Những tờ giấy màu trắng thường được gọi chung Fabric Softener dùng bỏ vào máy sấy để cho quần áo thơm tho, mềm mại hơn và không bị dính nhau lại, c̣n có nhiều công dụng khác nữa. Sau đây là những kinh nghiệm mà nhiều phụ nữ đă chia sẻ để chúng ta biết sử dụng Fabric Softener cho nhiều mục đích khác nhau :
1. Khi bạn đặt một miếng Fabric Softener ở gần nơi có kiến, chúng sẽ chạy đi hết.
2. Tránh được mùi hôi mốc bằng cách kẹp một miếng giấy Fabric Softener vào sách hay cuốn album lâu ngày không mở ra.
3. Vào mùa có nhiều muỗi, khi ra ngoài vườn sinh hoạt, bạn có thể đeo nơi thắt lưng một miếng Fabric Softener th́ mấy chàng muỗi sẽ không thèm lại gần.
4. Dùng miếng Fabric Softener để lau những vết xà bông đóng ở cửa kính của bồn tắm.
5. Làm cho đồ ṿật hay áo quần thơm tho và tươi mát bằng cách đặt một tấm Fabric Softener trong mỗi hộc tủ hay treo trong closet.
6. Để tránh chỉ bị rối hăy dùng miếng Fabric Softener vuốt sợi chỉ đă xâu vào kim trước khi may.
7. Nếu không muốn vali đựng quần áo bị ẩm, hăy đặt một miếng Fabric Softener dưới đáy trước khi xếp hành lư mang theo.
8. Làm cho không khí trong xe hơi trong lành bằng cách đặt một miếng Fabric Softener dưới ghế ngồi.
9. Muốn rửa sạch những thức ăn dính chặt bên trong xoong nồi th́ hăy đặt một miếng Fabric Softener vào trong xoong rồi ngâm nước qua đêm.
Hôm sau mới dùng miếng sponge để chùi rửa. Chất dùng để chống lại sự dính nhau (static) có trong Fabric Softener sẽ làm cho đồ ăn rớt ra khỏi xoong nồi dễ dàng hơn.
10. Đặt một miếng giấy Fabric Softener dưới đáy của mỗi thùng rác để tránh mùi hôi.
11. Dùng miếng Fabric Softener để lau những nơi có dính lông chó hay mèo, nó sẽ lấy đi những lông rụng đó một cách sạch sẽ.
12. Dưới mỗi giỏ đựng quần áo dơ, bao giờ cũng đặt một miếng Fabric Softener để khỏi có mùa hôi.
13. Làm cho giày không có mùi hôi bằng cách đặt miếng Fabric Softener trong đó qua đêm. Ngày mai, đôi giày sẽ thơm tho để mang đi làm hay đi học.
14. Dùng Fabric Softener để lau mặt kính máy TV sẽ làm cho bụi bặm bớt đóng lớp trên đó.
MỹTổng thống đầu tiên của nước Mỹ George Washington chỉ c̣n một chiếc răng khi nhậm chức năm 1789 ở tuổi 57, luôn phải mang hàm răng giả.
Các chuyên gia đă mất một thời gian dài để giải mă bí ẩn sau gương mặt nghiêm nghị của cựu Tổng thống Mỹ George Washington. Ông luôn xuất hiện trước công chúng với một diện mạo hiếm khi cười.
Các chuyên gia lư giải, cựu Tổng thống có vấn đề về răng miệng từ khi c̣n rất trẻ. Răng ông bắt đầu rụng từ năm 22 tuổi. Nguyên nhân được cho là ở chế độ ăn uống không lành mạnh, vấn đề di truyền và bệnh sâu răng. Đến khi nhậm chức năm 1789, hàm răng của ông chỉ c̣n đúng một chiếc.
Chính v́ vậy, vị tổng thống vĩ đại nhất nước Mỹ phải sử dụng răng giả. Bộ răng duy nhất George Washington từng sử dụng c̣n sót lại đến ngày nay được t́m thấy tại tư dinh cũ Mount Vernon, hiện trưng bày tại Viện Y khoa New York.
Răng giả của cựu Tổng thống George Washington. Ảnh:George Washingtons Mount Vernon
Răng giả của cựu Tổng thống George Washington. Ảnh:George Washington's Mount Vernon
Được thiết kế vào thế kỷ 18, bộ răng không vừa khít với hàm của George và khiến ông phải chịu đau đớn nặng nề. Ông không thể ăn uống hay nói chuyện b́nh thường. Khuôn mặt cựu Tổng thống bị biến dạng, đôi môi nhô ra một cách kỳ lạ.
Răng giả được làm từ những vật liệu đơn sơ so với chuẩn mực y tế hiện đại, thậm chí gây nguy hiểm đối với người dùng. Tuy nhiên, George vẫn tỏ ḷng biết ơn đối với các nha sĩ. Khi mất đi chiếc răng cuối cùng, ông nhờ bác sĩ John Greenwood chế tạo cho ḿnh một hàm dưới mới làm từ ngà voi, vàng và đồng thau.
Theo các chuyên gia, những bộ răng giả đầu tiên vô cùng cứng cáp và để lại mùi vị khó chịu trong miệng. Phần hàm làm bằng ch́. Những chiếc răng lấy từ lừa, ngựa, ḅ hoặc thậm chí là người, nối với nhau bởi dây kẽm, cố định bằng ḷ xo kim loại. Để không phát ra các tiếng động bất thường, cựu Tổng thống George Washington thường phải nghiến răng khi nói.
Bệnh lư của George Washington đặt nền móng cho ngành y học thời bấy giờ. Thế kỷ 18 trở thành thời điểm bước ngoặt của nha khoa. Các chuyên gia coi đây là tiền đề cho ra đời các phương pháp chăm sóc răng miệng sau này.
Ung thư khoang miệng có thể pḥng ngừa bằng nhiều cách đơn giản như không hút thuốc, vệ sinh răng miệng và gặp nha sĩ thường xuyên.
Ung thư khoang miệng là căn bệnh phổ biến và gây ảnh hưởng đến môi, mô bên trong môi, má, răng, 2/3 phía sau lưỡi (một phần của họng), lợi, vùng dưới lưỡi và ṿm họng. Tuy nhiên, có thể pḥng ngừng ung thư khoang miệng bằng các phương pháp đơn giản sau:
Vệ sinh răng miệng thường xuyên
Nên đánh răng ít nhất 2 lần một ngày, thay bàn chải ba tháng một lần và làm sạch kẽ răng bằng chỉ nha khoa bởi răng miệng không đảm bảo vệ sinh sẽ làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể trong quá tŕnh ngăn ngừa các tế bào, vi rút gây ung thư.
Không hút thuốc lá
Hút thuốc là là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới ung thư khoang miệng. Người hút thuốc lá hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc sẽ có nguy cơ mắc căn bệnh này cao hơn nhiều so với người không hút.
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới ung thư khoang miệng.
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới ung thư khoang miệng. Ảnh minh họa
Hạn chế tối đa đồ uống có cồn
Đối với đồ uống có cồn, chỉ nên uống 1-2 ly mỗi ngày và không bao giờ được uống say. Nguy cơ phát triển bệnh ung thư khoang miệng sẽ tăng lên theo số lượng và thời gian sử dụng các loại đồ uống này, đặc biệt là khi sử dụng chung với thuốc lá.
Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời
Nhiều người thoa kem chống nắng cho da mặt hoặc toàn thân nhưng không thoa lên môi nên khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, nhất là từ 10h đến 16h, môi không được bảo vệ trước tia UVA và UVB, gây ung thư môi, đặc biệt là môi dưới. V́ vậy, cần sử dụng các sản phẩm dưỡng môi có chỉ số SPF và PA phù hợp trước khi hoạt động ngoài trời.
Khám nha khoa định kỳ
Để đảm bảo sức khỏe răng miệng, cần đến nha khoa định kỳ ít nhất 6 tháng/lần và yêu cầu thực hiện sàng lọc ung thư miệng.
Cần đến nha khoa định kỳ ít nhất 6 tháng/lần.
Cần đến nha khoa định kỳ ít nhất 6 tháng/lần.
Luyện tập thường xuyên
Không chỉ đối với ung thư khoang miệng mà tất cả các căn bệnh khác, tập thể dục thường xuyên và có một lối sống lành mạnh, khoa học là một trong những cách tốt nhất để tăng cường hệ miễn dịch, pḥng tránh ung thư.
Chọn thực phẩm chống ung thư
Viện Nghiên cứu Ung thư Mỹ khuyên mọi người nên ăn nhiều đậu, rau họ cải, các loại rau có màu xanh đậm, hạt lanh, tỏi, nho, trà xanh, đậu nành và cà chua v́ chúng có tác dụng pḥng chống ung thư. Tiến sĩ Lewei Zhang của Đại học British Columbia, khẳng định chế độ ăn khoa học có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa ung thư.
Chế biến thực phẩm khoa học
Để tăng cường hệ miễn dịch và đảm bảo sức khỏe, cần kết hợp thực phẩm có ích trong ngăn ngừa ung thư cùng cách chế biến lành mạnh như luộc, hấp, áp chảo...
Tự kiểm tra
Các bác sĩ khuyên rằng nên tự kiểm tra ít nhất một lần một tháng. Nếu phát hiện trong khoang miệng có u, vết sưng, các đốm trắng, đỏ, xám...hoặc các t́nh trạng bất thường khác, hăy đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và phát hiện ung thư kịp thời. Quá tŕnh này sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi sử dụng gương soi miệng chuyên dụng.
Nên tự kiểm tra ít nhất 1 lần/tháng bằng gương soi miệng chuyên dụng.
Nên tự kiểm tra ít nhất 1 lần/tháng bằng gương soi miệng chuyên dụng.
Những thói quen có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan
Lạm dụng rượu bia, thuốc kháng sinh, thức khuya... gây ảnh hưởng đến chức năng gan, giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh.
Theo giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, Phó Chủ tịch Hội ung thư Việt Nam, thói quen xấu sẽ là con đường ngắn khiến gan bị tổn thương.
Ăn cá sống
Nguyên nhân là do trong sán lá gan của một số loài cá sống có chất Opisthorchis viverrini, khi xâm nhập vào cơ thể con người, chúng gây nên bệnh bằng cách đột biến các tế bào có hại, kích thích tăng trưởng khối u, đồng thời ngăn chặn quá tŕnh tự chết của tế bào.
Các loại cá có nguy cơ cao gây sán lá gan cao: cá cóc, cá cóc đậm, cá ba kỳ trắng (thuộc họ cá chép), cá ngựa chấm, cá rầm đất, cá he vàng...
Ăn thức ăn bảo quản trong thời gian dài, ẩm mốc
Aflatoxin trong thực phẩm mốc là một trong những tác nhân nguy hiểm gây bệnh, chúng thích hợp sinh trưởng, phát triển trong môi trường nhiệt độ cao, khí hậu nóng ẩm. Với các thực phẩm, ngũ cốc để lâu ngày, quy tŕnh bảo quản không đảm bảo gây ẩm mốc dễ sản sinh ra độc tố aflatoxin, thường xuyên sử dụng thực phẩm nhiễm độc aflatoxin sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Sử dụng giấy vệ sinh có chất lượng kém
Giấy vệ sinh là một trong những vật dụng thiết yếu trong cuộc sống thường ngày. Các nhà khoa học chỉ ra, loại giấy vệ sinh tái chế nhiều lần có khả năng chứa vi khuẩn E.coli, virus viêm gan B, thường sử dụng bột talc, huỳnh quang để làm trắng.
Uống nhiều rượu
Trong rượu chứa rất nhiều chất gây độc cho gan. Tuy nhiên, những người có thói quen uống rượu thường ít quan tâm đến sức khỏe của ḿnh, không khám sức khỏe định kỳ, dẫn đến t́nh trạng phát hiện bệnh đă ở giai đoạn muộn, có biểu hiện đau bụng vùng hạ sườn trái, vàng da, cổ chướng...
Uống nhiều bia rượu là thói quen gây ra ung thư gan.
Thói quen thức quá khuya
Từ 23h đến 1h sáng là thời điểm gan bắt đầu lọc, đào thải các độc tố trong cơ thể. Từ 1-3h sáng bạn cần ngủ sâu để gan có thể thanh lọc tốt nhất. Khoảng 3-5h sáng, gan sẽ hoàn thành quá tŕnh thanh lọc và nghỉ ngơi, 5-7h sáng là thời điểm vàng để thức dậy, vệ sinh cá nhân để cơ thể đào thải độc tố ra ngoài. Việc bạn thức quá khuya gây ảnh hưởng đến quá tŕnh thải độc, nghỉ ngơi của gan.
Căng thẳng thần kinh, stress lâu dài
Khi cơ thể bị stress kéo dài, tâm lư bất ổn sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng gan, làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, lâu dài sẽ dẫn đến nguy cơ cao bị ung thư.
Lạm dụng thuốc kháng sinh
Khi cơ thể sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh sẽ phải nhờ gan chuyển hóa và giải độc, lâu dần sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng gan.
Bé trai thụ tinh trong ống nghiệm đối mặt với ung thư
Bé Nguyễn Đức Nhân, 4 tuổi nhiều lần nhập viện trong t́nh trạng một bên mắt thâm tím, khối u ác tính ở mắt đă chèn lên năo.
Ba năm sau ngày cưới vợ chồng anh Nguyễn Văn Ḥa ở xă Phú Phương, huyện Ba V́, Hà Nội chưa có con. Anh Ḥa và vợ đă dốc toàn bộ sức lực và tiền bạc để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm để đón bé Đức Nhân chào đời khỏe mạnh.
Hạnh phúc chưa được bao lâu th́ bé Nhân nhiều lần kêu đau đầu và đau bụng. Gia đ́nh đưa bé đi cấp cứu th́ được bác sĩ chẩn đoán bị ung thư mắt phải điều trị kéo dài. Tháng 9/2019, khi bé Nhân phẫu thuật xong, sức khỏe rất yếu, không ăn uống được, gia đ́nh rất lo lắng.
Nói về t́nh trạng bệnh của bé Nhân, Bác sĩ Phạm Thanh Phương, Bệnh viện K Trung ương cơ sở Tân Triềucho biết: "Bé Nhân là trường hợp bệnh hiếm gặp, trong quá tŕnh điều trị hóa chất rất không may cháu bị nhiễm khuẩn huyết ảnh hưởng đến tính mạng. Các bác sĩ đă cố gắng cứu chữa cho cháu, hiện tại cháu đă hoàn toàn tỉnh táo, chơi ngoan và khối u ở mắt đáp ứng hoàn toàn".
Câu chuyện về quá tŕnh đối mặt với bệnh tật của bé Nguyễn Đức Nhân được ghi lại trong chương tŕnh "Hành tŕnh cùng bạn" do kênh VTV2, Đài Truyền h́nh Việt Nam thực hiện.
Bé trai được thụ tinh trong ống nghiệm ung thư mắt
Hành tŕnh cùng bạn. Nguồn: VTV2
(Nguồn: VTV2)
"Hành tŕnh cùng bạn" là chương tŕnh do kênh VTV2, Đài Truyền h́nh Việt Nam thực hiện. Mỗi chương tŕnh là một câu chuyện, hành tŕnh chiến đấu với ung thư của bệnh nhân và người nhà.
Chương tŕnh giúp lan tỏa tinh thần lạc quan, niềm hy vọng và ư chí kiên cường chống lại bạo bệnh cho cộng đồng bệnh nhân ung thư và người nhà. Đồng thời kêu gọi các mạnh thường quân giúp đỡ những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn.
Chương tŕnh cũng góp phần thay đổi tư duy người dân, cần chủ động pḥng ngừa và kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Đồng hành cùng chương tŕnh, Công ty Cổ Phần Dược phẩm GoldHealth Việt Nam cùng nhăn hàng thực phẩm bảo vệ sức khỏe GenK STF, GHV KSol đă tài trợ giúp người bệnh vơi đi khó khăn. Bên cạnh đó, công ty tài trợ sản phẩm giúp cho người bệnh nâng cao thể trạng.
GenK STF, GHV KSol là hai sản phẩm có chứa hoạt chất Fucoidan sulfat hóa cao, phân tử lượng thấp có tác dụng vượt trội so với Fucoidan thông thường. Sản phẩm hỗ trợ nâng cao sức đề kháng, tăng cường chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc ung bướu, giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị và sau phẫu
Điều trị ảnh hưởng như thế nào, nguy cơ tái phát bệnh và thời gian có thai là 3 câu hỏi của người có thai sau điều trị ung thư.
Thời gian thích hợp để mang thai sau điều trị ung thư
Thông thường, mang thai sau khi điều trị ung thư an toàn cho cả mẹ và bé. Mang thai không làm tăng nguy cơ ung thư trở lại. Tuy nhiên, để giúp cho quá tŕnh mang thai an toàn, một số bệnh nhân được khuyến cáo nên đợi một vài năm sau điều trị ung thư mới có thai. Thời gian đó phụ thuộc vào một số yếu tố sau: loại ung thư và giai đoạn ung thư, phương pháp điều trị ung thư trước đó, tuổi tác, t́nh trạng kinh nguyệt sau điều trị.
Bệnh nhân ung thư nên tham khảo ư kiến bác sĩ về khoảng thời gian thích hợp để có thai sau điều trị. (Ảnh minh họa)
Bệnh nhân ung thư nên tham khảo ư kiến bác sĩ về khoảng thời gian thích hợp để có thai sau điều trị. (Ảnh minh họa)
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyến cáo phụ nữ không nên mang thai trong 6 tháng đầu sau khi kết thúc hóa trị. Sau 2-5 năm là khoảng thời gian phù hợp để chắc chắn ung thư không tái phát. Sau quá tŕnh điều trị, trứng và các tế bào ung thư bị hỏng vẫn có thể tồn tại trong cơ thể, phải mất ít nhất 6 tháng để các yếu tố hư hỏng và có hại này ra khỏi cơ thể.
Trong quá tŕnh điều trị ung thư, bệnh nhân nên chủ động pḥng tránh thai, v́ vẫn có khả năng mang thai khi đang điều trị. Không chỉ phụ nữ mà cả cánh mày râu cũng nên biết cách chủ động ngừa thai, bởi v́ nhiều thuốc hóa trị có thể ảnh hưởng đến tinh trùng. Nếu mang thai khi đang điều trị, nên báo với bác sĩ để đưa ra cách xử trí tốt nhất.
Phương pháp điều trị ung thư có thể ảnh hưởng đến thai kỳ
Bệnh nhân ung thư phải điều trị ung thư bằng nhiều phương pháp khác nhau như: xạ trị, hóa trị, thuốc và phẫu thuật. Quá tŕnh điều trị ít nhiều mang lại những nguy cơ ảnh hưởng đến việc mang thai của người bệnh. Xạ trị có thể ảnh hưởng đến các tế bào hỗ trợ và cung cấp máu của tử cung. Nó cũng có khả năng làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, nhẹ cân và các vấn đề khác. Phẫu thuật vào cổ tử cung có thể làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Hóa trị có thể làm hỏng các tế bào tim và làm suy yếu tim, khiến cho quá tŕnh mang thai và chuyển dạ gặp nhiều khó khăn hơn.
Ngoài ra, phụ nữ sau khi điều trị ung thư thành công sẽ bị măn kinh sớm, khả năng sinh sản c giảm đi rất nhiều. Bên cạnh đó, tuổi tác của bạn càng cao th́ khả năng mang thai càng bị hạn chế.
Những người mang thai sau khi điều trị ung thư nên dừng sử dụng một số loại thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. (Ảnh minh họa)
Những người mang thai sau khi điều trị ung thư nên dừng sử dụng một số loại thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. (Ảnh minh họa)
Nguy cơ con bị ung thư, mẹ tái phát bệnh
Nhiều người bị ung thư lo lắng rằng con có thể bị ung thư. Nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc ung thư của những đứa trẻ được sinh ra từ những người mắc bệnh ung thư và những người sống sót sau khi điều trị đều không cao. Nhưng một số bệnh ung thư có liên quan tới yếu tố di truyền. Người bệnh nên tham khảo ư kiến bác sĩ h về việc có con sau khi điều trị ung thư để hiểu rơ hơn về nguy cơ ung thư và di truyền.
Các nghiên cứu cho thấy rằng mang thai dường như không làm cho ung thư trở lại. Những người sống sót sau điều trị ung thư vú nên đợi 2 năm trước khi quyết định mang thai. Bởi v́ trong thai kỳ, một số hormone tăng lên có thể khiến các tế bào ung thư vú phát triển.
Những người mang thai sau khi điều trị ung thư nên dừng sử dụng một số loại thuốc. Tuy nhiên, việc dừng các loại thuốc như tamoxifen hoặc imatinib sẽ làm tăng nguy cơ ung thư quay trở lại. Những cặp vợ chồng muốn có con cần tham khảo sự tư vấn của các bác sĩ trước khi bắt đầu điều trị ung thư. Bác sĩ có thể giúp bệnh nhân đưa ra các lựa chọn để bảo tồn khả năng sinh sản.
Chăm sóc tâm lư cho bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn cuối nếu thực hiện tốt sẽ giúp điều trị tiến triển tích cực hơn.
GS.TS. Nguyễn Bá Đức, Nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, Phó Chủ tịch Hội ung thư Việt Nam cho biết, bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối tâm lư nhạy cảm, cần sự quan tâm của người thân và có thời gian nghỉ ngơi. Người nhà bệnh nhân cần lưu ư thực hiện những chỉ dẫn dưới đây.
Quan tâm đến tâm lư bệnh nhân
Những bệnh nhân bị ung thư giai đoạn cuối thường sợ rằng ḿnh sẽ bị mọi người bỏ rơi và lăng quên. Thêm vào đó, quá tŕnh điều trị bệnh làm cơ thể của người bệnh bị rụng tóc, da dẻ thâm sạm sẽ khiến họ tự ti. Họ tự cảm thấy ḿnh đang dần trở nên vô dụng v́ không thể tự chăm sóc bản thân, không giúp ǵ được cho gia đ́nh và xă hội.
Bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối cần người thân quan tâm, chăm sóc. (Ảnh minh họa)
Bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối cần người thân quan tâm, chăm sóc. (Ảnh minh họa)
V́ vậy, nếu người bệnh được người thân trong gia đ́nh, bạn bè quan tâm sẽ phần nào vơi bớt đi nỗi sợ hăi. Họ sẽ cảm thấy vui vẻ hơn, được mọi người yêu thương sẽ là động lực giúp họ cố gắng chiến đấu với bệnh tật đến giây phút cuối cùng.
Để bệnh nhân tự do
Trong khoảng thời gian này, tâm lư của người bệnh rất bất ổn. Họ sẽ nghĩ rằng thời gian không c̣n nhiều nên muốn làm những điều thực sự có ích cho người thân cũng như xă hội. V́ vậy, gia đ́nh nên động viên, tạo điều kiện cho người bệnh được tự do làm những ǵ ḿnh mong muốn.
Nên khuyến khích người bệnh tự làm các công việc cá nhân nếu vẫn c̣n khả năng đi lại. Những buổi giao lưu với bạn bè, đi những chuyến đi gần hoặc ăn những món ăn yêu thích cũng là một trong những cách giúp người bệnh vơi đi những nỗi đau do căn bệnh ung thư gây ra.
Hạn chế làm việc căng thẳng, bận rộn
Khi bệnh nhân bị ung thư giai đoạn cuối, sức khỏe không cho phép họ tiếp tục thực hiện những công việc c̣n đang dang dở. Dường như tất cả mọi việc đều phải gác lại để tập trung điều trị cho ung thư.
Bệnh nhân ung thư lúc này cần tự sắp xếp cũng như giải quyết những công việc c̣n lại của ḿnh. Nếu không đủ khả năng để làm tất cả mọi việc, người bệnh có thể lên kế hoạch hoặc bàn giao lại những công việc cho người thân. Khi công việc đă được giải quyết và bàn giao xong xuôi, bệnh nhân sẽ bớt dằn vặt ḿnh và cảm thấy thanh thản hơn.
Suy nghĩ tích cực và b́nh thản
Sau khi trải qua tất cả các giai đoạn tâm lư, bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối cần b́nh tâm lại để suy nghĩ. Chuẩn bị tinh thần trong tâm thế sẵn sàng để chuẩn bị cho một chuyến đi xa. Khi mọi thứ đă được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng, bệnh nhân sẽ không c̣n cảm thấy tiếc nuối điều ǵ nữa. Đối với bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối lúc này, việc được ở cạnh những người thân, được yêu thương và chăm sóc là điều măn nguyện nhất
Ung thư vú HER2 dương tính là dạng ác tính cao của ung thư vú, có xu hướng phát triển mạnh hơn các loại ung thư vú khác.
HER2 là ǵ?
HER2 là thụ thể yếu tố phát triển biểu mô 2, một gen có thể đóng vai tṛ trong sự phát triển của ung thư vú. Bệnh nhân ung thư vú nên thực hiện xét nghiệm về t́nh trạng HER2 để xác định gen HER2 có phải là tác nhân gây bệnh ung thư không.
Các gen chứa các mă để tạo ra các protein khác nhau mà tế bào cần có để giữ sức khỏe và hoạt động b́nh thường. Một số gen và protein mà chúng tạo ra có thể ảnh hưởng đến cách ung thư vú hoạt động và đáp ứng với phương pháp điều trị cụ thể. Các tế bào ung thư được trích từ mô của người bệnh sẽ được kiểm tra để xem gen nào là b́nh thường và gen nào bất thường.
Bệnh nhân ung thư vú nên thực hiện xét nghiệm về t́nh trạng HER2. (Ảnh minh họa)
Bệnh nhân ung thư vú nên thực hiện xét nghiệm về t́nh trạng HER2. (Ảnh minh họa)
Gen HER2 tạo ra protein HER2 (đôi khi c̣n được gọi là protein HER2/neu). Protein HER2 là các thụ thể trên các tế bào vú. Thông thường, thụ thể HER2 giúp kiểm soát cách thức hoạt động của tế bào vú làm sao phát triển khỏe mạnh, phân chia và tự sửa chữa. Nhưng trong khoảng 25% người bệnh ung thư vú, gen HER2 không hoạt động chính xác và tạo ra quá nhiều bản sao của chính nó (được gọi là khuếch đại gen HER2).
Tất cả các gen HER2 tạo ra quá mức này khiến các tế bào vú tạo ra quá nhiều thụ thể HER2 (biểu hiện quá mức protein HER2). Điều này làm cho các tế bào vú phát triển và phân chia một cách không kiểm soát.
Ung thư vú có khuếch đại gen HER2 hoặc biểu hiện quá mức protein HER2 được gọi là HER2 dương tính. Ung thư vú dương tính với HER2 có xu hướng phát triển nhanh hơn, có nhiều khả năng phát triển thành ung thư vú di căn sớm hơn và tái phát sớm hơn so với ung thư vú âm tính HER2.
Các loại xét nghiệm t́nh trạng HER2
Có bốn xét nghiệm cho HER2.
Xét nghiệm IHC(ImmunoHistoChemology) nhằm phát hiện người bệnh ung thư vú có quá nhiều protein HER2 trong các tế bào ung thư hay không. Kết quả của xét nghiệm IHC có thể là: 0 (âm tính), 1+ (cũng âm tính), 2+ (bất định) hoặc 3+ (dương tính - biểu hiện quá mức protein HER2).
Xét nghiệm FISH(Fluorescence In Situ Hybridization) kiểm tra người bệnh ung thư vú có quá nhiều bản sao gen HER2 trong các tế bào ung thư. Kết quả xét nghiệm FISH có thể dương tính (khuếch đại gen HER2) hoặc âm tính (không khuếch đại gen HER2).
Xét nghiệm SPoT-Light HER2 CISH (Subtraction Probe Technology Chromogenic In Situ Hybridization) phát hiện người bệnh ung thư vú có quá nhiều bản sao gen HER2 trong các tế bào ung thư. Kết quả xét nghiệm SPoT-Light có thể dương tính (khuếch đại gen HER2) hoặc âm tính (không khuếch đại gen HER2).
Xét nghiệm HER2 Dual ISH (Inform Dual In Situ Hybridization) để xem người bệnh ung thư vú có quá nhiều bản sao gen HER2 trong các tế bào ung thư. Kết quả xét nghiệm Inform HER2 Dual ISH có thể dương tính (khuếch đại gen HER2) hoặc âm tính (không khuếch đại gen HER2).
Nghiên cứu đă chỉ ra rằng một số bệnh ung thư vú dương tính với HER2 có thể trở thành HER2 âm tính theo thời gian. Ngược lại, ung thư vú âm tính HER2 có thể trở thành HER2 dương tính theo thời gian. Nếu ung thư vú tái phát trở lại trong tương lai là bệnh đă tiến triển, các bác sĩ nên xem xét chỉ định sinh thiết và kiểm tra lại t́nh trạng HER2.
Phương pháp điều trị khi ung thư vú HER2 dương tính
Hiện nay, có một số phương pháp điều trị dành riêng cho ung thư vú dương tính với HER2 như:
Herceptin (tên hóa học là trastuzumab), có tác dụng chống ung thư vú dương tính với HER2 bằng cách ngăn chặn các tế bào ung thư nhận tín hiệu hóa học để các tế bào này phát triển hơn nữa.
Kadcyla (tên hóa học là T-DM1 hoặc ado-trastuzumab emtansine) là sự kết hợp của Herceptin và thuốc hóa trị liệu emtansine. Kadcyla được chế tạo để đưa emtansine đến các tế bào đích là tế bào ung thư bằng cách gắn emtansine vào Herceptin. Herceptin sau đó mang emtansine đến các tế bào ung thư dương tính với HER2.
Nerlynx (tên hóa học là neratinib), chống lại bệnh ung thư vú dương tính với HER2 bằng cách ngăn chặn khả năng nhận tín hiệu tăng trưởng của tế bào ung thư.
Perjeta (tên hóa học là pertuzumab) giống như Herceptin, chống lại ung thư vú dương tính với HER2 bằng cách ngăn chặn các tế bào ung thư nhận tín hiệu tăng trưởng.
Tykerb (tên hóa học là lapatinib) chống lại ung thư vú dương tính với HER2 bằng cách ngăn chặn một số protein gây ra sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát.
Tác giả: Rimpoche Nawang Gehlek
Ngô Văn Xuân – chuyển ngữ
Như chúng ta đă biết, sự chết là điều chắc chắn sẽ xẩy ra. Chẳng ai tránh đựơc. Ngay cả đến những vị tâm linh phát triển tột mức cũng không tránh khỏi. Chẳng có ai sống măi. Chẳng có ai từng đọc cuốn sách này sẽ sống măi, bất kể ǵa, trẻ, đẹp, xấu, giầu, nghèo cuả người đó ra sao. Nhưng thay v́ chúng ta trốn tránh những ư tưởng về sự chết, chúng ta nên làm một điều ǵ đó cho chính ḿnh nếu chúng ta thử nh́n xem điều ǵ sẽ tới hay chí ít th́ cũng hăy tưởng tượng ra điều ấy. Điều này không chỉ giúp chúng ta thu nhỏ nỗi sợ hăi, mà nó c̣n tạo nền móng cho chúng ta có cơ hội để đổi thay tiến tŕnh tử biệt vào tiến tŕnh giác ngộ. C̣n nếu chúng ta không thể hoàn thành đựơc điều này, th́ tối thiểu, chúng ta cũng sẽ có một cái chết an lành.
Bất kể sinh lực chúng ta có ngay từ lúc khởi đầu như thế nào, th́ cũng chẳng có thể kéo dài măi đựơc. Thời gian, ngày, tuần, tháng, năm sẽ làm cạn ṃn dần sinh lực đă đựơc ban cho ấy. Rồi tới một ngày, giống như một chiếc giếng cạn sau khi toàn bộ số nước đă bốc hơi hết. Những điều kiện sống cuả chúng ta có thể dễ dàng trở thành những nguyên nhân cho cái chết cuả ḿnh. Những hóa chất trong thân xác chúng ta bị hư hoại. Một món ăn không lành mạnh hoặc một liều thuốc nhầm lẫn có thể đưa tới những hiệu ứng phụ.
Giờ đây chúng ta phải chấp nhận thôi. Nếu để chờ tới khi thực sự tắt thở th́ đă quá muộn. Cho nên tôi phải chấp nhận rằng tôi nhất thiết phải lên đường và cái chết cũng luôn đi kèm theo tôi. Chẳng ai biết được chính xác khi nào sẽ xẩy ra, nó có thể là tuần tới, tháng tới hay năm tới. Tôi chẳng chắc rằng tôi c̣n sống ở đây tới ngày mai hay ngay cả một giờ nữa sắp tới đây. Nếu tôi biết đựơc điều ấy, tôi phải dứt khoát sử dụng bất cứ khoảng thời gian nào tôi đang có để chấm dứt sự nóng giận, ràng buộc và cái Tôi. Khi tôi chết, khi thần thức tôi rời khỏi thân xác, tôi đâu có mang theo đựơc ǵ ngoài một phiên bản thiện nghiệp hay ác nghiệp; đạo đức hay vô đạo đức; tích cực hay tiêu cực? Tôi sẽ rất cần những phiên bản tích cực. Thực ra tôi chỉ cần có một thôi. Nhưng nếu không thể làm đựơc điều ấy, tối thiểu tôi cũng có thể nối kết với số phận tốt đẹp cuả tôi trứơc khi kết nối với bất kỳ nghiệp xấu nào tôi đă từng tích lũy.
Dầu rằng cái chết chỉ là sự phân ly cuả thể xác mà tôi đă từng sử dụng trong đời với tâm linh đă cùng đi theo tôi mỗi lần tôi đầu thai, một t́nh cảm mănh liệt cũng vẫn cứ nổi lên trong giờ phút cận tử. Chết là sự chấm dứt toàn bộ mọi hoạt động cuả chúng ta trong đời sống, tốt và xấu. Chúng ta sẽ đau khổ với ư tưởng không c̣n nh́n thấy hoặc trông thấy điều ǵ nữa, không c̣n ở bên hoặc nói chuyện với người thân. Không chịu buông bỏ để ra đi là một vấn đề lớn nhất. Hăy nói bất cứ điều ǵ cho những ai cần phải nói, viết bất cứ điều ǵ bạn cần phải viết lại. Nhưng chỉ vậy thôi, c̣n nếu cứ đeo bám vào những giận dữ, bất b́nh hay những ràng buộc chặt chẽ th́ là điều rất tồi tệ, cho cả người chết lẫn người c̣n ở lại. Điều quan trọng là hăy dùng sự hiểu biết cuả bạn và ư lực của bạn để chặt đứt những cảm nghĩ xấu, và nếu cần, hăy dứt khoát chặt đứt chúng tức khắc.
Đức Phật đă có khá nhiều đệ tử xuất chúng khi ngài c̣n sống, một trong những vị ấy có tên là Maudgalyayana. Một trong những đệ tử cuả vị này bị ràng buộc rất chặt, v́ thế Maudgalyayana quyết định mang theo 2 người trong một lần du hành có phép thần thông. Đầu tiên ông chỉ họ một đống xương lớn. Một đệ tử hỏi; “Đây là cái ǵ vậy? “. Maudgalyayana bảo, “Đây là toàn bộ xương cốt cuả con trong những tiền kiếp.” Rồi ông quay qua chỉ cho đệ tử kia, người đang rất khổ đau trong những ràng buộc, một bộ xương với một con rắn đang chui qua chui lại giữa các hốc mắt, xương sườn, ḅ lên ḅ xuống giữa các khúc xương. Ông bảo người đệ tử này, “Đây là con trong kiếp trước. Con có sự ràng buộc qúa mạnh trong thân xác con mà con không buông bỏ đựơc, cho nên con đă tái sinh thành một con rắn sống trong những bộ xương cũ cuả con.” Đó là một câu chuyện xưa, và cũng có thể là một câu chuyện thần tiên, nhưng dù sao nó cũng cho ta một h́nh ảnh về sự ràng buộc tác động ra sao.
Chúng ta bắt đầu chuẩn bị ra sao? Điều tốt đẹp nhất để chuẩân bị cho cái chết là hành tŕ nhẫn nhục, thương yêu và cảm thông trong khi đang sống. Thực hành nhẫn nhục bất cứ nơi nào có thể để sự giận dữ không khởi lên; tự huấn luyện t́nh thương yêu tinh túy để sự ràng buộc không c̣n; luôn kiểm tra cái Tôi để nỗi sợ hăi tan biến; và luôn cố gắng hết ḿnh trong việc khai triển t́nh yêu thương và ḷng thông cảm. Nếu bạn thực hành đựơc điều này, bạn sẽ không c̣n cảm thấy sợ hăi lúc ra đi. Những ư tưởng tích cực sẽ trở thành thói quen và nẩy nở dần một cách tự nhiên. Và nếu bạn bất ngờ gặp ai đó trong giờ cận tử, bạn cũng có thể giúp họ bằng cách nói cho họ những điều bạn biết.
Nh́n lại cuộc đời ḿnh và xem xét những điều thiện lành ḿnh đă làm. Đừng hối tiếc những sai lầm đă phạm. Có rất nhiều việc buộc chúng ta phải lầm lạc. Chúng ta là con người, cho nên chúng ta lầm lạc. Trong lúc hành tŕ tâm linh, tinh thần, chúng ta luôn mắc sai lầm, v́ thế mới gọi là hành tŕ, thực tập. Cho nên hăy nghĩ tới những điều tốt lành. Chúng ta đă cố gắng sống trong đạo đức suốt cuộc đời ḿnh -điều đó có nghĩa là chúng ta đă cố gắng sống không làm hại ai, và cố gắng giữ những cam kết. Bất kể loại nghiệp xấu nào chúng ta đă tích lũy, nó cũng chẳng thường hằng. Nó luôn thay đổi. Cách để làm cho nó trở thành thiện nghiệp là qua sự thanh tẩy. Kết tích tiêu cực sẽ không c̣n nếu bạn thực tâm hối hận về hành động đă làm, và tự cam kết sẽ không tái diễn, nếu bạn có thực tập hành thiền, nó sẽ trở thành một thứ thuốc chữa trị chống lại cái xấu, và nếu bạn có làm một sự đền bù nào đó về tinh thần cho những ai bị bạn xúc phạm, nghiệp xấu cũng tiêu tan.
Nếu bạn đă phạm một hành động gây tác hại tới người khác hay cho chính bản thân, đừng khuyếch đại nó lên. Nếu hồi ức của những hành động ấy tới ám ảnh bạn, hăy gạt nó sang một bên. Hăy luôn nhớ rằng trong suốt cả cuộc đời bạn, bạn luôn cố gắng để trở thành người thiện lành, v́ thế cho nên bạn không có thời gian để nghĩ tới những hành động xấu. Đừng để chúng quấy rầy bạn. Bạn đă thanh tẩy chúng và bằng các ư tưởng tốt lành, cho nên tất cả sẽ đựơc cân bằng trong một chừng mực nào đó.
Bất kể thiện nghiệp cuả bạn như thế nào, bất kể những hành động tốt đẹp nào bạn đă làm, hăy luôn coi nó là vô lượng, tràn khắp. Hồi tưởng đến từng hành động, trong từng cảnh ngộ cuả sự tốt đẹp trong cuộc đời, bất kể nó nhỏ bé ra sao và nghĩ là nó bao la trùm khắp. Điều này sẽ giữ lại cùng với bạn, cho nên hăy nghĩ tới nó, ghi nhớ nó. Ngay cả khi nó dễ bị quên lăng, hăy tưởng tượng ra nó bao la, vô vàn.
Đừng sợ hăi. Nỗi sợ hăi đă dằn vặt ta suốt cả cuộc đời. Nó chính là cái TA đang nói, đang dựng chuyện. Hăy nghĩ rằng bạn đă nh́n ra điều ấy và hiểu nó một cách rơ ràng. Bạn đă hoàn toàn phá bỏ cái TA. Nếu nỗi sợ hăi c̣n hiện ra th́ hăy coi đó chỉ là một nhận thức sai lạc. Đó là tṛ chơi cuả cái TA, và cái TA là lầm lạc. Hăy tự nhủ rằng cái TA đă đi rồi.
Đừng ngạc nhiên với những ǵ bạn đang trải qua. Không có hiện tượng nào là vĩnh hằng. Cho nên bất cứ điều ǵ xẩy ra trong lúc bạn cận tử, th́ hăy nhớ điều đó không vĩnh hằng và hoàn toàn b́nh thường. Ghi nhớ kỹ những điều này trong giờ phút cận tử là cách để chuẩn bị cho bạn một cuộc chuyển di tốt đẹp cho kiếp sống tới của bạn.
Thực hiện một cuộc hành tŕ tâm linh là ăn ngủ với nó, chết cùng với nó. Đó là lư do tại sao nó có thể mang tới những khác biệt cho kiếp sống tới cuả bạn. Chừng nào bạn c̣n coi nó là ở ngoài con người bạn th́ nó chẳng mang lại lợi ích ǵ cho bạn cả. Những cảm tính tiêu cực sẽ ở cùng với bạn chừng nào “một điều ǵ đó cao cả” c̣n ở ngoài bạn, ở một nơi nào đó, xa cách th́ nó chẳng giúp ǵ cho bạn cả. Nếu bạn chỉ thỉnh thoảng cầu nguyện một lần th́ bạn trông mong ǵ hiệu dụng cuả điều ấy? Một vài lần cầu phước, hành lễ có thể mang lại cho bạn ít lợi lộc, nhưng chỉ có vậy thôi. Và điều ấy có thể làm đựơc ǵ? Chả làm ǵ cho bạn trong việc thanh tẩy các cảm tính tiêu cực. Để đối phó với các cảm tính tiêu cực, bạn phải sống, ăn, uống, ngủ và cùng chết với sự hành tŕ cuả chính bạn - Chính điều ấy mới tạo nên sự khác biệt ra sao.
Ông bạn Allen Ginsberg cuả tôi thường nói, “Tôi chẳng thể chứng minh đựơc rằng có sự tái sinh hay không, dù c̣n bán tín bán nghi nhưng tôi vẫn luôn sẵn sàng cho điều ấy; bởi v́ tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội cho chính ḿnh.” Và ông đă thực sự sẵn sàng cho việc ấy.
Ông đă gọi điện thoại cho tôi khi ông đựơc chẩn đoán là chỉ c̣n sống đựơc 4 tháng nữa. Ông rất ngạc nhiên khi ông nhận đựơc tin này. Ông nghĩ rằng nếu ai nói ông sắp chết chắc ông sẽ nổi đóa lên ngay. Nhưng khi nghe tin này ông lại cảm thấy ông đă sẵn sàng để ra đi. Ông gọi phôn cho bạn bè để thông báo. Ông khởi sự vui vẻ với cuộc đời trong sự nhận thức nó sắp đi tới kết thúc. Ông sắp xếp lại những vấn đề riêng tư.
Không lâu sau đó, ông bị đột qụy, hôn mê và tôi đă tới bên ông lúc đó. Căn gác mái ông ở đông chật người - rất nhiều nghệ sĩ, nhà thơ, các diễn viên, những người đă biết và yêu thương ông. Khi tôi bước vào pḥng, tôi đọc lời cầu nguyện cho ông và tiến hành các nghi thức tôn giáo cho người hấp hối.
Khoảng nửa đêm, khi thấy ông có vẻ sắp ra đi, tôi hoàn tất nghi thức và rời khỏi pḥng. Khoảng 2 giờ sáng, tôi nghe nói ông đă thức dậy, nh́n chung quanh sau đó nhắm mắt ĺa đời. Ông vẫn c̣n ở lại trong xác thân trong t́nh trạng trầm tư, cho măi tới 11:30 đêm sau ông mới thực sự mất.
Trước khi bạn chết phải chắc chắn là môi trường chung quanh bạn không bị xáo trộn hỗn độn bởi v́ điều ấy sẽ tạo ra những cảm tính tiêu cực. Giữ ḿnh thanh lặng không giận hờn, trói buộc. Trường hợp cuả Allen bạn tôi, ông muốn có một cái chết phóng khoáng giữa bạn bè. Những người khác có thể thích sự tĩnh mịch lặng lẽ.
Môi trường khi cận tử nên tùy theo ư mong muốn cuả bạn, và ư muốn ấy phải ưu tiên hơn ư muốn cuả gia đ́nh. Quan tâm tới bất cứ điều ǵ bạn cần quan tâm tới để cho khi bạn ra đi sẽ không c̣n ưu tư về những ǵ c̣n bỏ lại, như thể bạn là con chim đậu trên tảng đá, đă sẵn sàng tung cánh mà không có ǵ lôi kéo bạn trở lui. Bất cứ điều ǵ bạn quyết định sẽ cho đi hay muốn lưu lại th́ hăy làm những điều ấy khi bạn c̣n sáng suốt, minh mẫn. Nếu có thể th́ bạn tự ḿnh làm mà đừng ủy quyền cho ai cả. Nếu bạn tŕnh bầy rơ ràng cho vợ con mọi thứ chuẩn bị, sắp xếp th́ tốt nhất v́ nó sẽ làm giảm thiểu những khó khăn cho vợ con bạn sau khi bạn chết. Bất cứ điều ǵ bạn cho đi, th́ cũng đừng ràng buộc vấn vương với nó. Đừng để mọi sự nóng giận, ràng buộc ảnh hưởng tới những quyết định cuả bạn. Bởi v́ những t́nh cảm này sẽ c̣n ám ảnh bạn sau đó, đồng thời tạo nên những ngộ nhận cho những người bạn thương yêu. Điều quan trọng là phải rất độ lượng. Điều ấy sẽ giúp bạn buông lỏng những trói buộc.
Chúng ta có sự trói buộc rất mạnh về ẩm thực, quần áo và danh tiếng, hoặc đơn giản hơn, chúng ta bị trói buộc với những người yêu qúy, trọng nể ta. Từ bỏ ẩm thực và những sở hữu có lẽ dễ dàng, nhưng khó khăn hơn khi từ bỏ tiếng tăm. Cho ngay cả những vị hành thiền trong sa mạc nơi ít có người tới ở mà vẫn c̣n ước mong những người chăn cưù quanh đó sẽ t́m ra họ và thông báo cho mọi người trong làng hay biết nữa là.
Nếu c̣n điều ǵ níu giữ bạn lại, hăy gạt bỏ nó ngay tức khắc để sự ràng buộc đó không c̣n khi bạn sắp ra đi. Nếu không, nó sẽ thực sự tạo ra những rắc rối trong tiến tŕnh ra đi cuả bạn.
Có một câu chuyện vui về điều này. Một trong những vị thầy cuả tôi, ngài Gomo Rimpoche, là người rất vui tính. Ông không xử sự như một vị đại lạt ma tái sinh. Ông cưới vợ, có một gia đ́nh, và hiện rất nổi tiếng là “Cha cuả những đứa trẻ mồ côi nhà số 14,” ở Mussoori. Ông có một số nhỏ đệ tử rất vững vàng. Hai trong số đó là những quan chức trong chính phủ Tây Tạng đă rời Tây Tạng qua Ấn khoảng giữa thập niên 1950. Họ rất già và sức khoẻ yếu kém lắm, và họ rất mong muốn đựơc ra đi trong khi họ c̣n đủ minh mẫn để hành tŕ thiền định trong lúc cận tử. Trong nền văn hóa Tây tạng, một cuộc hành thiền như vậy thường được những thiền giả lăo luyện thực hiện. Họ nói với Gomo Rimpoche, ngày họ muốn ra đi. Họ làm tất cả mọi sự chuẩn bị, cho đi mọi vật dụng cuả họ, và làm một thoả thuận với những gia nhân
Nhưng khi ngày ấn định tới, một trong hai người không chết theo như dự định. Lúc đó Gomo Rimpoche đang ở nhà cùng con cái th́ có người tới báo cho ông biết vị quan chức thứ nhất đă chết và yêu cầu ông đến để cầu nguyện. Ông thực hiện, sau đó chờ đợi người tới báo tử cuả vị quan chức thứ 2, nhưng chẳng có ai tới cả. Rimpoche lo sợ đă có chuyện ǵ chẳng lành xẩy ra nên ông đi đến thẳng nhà cuả đệ tử thứ hai xem ra sao. Ông đựơc người nhà cho biết,” Ồ, sáng nay ông ta bị bịnh nặng và phải đem vào nhà thương rồi.”
Rimpoche tới bịnh viện American Hospital và đựơc biết người này đang trong pḥng cấp cứu đặc biệt. Họ không cho ông vào thăm, cho nên ông giả trang là người dọn quyét vệ sinh cuả bịnh viện để vào. Ông hỏi đệ tử cuả ông: “Cái ǵ đă xẩy ra vậy?”. Người này nói: “Con đă có tất cả mọi dấu hiệu để ra đi, nhưng rồi bỗng nhiên bị đảo ngược cả lại, và nó làm con đau đớn qúa phát la toáng lên cho nên gia nhân mang vào bịnh viện.”
Người này là một hành giả thuận thành nên đáng lẽ ra ông ta khá dễ dàng khi chuyển đổi sang vùng thánh địa. Rimpoche đă không thể t́m ra nguyên nhân cuả trục trặc này. Rồi bỗng dưng ông lưu ư tới đệ tử ông hiện đang bận một chiếc áo rất mới và đẹp. Ông hỏi: “Con mua chiếc áo ấy ở đâu vậy?”
Người đệ tử già trả lời: “Aó đẹp quá phải không? Thầy có thích không? Một người bạn con cho con hôm kia và sáng nay con mới bận.”
Rimpoche bảo, “Thầy thích lắm, thôi con cho thầy đi.”
Nhưng người đệ tử do dự: “Thực sự con không biết có nên biếu thầy hay không, v́ con cũng thích chiếc áo này lắm.”
Rimpoche nài nỉ: “Thầy muốn chiếc áo này lắm, c̣n nếu con không cho thầy, th́ chúng ḿnh sẽ chẳng c̣n quan hệ ǵ với nhau nữa đâu.”
V́ vậy người đệ tử già cởi bỏ chiếc áo và đưa cho Rimpoche. Ngay lập tức Rimpoche xé toang chiếc áo trứơc mặt đệ tử cuả ḿnh. Ngay sau đó viên quan chức này đă êm thấm ra đi.
Bất kể điều ǵ sẽ xẩy ra trong tiến tŕnh cận tử, bất kể điều ǵ bạn sẽ trải qua trong thời điểm này, đừng bao giờ quên phải luôn duy tŕ một tinh thần đầy tràn yêu thương và ḷng cảm thông. Đừng để đám mây u ám cuả sự đau khổ, lo lắng buồn phiền ám ảnh. Nếu bạn thực tập ngay từ bay giờ, th́ khi cái chết đến bạn sẽ dễ dàng đem ra sử dụng. Những người thực hành tonglen (Pháp cho yêu thương/nhận khổ đau qua hơi thở) sẽ chết với tonglen trong hơi thở cuả ḿnh. Bạn có thể cảm thấy khó khăn trong việc chấp nhận khổ đau cuả người khác để làm ta biến Cái Ta trong bạn. Điều ấy có vẻ đáng sợ thật, nhưng chỉ v́ bạn không làm quen với ư tưởng đó thôi. Trong thực tế, bạn chẳng cho ai và nhận về cái ǵ. Đó chỉ là phương pháp tập luyện tâm tư để chấp nhận bất cứ điều ǵ sẽ xẩy ra cho bạn. Khi bạn làm quen với nó được rồi, bạn sẽ thấy điều đó là tốt đẹp, thoải mái và lạc thú. Thậm chí nó c̣n làm cho bạn cảm thấy hạnh phúc là khác.
Dù rằng bạn có thể lưu ư tới mọi vấn đề, sự giận dữ và ràng buộc vẫn cứ c̣n nổi lên, đặc biệt là sự tức giận với chính ngay cái chết. Người ta thường tự hỏi, Tại sao lại là tôi? Tại sao tôi lại phải chết trong khi tôi đang có một đời sống tốt đẹp như thế này? Bạn phải chết bởi v́ điều đó là không tránh khỏi. Hăy tự nhủ rằng chết là tự nhiên, chẳng có ǵ bất thường ở đây cả. Khi bạn b́nh thản lặng lẽ ra đi, bước kế tiếp là tác động tâm linh bạn bằng những ư tưởng tích cực. Nếu bạn tin vào Thượng đế, hăy nghĩ về sự cao cả thiêng liêng cuả Thượng đế và ra đi trong ư tưởng ấy. Nếu bạn là một Phật tử, hăy nghĩ về Đức Phật. Hoặc nghĩ về những đạo sư cuả bạn, những vị Phật che chở phù hộ bạn, những vị luôn đi chung cùng Đức Phật. Hoặc nghĩ tới những t́nh yêu thương trong sáng, sự cảm thông sâu xa. Nếu tất cả những điều ấy bạn đều không thể tập trung thần thức đựơc th́ với một cảm nhận minh mẫn cuả tinh thần tham dự và hào hứng, bạn hăy nghĩ đến một vùng đất đẹp, ở đó mọi thứ đều vô vàn cởi mở, ở đó có những vị thánh, tiên đang chờ đón để giúp đỡ bạn.
Giữ vững những điều này cho tới lúc bạn ch́m vào vô thức. Sự mường tượng này sẽ giúp cho cuộc đời sau cuả bạn tốt đẹp hơn lên nhiều.
Lúc Thương, Bao Nhiêu Cũng Được. Hết Thương Rồi, Nói Ngược Nói Xuôi
Tỳ Khưu Thích Chân Tuệ
Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa ḷng nhau.
Tâm buồn chẳng nói lời nào,
Tâm vui lời nói ngọt ngào dễ thương.
Có thương yêu, bao nhiêu cũng được,
Hết thương rồi, nói ngược nói xuôi.
Lời nói dễ mích ḷng nhau.
Lời nói chân thật ngọt ngào t́nh thương.
Có t́nh thương nói ǵ cũng dễ.
Hết thương rồi bất kể nói chi.
Nói nhiều tâm khởi sân si.
Bằng như không nói từ bi ai tường.
-oOo-
Trong cuộc sống hằng ngày, để có thể hiểu nhau biết nhau, trao đổi tin tức, phổ biến văn hóa, con người dùng ngôn ngữ, tức là: chữ viết và tiếng nói. Đôi khi, không cùng chữ viết, cũng không cùng tiếng nói, nhưng con người cũng có thể hiểu biết nhau qua dáng điệu, cử chỉ, nét mặt, thái độ, hay giọng nói. Một vấn đề lớn đối với các gia đ́nh người Việt sống ở hải ngoại chính là: Vấn Đề Ngôn Ngữ. Đối với thế hệ trước, tiếng Việt là tiếng mẹ đẻ, cho nên rành rẽ rơ ràng, c̣n tiếng địa phương th́ không thông thạo.
Đối với thế hệ sau, tiếng địa phương th́ thông thạo, tuy tiếng Việt cũng là tiếng mẹ đẻ, nhưng nói th́ vấp váp, gượng gạo, ngọng nghịu. Tại sao như vậy? Bởi v́ thế hệ sau hấp thụ văn hóa tây phương, tiếp xúc với xă hội bên ngoài nhiều hơn, c̣n trong gia đ́nh, thế hệ trước muốn tập nói tiếng địa phương với thế hệ sau, cho nên thế hệ trước quên lửng chuyện dạy dỗ tiếng Việt cho thế hệ sau, dù người mẹ đẻ là người Việt. Hai thế hệ nói hai thứ tiếng khác nhau, tiếng Việt và tiếng địa phương, cho nên không thể thông cảm nhau dễ dàng. Chuyện không cảm thông nhau thường đưa tới việc đổ vỡ hạnh phúc gia đ́nh, tức nhiên cuộc sống phiền năo khổ đau, không sao tránh khỏi được.
Hai người nói hai thứ tiếng khác nhau, thực khó cảm thông nhau như vậy. C̣n hai người cùng nói một thứ tiếng th́ sao, có dễ cảm thông nhau chăng, hoặc là ngược lại, có dễ đụng chạm nhau chăng? Tại sao như vậy? Bởi v́, tuy cùng nói một thứ tiếng, nhưng tùy theo lời nói, tùy theo giọng nói, hay tùy theo cách nói, hai người có thể cảm thông nhau, hoặc là đụng chạm nhau. Lời nói có ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt đời sống của mọi người trên thế gian này. Dù quen biết trước, hay chưa quen biết, khi gặp mặt nhau, con người thường hay: chào hỏi với nhau. Một lời chào hỏi, khéo léo lịch thiệp, vui vẻ cởi mở, có thể khởi đầu, một mối quan hệ, tốt đẹp lâu dài.
Có người mở miệng nói, dù chỉ một lời, người nào cũng ưa, cũng thương cũng mến, cũng có cảm t́nh, cũng tin tưởng được, cũng đều nghe theo. Cũng có người mở miệng nói, dù có nói nhiều, cũng không ai tin, cũng không ai nghe, cũng không ai ưa, cũng không ai thích. Có những lời nói đem lại sự mát dịu trong tâm hồn người nghe. Người nghe có cảm giác như vừa uống được một ngụm nước cam lồ tươi mát. Cũng có những lời nói khiến người nghe phải đi xức dầu cù là, hoặc là, phải uống thuốc nhức đầu, có khi ngất xỉu, hay là, nghỉ thở luôn!
Như vậy, chúng ta đồng ư với nhau rằng: lời nói rất là quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn lao, trong cuộc sống hằng ngày của tất cả mọi người chúng ta. Nếu người nào cảm thấy cuộc đời nhiều đau khổ, lắm thương đau, không vui vẻ, chẳng b́nh yên, tức là chính người đó cần phải điều chỉnh lại lời nói, cho vừa dễ nghe, cho vừa dễ thương. Tại sao như vậy? Bởi v́, chính người đó cũng muốn nghe những lời nói dễ nghe dễ thương như vậy. Hoặc là, người đó cần phải điều chỉnh lại âm thanh, cho vừa đủ nghe, để khỏi làm phiền ḷng người khác, đang cần sự yên tĩnh, để tâm hồn được thanh tịnh, hay để nghỉ ngơi được thoải mái.
Theo các sách vở chỉ dạy cách xử thế của người đời, có rất nhiều phương pháp để thu phục nhân tâm, bằng lời nói. Chẳng hạn như: Làm sao khuyên bảo người khác, khi biết họ làm sai, nói sai, hay nghĩ sai? Chẳng hạn như: Nói cách nào cho khỏi phiền ḷng người nghe? Chẳng hạn như: Có nên nói cho gia đ́nh người khác biết, khi một người trong gia đ́nh đó đang làm một việc sai trái? Có hàng bao nhiêu nguyên tắc, bao nhiêu phương pháp, bao nhiêu kỷ thuật, bao nhiêu sách vở, bao nhiêu tác giả, đă đề cập đến vấn đề này. Tuy nhiên, trong đạo Phật, vấn đề này được giải quyết một cách đơn giản hơn:
Nếu muốn nói với tâm Phật, tức là tâm từ bi hỷ xả, hay tâm thanh tịnh, th́ chúng ta nên nói. Nếu muốn nói với tâm ma, tức là vọng tâm hay ác tâm, th́ chúng ta không nên nói. Tại sao như vậy? Bởi v́, khi chúng ta bị tâm ma điều khiển để nói năng, tức là chúng ta đang tạo khẩu nghiệp, để rồi măi măi, chính chúng ta bị trôi lăn trong sanh tử luân hồi, khổ đau nhiều kiếp. Ḿnh c̣n chưa giúp ǵ được cho ḿnh, làm sao giúp ǵ được cho ai đây? Sách có câu: "Chuyện ai nấy lo. Đèn nhà ai nấy sáng" chính là nghĩa đó vậy.
* * *
Trong phạm vi bài này, chúng ta xét vấn đề lời nói, qua giáo pháp của nhà Phật mà thôi. Trong giáo lư của đạo Phật, vấn đề lời nói được đề cập đến nhiều nơi: Một là trong Tứ Nhiếp Pháp, đó là: "Ái Ngữ". Hai là trong Bát Chánh Đạo, đó là: "Chánh Ngữ". Ba là trong Pháp Tứ Y, đó là: "Y Nghĩa Bất Y Ngữ".
*1) Trước hết, chúng ta t́m hiểu lời nói qua Tứ Nhiếp Pháp. Tứ Nhiếp Pháp là pháp môn có công năng nhiếp phục nhân tâm, gồm có bốn điều: bố thí, ái ngữ, lợi hành và đồng sự. Chúng ta hăy xét qua: Thế nào là "Ái Ngữ"? -- Ái ngữ chính là: lời nói dịu dàng, êm ái ngọt ngào, dễ nghe dễ thương, phát xuất từ ḷng từ bi hỷ xả, phát xuất từ tâm thanh tịnh, phát xuất từ tấm ḷng thương người như thể thương thân. Ái ngữ không phải là lời nói đầu môi chót lưỡi, không phải là lời nói hoa mỹ, không phải là lời nói tâng bốc khách sáo, cốt sao cho đẹp ḷng người nghe, một cách không thực, đôi khi hàm chứa dụng ư bên trong. Ái ngữ có tác dụng đem lại an vui, b́nh yên thanh thản cho người nghe. Ái ngữ có tác dụng an ủi vỗ về những tâm hồn nhiệt năo, âu lo sợ sệt.
Bởi vậy, chúng ta biết lời nói, cũng như tiếng cười, có khi gây được cảm t́nh tốt đẹp, cũng có khi gây nên ác cảm, oán thù giữa con người với nhau. Chỉ cần lỡ một lời nói, có khi hư hỏng việc lớn. Chỉ cần lỡ một lời nói, có khi bị vạ lây, bị thưa kiện, thậm chí, bị tù tội, chỉ v́ người nghe không vừa tai, cho nên đặt điều đi cáo gian! Điều này cũng tùy người, tùy lúc, tùy tâm trạng, hay tùy cảm giác của người nghe nữa.
Trong sách có câu: "Bệnh ṭng khẩu nhập. Họa ṭng khẩu xuất". Nghĩa là các bệnh, thường từ cửa miệng, nhập vào cơ thể, gây nên tác hại. Tai họa xảy đến, thường do lời nói, từ cửa miệng ra, gây nên tác hại.
Chúng ta biết rằng, ngoài danh và lợi, trên thế gian này, con người thường hay, tranh chấp với nhau, chỉ v́ lời nói. Hai người nói chuyện, với nhau một lúc, không nhường nhịn nhau, không nhượng bộ nhau, chắc chắn đưa tới, tranh chấp căi vă.
Người có trí tuệ là người thực hiện được điều sau đây:
Dù cho thực tế chẳng ai bắt ta phải tin vào điều đó, dù ta có cân nhắc lí trí đến thế nào, th́ con tim ta vẫn luôn hy vọng vào một điều ǵ đó phù phiếm… Vậy, măi măi là bao xa ?
Đôi khi, ta vu vơ tự chợt hỏi với ḿnh rằng "Măi măi là bao xa?"
Thực tế, trong tiềm thức ta vốn đă tự nhận ra chẳng có điều ǵ là măi măi… Nhưng ta dù vô t́nh hay cố ư, vẫn tự huyễn bản thân ḿnh rằng sẽ có ḱ tích xảy ra thôi nếu một lần nào đó ta may mắn...
Trong cuộc đời, ta sung sướng khi được Thượng đế trao tặng một thứ được gọi là t́nh yêu. Và cụm từ "măi măi", bỗng chốc được khai sinh ra như một quy luật tự nhiên hằng tồn tại.
Ngay từ thưở lọt ḷng, cha mẹ đă hứa với ta rằng sẽ luôn ở bên ta măi. Và thời gian cứ thế trôi qua, ta vẫn luôn thắc mắc trong ḿnh rằng "măi" ấy là khi nào. Để rồi cuối cùng, ngay cả khi họ đă vĩnh viễn rời xa ta, ta vẫn chẳng thể nào định nghĩa được cụm từ ấy…
Măi măi là bao xa ( Bao lâu )?
Có lẽ, măi măi là khi t́nh yêu thương dạt dào vẫn chôn chặt đến tận đáy ḷng dù đă bị cuộc đời chua cay nhẫn tâm cắt… Là khi nước mắt chẳng thể nào ngừng tuôn rơi… Là khi nỗi đau vẫn c̣n nhói lại mỗi khi nhắc đến chẳng nên lời…
Và rồi, ta biết là ta ngốc, ta biết là ta sai, nhưng v́ ta biết là ta đang tồn tại, nên ta vẫn tiếp tục dấn thân vào cái "bẫy" mang tên t́nh cảm của thế gian này…
Một người nào đó, xa lạ mà thân thuộc, hồn nhiên đến bên đời ta, trao cho ta bao yêu thương, trao cho ta bao hy vọng sống, và một lần nữa, cũng trao cho ta hai từ "măi măi".
Ta ngây ngô tin vào điều đó, ngây ngô đón nhận, để rồi cũng ngây ngô để mất đi…
Ta tức giận, ta căm hờn, ta thù hận vào điều ǵ đó mang tên "măi măi"…
Ta nực cười v́ tất cả chỉ là dối trá. Ta đau xót khi nhận ra "măi măi" vốn là một khái niệm không hề tồn tại.
Nhưng dù cho thực tế chẳng ai bắt ta phải tin vào điều đó cả, dù ta có cân nhắc lí trí đến thế nào, th́ con tim ta vẫn luôn hy vọng vào một điều ǵ đó phù phiếm…
Măi măi là khi t́nh cảm giữa đôi ta vẫn nguyên vẹn tṛn đầy dù cho không c̣n ở bên nhau chăng nữa…
Măi măi là khi ta cảm nhận được hơi ấm của nhau dù đă để h́nh bóng của ai rời xa mất…
Và măi măi… là sẽ chẳng bao giờ rời xa nhau cho dù ta, một lần nữa, đă không c̣n tồn tại…
V́ vậy, đừng bao giờ đánh mất niềm tin của bản thân, niềm tin vào những thứ kể cả khi ta tưởng chừng như đó là một giấc mơ hoang đường… V́ hai từ măi măi, luôn tồn tại ở trong ta nếu ta đủ can đảm và nghị lực để giữ lấy chúng…
Kẻ chẳng biết ǵ mà không tự biết ḿnh không biết ǵ, anh ta là thằng điên – Hăy tránh xa!
Kẻ không biết ǵ và tự biết ḿnh không biết ǵ, anh ta là người chất phác – Hăy dạy anh ta!
Kẻ biết mà không biết ḿnh biết, anh ta đang ngủ mê -- Hăy đánh thức anh dậy!
Kẻ biết và tự biết ḿnh biết, anh ta là một kẻ khôn ngoan – Hăy theo anh ta!
Men are four:
He who knows not and knows not he knows not, he is a fool – Shun him!
He who knows not and knows he knows not, he is simple – Teach him!
He who knows and knows not he knows, he is asleep – Wake him!
He who knows and knows he knows, he is wise – Follow him!
Giải Nhứt Quốc Tế Về Châm Biếm (The Best Satire Ever Written)
Cờ của Trung Quốc và Hoa Kỳ trong cuộc gặp ngoại giao tại Bắc Kinh (Reuter)
“Hoa kỳ thực ra chỉ là một làng quê khổng lồ và kém phát triển” – một tiểu luận ẩn danh trên trang web hóa ra lại khơi mào cho sự châm biếm nhằm chính Trung Quốc.
Trước chuyến thăm ngoại giao của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hilary Clinton tới “Vương (Trung) Quốc ở trung tâm thế giới” một luận điệu phê phán đầy mỉa mai đă lan tỏa như virut trên Sina Weibo, một mạng xă hội của Trung Quốc, với hơn 44 ngàn lượt chia sẻ và 5400 lời b́nh trên Twitter. Luận điệu này không rơ nguồn gốc và tác giả đă phê phán một cách bỡn cợt nước Mỹ như một quốc gia ngu ngốc, thô sơ và ấu trĩ. Tưởng rằng có thể làm các độc giả Mỹ bị xúc phạm nhưng chẳng bao lâu sau khi được ra mắt, bài viết đó thực sự đă trở thành một sự phê phán sắc sảo và có tác dụng ngược lại đối với Trung Quốc.
Tờ Tea Leaf Nation đă dịch những phần lư thú và rôm rả nhất (chúng thường có mặt trong đa số các bài luận) và xin mời các độc giả thưởng thức.
Đừng đi Mỹ, một quốc gia ngu ngốc và lạc hậu
Tôi từng ở Mỹ một thời gian dài và giờ đây th́ thấy hối hận v́ sự lựa chọn này. Chúng ta đă bị mụ mẫm bởi truyền thông phương Tây luôn luôn làm cho ta nghĩ rằng Hoa Kỳ là một đất nước hiện đại. Nuôi hy vọng học tập khoa học tân kỳ của Mỹ để về phục vụ quê hương, tôi đă bằng mọi nỗ lực để theo đuổi “siêu cường” đó, thế nhưng kết quả lại thật đáng thất vọng!
(1) Hoa Kỳ thực ra chỉ là một cái làng nông nghiệp khổng lồ kém phát triển. Ở trường trung học các thầy giáo vẫn dạy rằng công nghiệp càng phát triển th́ môi trường lại càng bị xâm hại. Ví dụ như trong một thành phố công nghiệp bạn phải thấy ống khói khắp nơi, các xí nghiệp to khắp nơi và bụi cũng khắp nơi. Đó mới là biểu tượng của công nghiệp hóa! Thế c̣n Hoa Kỳ th́ sao? Đố bạn t́m ra các ống khói, thảng hoặc mới thấy một vài cái nho nhỏ nhưng lại là thứ để trang điểm cho nhà dân. Thay vào đó là những ḍng sông và hồ nước sạch khắp nơi nơi và chẳng có các nhà máy giấy và luyện thép nơi bờ sông. Không khí trong lành và sạch là biểu tượng của một xă hội thô sơ và đó không thể là dấu tích của công nghiệp hóa !
(2) Người Mỹ chẳng hiểu ǵ về kinh tế. Các tuyến đường cao tốc tỏa đi mọi phương, có lẽ là đến mọi làng xóm, tuy nhiên khó t́m ra nổi một trạm thu phí! Thật là một sự phung phí khủng khiếp cơ hội kinh doanh! Khó có thể cưỡng nổi ư định của bản thân là xúc một ít xi măng để xây vài trạm thu phí và chắc chắn là chỉ trong ṿng một tháng tôi sẽ có đủ tiền để mua một căn nhà trông ra Đại Tây Dương. Ngoài ra, bên lề đường cao tốc bạn có thể thấy những mặt hồ tĩnh lặng c̣n hoang dă. Chính quyền để mặc cho lũ chim cư ngụ và vẫy vùng thỏa sức mà không nghĩ tới việc thiết lập vườn cảnh quan trông ra hồ để kiếm bộn tiền. Rơ là người Mỹ không có cái đầu làm kinh tế.
(3) Ngành xây dựng Hoa Kỳ quả là quá thô sơ. Ngoài một số lượng nhỏ các thành phố lớn (mà bạn đă biết) th́ không có những ṭa tháp bê tông và gạch chọc trời… Tôi nghĩ rằng h́nh như Mỹ không có các ṭa nhà bằng gạch. Hầu hết nhà cửa làm bằng gỗ và vài thứ vật liệu lạ khác. Sử dụng gỗ thô sơ để xây nhà th́ dường như những kiến trúc ngoại bang này c̣n chưa qua thời phong kiến trước khi có nhà Thanh!
(4) Lối tư duy của người Mỹ ngây ngô và lạc hậu. Khi mới tới Mỹ tôi thuê một cái xe kéo chở hành lư giá 3 đôla, nhưng lại không có tiền lẻ. Một người Mỹ thấy tôi có nhiều đồ nên đă trả 3 đồng đó và thuê xe cho tôi. Người Mỹ thường cởi mở và hỏi xem tôi có cần giúp đỡ ǵ không.
Ở nước tôi, đă qua thời của Lôi Phong vào những năm 50 và 60 thế kỷ trước cho nên bây giờ th́ cái lối cư xử đó quả là quá lạc hậu! (Lôi Phong là thanh niên thời phong trào thi đua cộng sản Mao, người từng được nêu gương sáng về đạo đức hy sinh bản thân). Trở lại thời kỳ đó, con người ta rất đạo đức giả, nhưng bây giờ th́ chúng ta không theo lối ṃn đó nữa. Chúng ta tiến hành mọi việc giờ đây một cách trần trụi và đó mới là hiện đại hóa! Bởi vậy lối tư duy của Mỹ lạc hậu hơn chúng ta vài thập kỷ và không có dấu hiệu nào cho thấy rằng họ có khả năng đuổi kịp chúng ta.
(5) Người Mỹ không biết ăn thịt thú rừng. Có một đêm tôi lái xe đi cùng một bạn học đến thành phố khác và bất th́nh ĺnh mấy con nai Sika (một giống nai đốm có nguồn gốc từ Nhật Bản – ND) nhảy xổ ra. Anh bạn cùng lớp lập tức phanh gấp và đổi hướng để tránh tai nạn. H́nh như là trường hợp kiểu này thường xảy ra khi mà sự va chạm với một con nai cũng đủ để làm vỡ tan chiếc ô tô. Chính phủ Mỹ không biết quản lư chuyện này như thế nào… Và người Mỹ quả thực không biết ăn thịt thú rừng, họ cũng không có cả quán ăn chuyên thịt thú rừng, rất ít khẩu vị đối với thú rừng thơm ngon bị giết thịt như hươu, nai và kém hứng thú bán sừng hươu nai để kiếm những khoản tiền lớn! Người Mỹ sống cùng động vật hoang dă hàng ngày và c̣n đưa ra những biện pháp để bảo vệ chúng. Đó quả thật là một xă hội sơ khai.
(6) Người Mỹ không biết tự trọng. Các giáo sư ở trường đại học Mỹ không có bộ dạng hoành tráng (架子); họ không hề có cái phong thái của những giáo sư đạo mạo. Nghe nói rằng vị giáo sư D… là một giáo sư về tâm lư học nổi tiếng, thế nhưng trong giờ giải lao th́ ông ta lại ăn bánh quy trong pḥng làm việc với các sinh viên của ḿnh, bàn luận về bộ phim “21” và nữ nghệ sĩ Trung Quốc Trương Tử Di (Ziyi Zhang). Ông ta không hề có cái vẻ đường bệ của một nhà khoa học, cho nên tôi thực sự cảm thấy thất vọng. Ngoài ra, các nghiên cứu sinh sau tiến sĩ chẳng bao giờ đưa học vị “PhD” lên danh thiếp của họ và họ không biết cách thể hiện ra ngoài vị thế của ḿnh. Những người được đào tạo bởi các giáo sư kiểu như vậy sẽ chẳng thể nào biết cách đi đứng, nói năng nếu như họ trở thành những quan chức chính phủ… Có vẻ như các công chức Trung Quốc c̣n biết cách thu hút sự kính trọng của người dân; ngay cả một vị thủ trưởng một văn pḥng không mấy quan trọng ở nước tôi c̣n tỏ ra đường bệ hơn cả Tổng thống Hoa Kỳ. Không có ǵ phải ngạc nhiên khi người ta nói công dân hạng nhất ở Trung Quốc chỉ xứng với công dân hạng ba ở Mỹ.
(7) Học sinh tiểu học Hoa Kỳ không có những hoài băo cao cả. Ngay từ thuở ban đầu các học sinh tiểu học không hề có ư định để trở thành quan chức…Chẳng hề có lớp học của các Tổng thống, các Bí thư tương lai hoặc các Ủy viên hội đồng mà tôi từng tham dự khi c̣n nhỏ. Sau giờ học thường là không có bài tập về nhà và bạn không có cách nào ngay cả việc nhắc tới chuyện đó khi liên hệ tới bài tập về nhà của học sinh tiểu học Trung Quốc. Trường học (Mỹ - ND) quan tâm quá nhiều đến dạy dỗ đạo đức cho trẻ em, làm cho những đứa nhỏ hướng tới để trước tiên là trở thành những công dân đủ tư cách thực thụ, sau đó mới là tiếp thu những lư tưởng có ư nghĩa dài lâu. Trở thành người công dân đủ tư cách ư ? Quả là một quan niệm cổ lỗ sĩ.
8) Người Mỹ hay làm ầm ĩ mỗi khi phát hiện ra một bệnh tật nho nhỏ. Đầu tiên là họ hẹn gặp bác sĩ, sau đó bác sĩ kê đơn. Một số người lại c̣n phải theo lời khuyên của một dược sĩ có bằng cấp nữa. Khi mua thuốc họ lại phải tự ḿnh tới hiệu thuốc để lấy chúng mà mọi việc diễn ra không chóng vánh như ở Trung Quốc… Tôi không hiểu tại sao lại phải tách bạch riêng việc khám bệnh với việc mua thuốc… thay v́ tách riêng lợi nhuận khỏi trách nhiệm. Rơ ràng là các bệnh viện Hoa Kỳ không có khái niệm về phương pháp kiếm tiền! Sao không nói cho bệnh nhân tên thuốc luôn đi? …Như thế họ sẽ độc quyền việc bán thuốc và tăng giá thuốc lên 8 hay 10 lần. Có biết bao nhiêu cơ hội kinh doanh tốt mà họ không biết tận dụng. Rơ ràng là kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa là thứ đă chết rồi.
(9) Ư kiến công chúng Mỹ là thứ dở hơi. Nhiều lúc tôi đă mất kiên nhẫn v́ sự ngu dốt và xuẩn ngốc của họ. Chẳng hạn như khi họ biết là Trung Quốc có các đài truyền h́nh và báo chí th́ họ đă hỏi tôi một cách ngu dốt rằng: “Trung Quốc cũng có báo chí cơ à?!”. Đó quả thực là một sự sỉ nhục; chúng ta không chỉ có các tờ báo bằng tiếng Trung được Bộ Tuyên truyền cho phát hành một cách tỷ mỉ, kỹ lưỡng; khi nh́n vào các tờ báo của chúng ta cũng chẳng khác ǵ nghe quốc ca, không hề giống với các tờ báo của Hoa Kỳ chứa một mớ lộn xộn ư kiến quần chúng, thậm chí dám lăng mạ đích danh Tổng thống.. (ở Trung Quốc) chúng tôi không bao giờ đăng tin các vụ ś –căng- đan liên quan tới các lănh đạo; bởi v́ sau đó ai sẽ c̣n muốn làm lănh đạo nữa ?...
(10) Người Mỹ về phương diện tinh thần là trống rỗng. Điều mà tôi không thể chịu nổi đó là đa số người Mỹ nói câu cảm tạ trước mỗi bữa ăn và họ nguyện cầu một cách ngây thơ “Chúa phù hộ cho nước Mỹ”. Thật là buồn cười; nếu như Chúa phù hộ cho nước Mỹ th́ tại sao nước Mỹ lại bị lạc hậu, thô sơ và đơn giản đến như vậy? Cầu Chúa Trời phỏng có ích lợi ǵ không? Thực tế hơn là nên dành thời gian cầu nguyện đó mà đi lễ thủ trưởng của bạn! Đó mới là cái cách thời thượng…
(11) Người Mỹ không có khái niệm thời gian. Với bất kể thứ ǵ, họ đều đứng vào hàng để chờ đợi… Người Trung Quốc chúng ta thông minh hơn, các bạn hẳn đă thấy đấy. Không quan trọng đám đông như thế nào,chúng ta vẫn có kỹ năng chen vào đâu đấy, và điều đó giúp cắt giảm khối thời gian mà lại tránh mệt mỏi do phải đứng chồn chân! Nếu ai đó biết cách đi cổng sau th́ c̣n tiết kiệm nhiều thời gian hơn nữa. Những người Mỹ cổ hủ hoàn toàn không biết làm điều này.
(12) Cửa hàng ở Mỹ thật vô nghĩa: bạn vẫn có thể trả lại hàng sau khi mua vài tuần mà không có lư do ǵ. Sao lại có thể trả lại hàng hóa cơ chứ khi mà không cần thuyết phục tôi dù chỉ trong chốc lát?...
(13) Nước Mỹ không an toàn, 95% nhà dân quên lắp đặt lưới, cửa ra vào, cửa sổ chống trộm; điều kỳ lạ nữa là tất cả lũ trộm cắp móc túi đi đâu mất tiêu rồi?
(14) Người Mỹ vốn nhút nhát và yếu đuối. 95% lái xe đều không dám vượt đèn đỏ… mặc dù 99% người lớn ở Hoa Kỳ đều sở hữu xe ô tô và phương pháp lái xe của họ th́ rất lạ: có bao nhiêu là xe trên đường thế nhưng bạn không thể nghe thấy một tiếng c̣i xe, phố xá thật im ĺm tĩnh lặng như thể không phải là phố nữa. Không thấy sự năng động ồn ào của một thành phố thủ phủ cấp tỉnh ở Trung Quốc.
(15) Người Mỹ thiếu xúc cảm. 95% nhân viên không nghĩ về việc phải làm ǵ cho tiệc cưới của cấp trên cho nên họ chẳng bao giờ t́m cớ để quan tâm, chăm sóc lănh đạo của ḿnh; ở Trung Quốc liệu có chuyện quần chúng bỏ qua cơ hội chăm sóc thủ trưởng của ḿnh không? Nói theo cách khác, ai ở Trung Quốc lại dám làm điều này? Hăy nh́n xem chúng tôi có bao nhiêu là t́nh cảm.
(16) Người Mỹ không nhạy cảm. 99% dân Mỹ đi học rồi kiếm việc làm, thăng tiến và hoạt động mà không biết về sự cần thiết phải đưa “hồng bao” (phong b́ chứa đầy tiền mặt) để đi lối sau
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
