Mang theo thuốc nổ và UAV, Taras cùng Vladyslav t́m đường xâm nhập lănh thổ Nga, tiến hành những nhiệm vụ bí mật mà đến bố mẹ cũng không được biết.
Taras, 23 tuổi, cùng Vladyslav, 21 tuổi, là thành viên tiểu đoàn Bratstvo, nhóm t́nh nguyện của lực lượng đặc nhiệm Ukraine, chuyên tiến hành các nhiệm vụ bí mật ở vùng lực lượng Nga kiểm soát, thậm chí sâu bên trong lănh thổ đối phương.
Tiểu đoàn Bratstvo là đơn vị rất đặc biệt. Về mặt kỹ thuật, họ không thuộc biên chế quân đội Ukraine, nhưng thường xuyên tác chiến bên cạnh các lực lượng chính quy. Các chỉ huy tiểu đoàn quyết định công khai hoạt động của họ để gửi đi một thông điệp: "Biên giới Nga không phải bất khả xâm phạm".
Nhiệm vụ của họ ở bên kia biên giới rất đa dạng, từ cài ḿn phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự, cho đến vô hiệu hóa các mục tiêu quan trọng. Mục tiêu của họ là khiến các quan chức cấp cao Nga cảm nhận được sức nóng của chiến sự ngay trên lănh thổ Nga.
Olexiy, 39 tuổi, chỉ huy nhóm t́nh báo, cho biết tiểu đoàn Bratstvo chủ yếu tuyển mộ dân thường hoặc những người sáng giá nhất từ các tiểu đoàn t́nh nguyện khác.
Trong cuộc gặp phóng viên Guardian hồi đầu tháng 2 gần Công viên Taras Shevchenko ở Kiev, các thành viên trong nhóm mặc thường phục, ngồi uống cà phê và kể về những chiến dịch mà họ đă tham gia. Họ đang trong thời gian nghỉ ngơi sau khi thực hiện nhiệm vụ, nhưng Vladyslav vẫn luôn mang theo khẩu súng ngắn trong người.

Taras, Vladyslav, cùng chỉ huy Olexiy bước ra khỏi một quán cà phê ở thủ đô Kiev. Ảnh: Guardian.
Taras vừa trở về hai tuần trước, sau nhiệm vụ chuyển chất nổ đến lănh thổ Nga. "Chúng tôi cần mang số chất nổ đó qua biên giới rồi giấu chúng ở một vị trí đă định trước", anh kể. "Tôi không rơ số chất nổ đó được dùng làm ǵ, nhưng biết rằng ai đó trên lănh thổ Nga sẵn sàng hành động với chúng".
Taras nói rằng 6 tuần trước, anh đă thực hiện chiến dịch thành công nhất, nhắm vào một trực thăng Nga chở "mục tiêu có giá trị cao". Đội đặc nhiệm 5 người lên đường lúc 7 giờ sáng, băng qua các khu rừng và cánh đồng.
"Chúng tôi đi bộ cả ngày, nghỉ đêm tại địa điểm đă định. Đến 9h sáng, chúng tôi nghe thấy tiếng trực thăng", Taras nói. "Tôi mang theo một máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ và xác nhận đó chính là chiếc trực thăng mục tiêu".
"Chúng tôi khai hỏa một quả tên lửa pḥng không vác vai vào chiếc trực thăng từ khoảng cách 4 km. Chúng tôi nghe thấy tiếng nổ và nhanh chóng rời khỏi vị trí để quay về", Taras nhớ lại.
Dù không thấy khoảnh khắc tên lửa trúng mục tiêu do khoảng cách quá xa, Taras vẫn cho rằng đó là một nhiệm vụ thành công, bởi "nó cho người Nga thấy rằng Ukraine có thể hành động".
"Khi Nga phát hiện ra đây là vụ tấn công phá hoại trên lănh thổ, họ sẽ phải triển khai nhiều binh sĩ để truy t́m và điều đó ảnh hưởng đến tinh thần của họ", Taras nói. "Việc trực thăng chở một chỉ huy Nga bị nhắm mục tiêu ngay trên lănh thổ sẽ khiến họ căng thẳng".
Vladyslav cho hay chiến dịch gần đây nhất mà anh thực hiện trên lănh thổ Nga diễn ra khoảng một tháng trước, tại khu vực gần thành phố Belgorod, miền tây Nga, nơi một số kho đạn phát nổ trong những tháng qua.
Các nhóm đặc nhiệm nhỏ, thường chỉ gồm 4-5 thành viên, t́m đường vào lănh thổ Nga theo đường ṃn của gia súc, hoặc những tuyến mà các tay buôn lậu từng sử dụng trước chiến sự.
Vladyslav cho hay sau một lần thực hiện nhiệm vụ bí mật trên lănh thổ Nga, nhóm của anh phải quay về khi trời sáng. Khi chuẩn bị vượt qua biên giới, họ chạm mặt lực lượng biên pḥng Nga và một trận đấu súng đă nổ ra. Một thành viên trong nhóm trúng đạn ở tay, nhưng họ vẫn thoát được qua biên giới an toàn.
Không phải nhiệm vụ nào cũng diễn ra suôn sẻ. Trong dịp Giáng sinh năm ngoái, 4 thành viên trong tiểu đoàn thiệt mạng khi hoạt động sâu hơn 12 km trong lănh thổ Nga, tại vùng Bryansk.
Olexiy chỉ biết về sự việc này khi các kênh Telegram của Nga đăng ảnh thi thể nhóm đặc vụ Ukraine nằm trên tuyết. Hăng thông tấn Nga RIA Novosti cho biết những người này mang "tiểu liên SIG Sauer, thiết bị liên lạc và định vị, cùng 4 quả bom có sức nổ tương đương 40 kg TNT".
Đó là lời nhắc nhở về những khó khăn và nguy hiểm mà họ gặp phải. Trả lời câu hỏi liệu bố mẹ có biết về công việc của họ hay không, Taras và Vladyslav bật cười.
"Bố mẹ chỉ biết rằng tôi đang tham chiến. Khi chúng tôi lên kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, rất ít người biết về chúng. Tốt hơn hết là bố mẹ không nên biết về những ǵ chúng tôi đang làm", Vladyslav nói.
"Hoạt động của chúng tôi thực chất an toàn hơn nhiều so với những ǵ mà các binh sĩ Ukraine đang trải qua. Công việc có vẻ rất nguy hiểm, song chúng tôi luôn chuẩn bị mọi thứ rất cẩn trọng", Taras nói thêm.
Vai tṛ của những chiến dịch bí mật như vậy đối với cục diện chiến trường chưa được thể hiện rơ ràng, khi chiến sự đă kéo dài gần một năm.
"Mọi người có thể kỳ vọng chúng tôi làm những việc to tát, nhưng không phải vậy", Taras nói. "Mọi thứ cần bắt đầu với những nhiệm vụ nhỏ. Góp gió th́ mới thành băo".