, trao đổi, tôi thường nêu 3 giai đoạn thiền tập từ kinh nghiệm bản thân:
Thở bụng đúng cách đă có thể giúp cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống; Chánh niệm hơi thở có thể đưa đến “diệt trừ khổ ưu” và Quán niệm hơi thở th́ dẫn đến “thành tựu chánh trí”!
Thở bụng. Nói đến thở, ta nghĩ ngay đến ngực. Thiệt ra, thở ở bụng chớ không phải ở ngực. Thở bụng (abdominal breathing) hay c̣n gọi là thở cơ hoành (diaphragmatic breathing) là cách thở sinh lư nhất. Nh́n một em bé ngủ say th́ biết. Chỉ có bụng ph́nh lên xẹp xuống. Nh́n con ếch, con thằn lằn th́ biết.
Thiền tập Anapanasati nên bắt đầu bằng thở bụng. Có vị thiền sư nói về thiền. Thiền hả? Là ph́nh xep, ph́nh xẹp, ph́nh xẹp… ! Dĩ nhiên ở giai đoạn thiền sâu hơn th́ thậm chỉ không c̣n thấy “ph́nh xẹp” ǵ nữa cả!
Phổi ta như một cái máy bơm, lồng ngực như cái xy-lanh (cylindre), cơ hoành là cơ hô hấp chính, như một cái pit-tông (piston) thụt lên thụt xuống ( giống bễ ḷ rèn). Cơ hoành có thể nhích lên xuống khoảng 7-8cm, mà mỗi 1cm đă hút vào hoặc đẩy ra 250ml không khí. Lúc b́nh thường cơ hoành chỉ cần nhích lên xuống 1,5cm là đủ… sống. Khi áp suất âm trong phổi th́ khí bên ngoài tự động lùa vào, tuôn vào, lấp đầy phổi và các phế nang, cho đến một lúc lượng khí bên trong đầy dần lên th́ chuyển sang áp suất dương, phổi sẽ đẩy khí ra. Có một thời điểm áp suất cân bằng nhau, hay nói cách khác, áp suất bằng không (0 = zéro), th́ khí bên trong cơ thể và bên ngoài vũ trụ chan ḥa thành một, không phân biệt.
Hô hấp thật sự không xảy ra ở phổi mà ở trong từng tế bào. Do vậy mà khi ta có cách nào đó điều chỉnh được lượng khí ra vào, hiệu ứng sẽ tác động đến từng tế bào riêng lẻ.
Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện kể chuyện trong lúc nằm chờ chết trên giường bệnh ở Pháp khi các bác sĩ Pháp lúc đó bảo ông chỉ c̣n có thể sống không quá hai năm, ông đă thực hành “thở bụng” sau khi t́m hiểu các phương pháp thở của khí công, dưỡng sinh, thiền, yoga của phương Đông và kết quả là ông đă sống thêm… 50 năm nữa và làm được rất nhiều việc có ích cho đời. Tôi may mắn được ông truyền thụ trực tiếp do cùng làm việc chung ở Bô môn Tâm lư – Xă hội học ở trường Y nhưng cũng không dám tin, cho đến khi nằm bệnh mới thấy ừ nhỉ, sao không thử xem. Cùng lúc tôi cũng tham khảo thêm các đồng nghiệp phương Tây như Dean Ornish, Deepak Chopra đă đưa phương pháp thở bụng, thở cơ hoành vào các chương tŕnh điều trị tim mạch, trị liệu toàn diện qua các nghiên cứu đối chứng nghiêm túc, đáng tin cậy về phương diện thống kê y học.
“Chánh niệm hơi thở”.
“… Chánh niệm vị ấy thở vô; chánh niệm vị ấy thở ra…”
Niệm là nhớ, là nghĩ. Chánh niệm hơi thở là tâm ư chỉ “nhớ, nghĩ » đến hơi thở đang vào, đang ra chớ không để tâm ư đi lăng xăng nơi này nơi khác. Chỉ có vậy. Tưởng dễ mà không dễ. Tâm ư vốn khoái lang bang, lăng xăng trăm ngh́n thứ, bay nhảy như khỉ như ngựa (tâm viên ư mă) không ngưng nghỉ. Lúc th́ ḷng tham nổi lên, tính tính toan toan. “Một đời lận đận đo rồi đếm/ Mỏi gối người đi đứng lại ngồi!” (Bùi Giáng), lúc th́ sân giận ào ào đến, rồi dằn vặt, rồi lo âu, nghi kỵ, ngờ vực, hoang mang… Tiêu tốn biết bao nhiêu năng lượng cho những chuyện vô bổ đó! Bộ năo chỉ chiếm có 2% thể trọng mà tiêu hao Oxygen đến 25-30%, phần lớn cho những chuyện “nhảm nhí” vô bổ này. Nếu chánh niệm được vào hơi thở th́ những thứ tham, sân, nghi, lăng xăng, bực dọc kia… sẽ âm thầm lặn đi rồi… biến mất!
Đây chính là “thiền chỉ” (samatha). “Chỉ” là ngưng. Ngưng sự lăng xăng của tâm ư. Ngưng sự bứt rứt của cơ thể.
Chánh niệm vào hơi thở cách nào? “Thở vô dài, biết thở vô dài. Thở ra dài, biết thở
ra dài. Thở vô ngắn biết thở vô ngắn, thở ra ngắn biết thở ra ngắn”. Chỉ có vậy. Chữ “biết” ở đây có thể gây hiểu lầm. “Biết” ở đây không phải là “biết” mà là nhận thức được (recognize), ư thức rơ (realize), cảm nhận được (perceive) cái sự thở, cái hơi thở đang đi vào và đang đi ra, lúc dài lúc ngắn lúc sâu lúc cạn kia ḱa. Nhận thức, ư thức, cảm nhận, ấy chính là niệm (nhớ) về sự thở, về hơi thở. Vỏ năo ta có cái hay: vùng này được kích hoạt th́ vùng khác tắt ngấm. Đă nghĩ tới điều này th́ không thể cùng lúc nghĩ tới điều khác. Nhờ đó mà ta giải thoát tâm ta khỏi những vướng mắc lăng xăng, tiêu tốn năng lượng vô ích! “Nhất tâm bất loạn” là vậy. Điều này dẫn tới “diệt trừ khổ ưu”, giải thoát tâm vậy.
“Quán niệm hơi thở”.
Quán niệm hơi thở chính là “thiền quán” (vipassana). “Quán” không c̣n là “dơi theo” hơi thở đơn thuần nữa mà đă có sự phân tích, soi sáng (quán chiếu) dưới nhiều góc cạnh khác nhau để nh́n cho ra những điều mà b́nh thường không “thấy biết”. Cái thấy biết bấy giờ đă vượt khỏi cái tŕnh hiện, cái giả tướng bên ngoài để nh́n được cái thực tướng bên trong, bên bờ kia. Và cái thấy “như thực” đó đă làm cho Huệ Năng sửng sốt reo lên: Th́ ra vậy! Không ngờ… không ngờ…
Vi, tiếp đầu ngữ có nghĩa là “một cách khác”, “một cách đặc biệt”, c̣n passana là “thấy”, là “biết”. Vipassana là thấy biết một cách khác, một cách đặc biệt! Một chiếc lá vàng rơi, người thi sĩ có thể thấy cả mùa thu, thấy con nai vàng ngơ ngác, nhưng người có quán chiếu lại thấy sự vô thường, vô ngă, sự bất sinh bất diệt…
Khi vào sâu trong định, hành giả sẽ không cảm nhận ḿnh thở nữa. Hơi thở nhẹ gần như ngưng bặt. An tịnh. Ḥa tan. Tan biến. Đó chính là quăng lặng ở cuối th́ thở ra – thường kéo dài, thong dong, nhẹ nhàng, yên tĩnh, v́ không tốn năng lượng. Như chim lượn bay, không phải vỗ cánh, như xe ngon trớn chạy ở số không, không tốn nhiên liệu! Đó chính là giai đoạn “Prana”. Pra có nghĩa là trước và Ana là thở vào (trước thở vào cũng có nghĩa là sau thở ra). Có thể nói đến một phương pháp thiền “Pranasati” ở đây chăng, nghĩa là đặt “niệm” vào quăng lặng, và thực chất đến một lúc cũng không c̣n cả “niệm”! Những hành giả giàu kinh nghiệm cho biết có thể vào định ngay hơi thở đầu tiên có lẽ nhờ rèn tập mà quăng lặng ngày càng dài ra, mênh mông ra như không c̣n biên giới, như ḥa tan vào hư không, lắng đọng, thanh thoát. Lúc đó sẽ không c̣n ư niệm về không gian, thời gian, về ta, về người…
Thiền tập: “…đi đến gốc cây, hay đi đến ngôi nhà trống, ngồi kiết già, lưng thẳng và trú niệm trước mặt”….
T́m một chỗ yên tĩnh để thiền tập th́ tốt nhưng không nhất thiết phải dưới gốc cây hay ngôi nhà trống. Đó là nói cho các vị “Tỳ kheo”. C̣n ta có thể ngồi ở một góc nào đó trong nhà cũng được. Ngay chỗ ồn ào náo nhiệt, giữa chợ búa, bến xe, sân bay… vẫn có thể “thiền định” được. “Ngoài không dính mắc là thiền, trong không lay động là định” (Huệ Năng). Cũng không nhất thiết phải ngồi, không nhất thiết phải kiết già, bán già. Đi đứng nằm ngồi ǵ cũng được, v́ đi đứng nằm ngồi ǵ cũng phải… thở mà! Miễn là thoải mái, dễ chịu. Dù vậy, nếu ngồi tréo chân (kiết già, bán già) được th́ tốt, giúp các cơ bắp thư giăn, đổi chiều co thắt.
Giữ lưng thẳng rất quan trọng. Ta dễ bị cong vẹo cột sống, đau thắt lưng, đau cột sống cổ nếu ngồi không đúng tư thế. Ngồi trước máy vi tính, lạy Phật… không đúng tư thế cũng sẽ bị đau thắt lưng, đau cột sống cổ như vậy.
Một yếu tố rất quyết định là thả lỏng toàn thân – như thả trôi theo ḍng nước hay treo thân trên móc áo. Thả lỏng toàn thân là làm cho toàn thân như rủ xuống, xẹp xuống, b́nh bồng, không c̣n căng cứng nữa! Tiêu hao năng lượng cho trương lực cơ (tonus musculaire) rất cao (khoảng 40% Oxygen), nên thả lỏng là giúp giảm đáng kể tiêu hao năng lượng do căng cơ.
Trú niệm trước mặt là không để “niệm” chạy lăng xăng. Buộc nó lại bằng cách chánh niệm vào hơi thở. “Thở” đến đâu biết đến đó. “Dơi theo” hơi thở vào hơi thở ra đó th́ tâm ư không buông lung nữa.
Từ từ thôi, đừng nóng vội. Thất bại thường do nóng vội. Cứ thoải mái. Đừng đặt “chỉ tiêu kế hoạch” ǵ ở đây.
Khi cơ thể đă chùng xuống, khi tiêu hao năng lượng đă giảm một cách đáng kể rồi th́ cũng sẽ bớt nhu cầu phải cung cấp các dưỡng chất qua thức ăn! Ăn ít mà vẫn đáp ứng th́ cơ thể đỡ vất vả, các tế bào đỡ hùng hục làm việc. Các nghiên cứu trên sinh vật bị cho nhịn đói vừa phải thấy sống lâu hơn và trẻ lâu hơn!
… Ở đây vị Tỳ- kheo đi đến gốc cây, hay đi đến ngôi nhà trống, ngồi kiết già, lưng thẳng và trú niệm trước mặt. Chánh niệm vị ấy thở vô; chánh niệm vị ấy thở ra. Thở vô dài, vị ấy biết: “Tôi thở vô dài” hay thở ra dài, vị ấy biết: “Tôi thở ra dài”…
Chỉ có vậy. Mà “bất khả tư nghị”.
Ai có thể thở giùm ai? Ai có thể thiền giùm ai? Cho nên chỉ có thể nương tựa vào chính ḿnh thôi. “Duy ngă độc tôn” thôi vậy!
“Trời cao đất rộng/ một ḿnh tôi đi/ một ḿnh tôi đi.
Đời như vô tận/ một ḿnh tôi về/ một ḿnh tôi về… với tôi!”(Trịnh Công Sơn).
ML xem trong những youtube về nấu ăn, chỗ nào cũng bảo cho bột ngọt, bọt nêm trong bất kỳ món nào. Như anh biết ML đă từng bị bột ngọt làm cho "điêu đứng " khi ăn tại 1 tiệm (ở Nam Cali nên rất sợ.
Tuy nhiên về bột nêm (ML chắc là có bột ngọt trong đó) người ta bảo bột nêm của nấm, của rau, củ, quả (3 danh từ này bao giờ cũng đi cùng với nhau!) th́ rất ngon.
Vậy theo anh ḿnh có thể dùng một lượng nhỏ bột nêm hay không. V́ dụ một nồi nước lèo gà (nấu bún thang) hoặc ḅ (nấu phở) 5l mà dùng 1 muỗng café bột nêm hoặc 1 chút bột nêm để ướp thịt cá trước khi nấu th́ có nên không?
ML muốn có ư kiến của anh để chắc ăn v́ nghe họ nói hoài mà chưa làm. Dù có một chút xíu rủi ro th́ ML cũng không muốn.
Mong anh luôn luôn khỏe mạnh để giúp đời.
Thân kính,
MyLan
HCD: Kính thưa chị, chắc câu chị hỏi cũng có nhiều người quan tâm, xin lập lại những ǵ tôi biết được tới hôm nay:
1. Bột ngọt được bán ra từ 1908, MSG đă được chấp nhận và ca ngợi như một loại gia vị rẻ tiền có thể làm cho thức ăn nhạt nhẽo có hương vị hấp dẫn. Nhà hóa học Nhật Bản, Ikeda Kikunae, là người đầu tiên cô lập một thành phần trong tảo biển có mùi vị đặc biệt, gần giống như thịt. 30 tháng 3 năm 2016.
Tức là đă được tiêu thụ từ 100 năm nay. Và hậu quả của nó th́ không thấy ǵ lạ nên FDA (Mỹ) sắp nào vào hạng GRAS (=Generally recognized as safe=Được biết cho tới bây giờ là an toàn).
Thuốc lá được biết là có hại, rượu được biết là có hại, nhưng bột ngọt MSG được biết là an toàn.
Tuy nhiên vẫn có một số nhỏ người dị ứng với bột ngọt, ăn vào khô cổ, ăn vào khó chịu...
Tuy là bán ra thị trường và rất nhiều người ăn vào từ 100 năm nay, nhưng trong thực tế th́ bột ngọt có từ khi có sinh vật. Trong thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày đều có bột ngọt do trời sinh, tỉ lậ ít hơn là do chúng ta bỏ thêm bột ngọt nguyên chất vào thực phẩm.
Ngày xưa tiệm thuốc tây ở Pháp và Việt Nam có bán loại thuốc "bổ óc" sinh viên học sinh thường mua uống, đó là acide glutamic dung dịch chứa trong ống thuỷ tinh mỏng như ống thưốc chích. Cắt vào ly nước pha thêm đường uống giống nước chanh.
Acide glutamic gặp NaOH (nôm na là caustic soda) sẽ thành bột ngọt Mono-Sodium-Glutamate. Acide glutamic là một amino acid một thành phần tạo nên protein trong cơ thể sinh vật (thí dụ thịt cá). Chúng ta ăn bột ngọt từ lúc có mặt trên trái đất.
2. Hiện ở Việt Nam người ta xài một thứ được mấy vị dạy nấu ăn gọi tên "hạt nêm". Và hăng sản xuất hạt nêm nầy trả tiền cho TV, cho quí bà quí ông dạy nấu ăn, nên cứ nhắc tới hạt nêm suốt trong video cả chục lần.
Cái gọi là hạt nêm nầy tôi không rơ là chứa chất ǵ, nhưng người Việt Nam trong (và ngoài nước) hẳn là nghe lới xài nhiều lắm.
Đây là trích một bài báo trong nước về hạt nêm:
(bắt đầu trích -- >)
Hạt nêm là loại phụ gia hỗn hợp chứa nhiều nguyên liệu. Trong đó thành phần thường gặp là các chất điều vị: bột ngọt (chiếm khoảng 30% - 40%), siêu bột ngọt Disodium guanylate và Disodium inosinate. Nó mang nhiều hương vị khác nhau cho món ăn. Không giống như bột ngọt có dạng h́nh que dài, hạt nêm có dạng hạt nhỏ, gần như tṛn, hoặc dạng bột, và thường có màu vàng nhạt.(< -- hết trích)
Nếu tờ báo nầy nói đúng th́ nó là bột ngọt, cộng thêm hai chất "siêu bột ngọt" (Disodium guanylate và Disodium inosinat). Hai chất nầy ở trong nước cấm. Mỹ không cấm nhưng giới hạn liều lượng.
Theo tôi th́ cả hai chất nầy dùng ít th́ không tai hại chi nhiều. Thí dụ ḿ ly bao giờ cũng có mặt hai chất nầy. Có những loại ḿ ly (ḿ ăn liền) ghi là không có MSG, nhưng các bạn xem kỷ thấy có mặt hai chất nầy. Nhiều người ghiền ăn ḿ ly là v́ nó đó. Nó làm cho ăn thấy ngon, Hơn cả bột ngọt.
Lưu ư: Không cho trẻ em ăn ba chất nầy: Bột ngọt MSG và Disodium guanylate và Disodium inosinat. Bà bầu hoặc đang cho con bú cũng không nên ăn.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
