Điều ǵ đă khiến bộ phim “Bi đừng sợ” gây tranh căi trên các phương tiện truyền thông và diễn đàn mạng trong suốt thời gian vừa qua?
Không gian sống nặng nề trong "Bi, đừng sợ"
1. Nó thách thức tập quán xem phim thường thấy của chúng ta là để biết và để hiểu một câu chuyện. Bi có một câu chuyện để biết, đây là điều chắc chắn, bởi nó đă được gọi tên là phim truyện. Mọi căi vă vừa qua về phim này h́nh như nằm ở vế thứ hai: để hiểu. Câu chuyện của Bi quá dễ hiểu, khó hiểu hay nó chẳng có ǵ để hiểu bởi một câu chuyện chẳng ra đâu vào đâu, những nhân vật chẳng có chút tính cách Việt nào ở tầm phổ quát?
Nhưng hóa ra Bi đơn giản mà cũng lại phức tạp như chính đời sống. Đi t́m bất kỳ câu trả lời nào ở Bi cũng khó như hàng ngày chúng ta phải đối diện với nhiều điều không thể hiểu của xúc cảm, hành vi của chính bản thân và những người xung quanh.
Phan Đăng Di có lẽ đang muốn kể một câu chuyện mà anh chỉ "biết", muốn cùng mọi người thấu đáo chúng. Có xét nét từng giây trong 90 phút phim cũng chẳng t́m ra cái lời thoại nào theo kiểu "tôi biết ḿnh đang thế này", "tôi biết em đang thế kia", mà chỉ là những câu linh tinh, tầm phào về cơm áo, sinh hoạt mà chúng ta đang nói với nhau mỗi ngày. Di muốn đời sống thế nào th́ phim thế ấy. Thật may cho Di là anh có Phạm Quang Minh, một quay phim giỏi và tinh tế để có thể cùng anh tham gia kể câu chuyện, mang lại cho bộ phim những h́nh ảnh nên thơ và chân thực như chính đời sống.
Sự ngây thơ, trong trẻo của Bi là sợi dây dẫn dắt cảm xúc của người xem
2. Nhưng dù vậy, câu chuyện của Bi không phải là không khoanh vùng những chủ đề cụ thể, với những chi tiết anh nhặt ra từ cuộc sống bộn bề cũ - mới của Hà Nội hôm nay.
Ở Bi, hành tŕnh đi t́m cái để hiểu có một bắt đầu rất rời rạc và vụn vặt, cho tới khi bộ phim bắt đầu đặc quánh cái không khí nhục tính với cảnh làm t́nh đầy bạo liệt và sỗ sàng trên băi đá, cảnh cô gái thủ dâm bằng cục nước đá nhọn hay ŕnh ṃ đám trai trẻ quần đùi ở trần chơi bóng trên băi bồi sông Hồng..., đến mức có rất nhiều hơi thở của làm t́nh hắt ra từ ngóc ngách nào đấy trong nhà, trên băi cỏ cao ngút đầu người. Bi đă có một diễn đạt rất hay về cách mà t́nh dục hiện tồn trong một xă hội c̣n nằm trong ṿng cương tỏa của lễ giáo truyền thống, thể hiện trên bề mặt các mối quan hệ, nhưng đă không c̣n đủ mạnh để ngăn cản cá nhân đi t́m và thỏa măn ham muốn nhục thể, nhiều khi là trái biệt, chẳng hạn như cái thú ra băi bồi ven sông khỏa thân và trát bùn lên người của những người đàn ông lớn tuổi.
Những ức chế nặng nề của cuộc sống khiến bố mẹ Bi lâm vào ẩn ức
Đời sống dục không ngừng tuôn chảy dưới một mạch ngầm như những ǵ đă xảy ra trong phim, làm thức tỉnh nhu cầu nó phải được nhận diện một cách đúng đắn và đầy đủ trong tự thân mỗi người, bởi nếu không sẽ trở thành những vấn đề bị tránh né, thỏa hiệp. Phải chăng đây chính là nguyên nhân giam hăm từng cá nhân trong phim trong vách tường cô đơn, tê buốt và câm nín như những viên đá lạnh xuất hiện trong suốt chiều dài phim? Ở khía cạnh này, Bi thú vị bởi không có những nhân vật… bắng nhắng, nhiều lời (mà phần lớn là vô nghĩa và vô bổ) như nhiều phim Việt khác.
3. Trong một không gian mà nhục tính lẩn khuất, ẩn hiện trong mọi ngóc ngách, h́nh ảnh cậu bé Bi chạy tới chạy lui trên phim, vui đùa trong những tṛ chơi thơ ngây và trong sáng, quả thực là rất dễ thương. Vai tṛ của cậu và nhân vật ông nội được đưa vào như một ẩn dụ, đối sánh, quan sát hơn là thúc đẩy câu chuyện trôi đi. Bộ phim sẽ dữ dội và sáng tạo hơn rất nhiều khi chỉ chọn điểm nh́n đời sống dục của người lớn dưới con mắt của cậu bé này. Nếu c̣n có ǵ tiếc nuối về bộ phim độc đáo này th́ hẳn là chuyện cái tựa “Bi, đừng sợ” như một lời hô hào thừa thăi trong một tác phẩm mà mọi thứ đều vừa đủ, và có chăng là những người kể chuyện đă… sợ thay cho Bi.
Cảnh nóng giúp chuyển tải nội dung được sâu hơn
Và cuối cùng, đây là một phim về nhục tính, nên chắc chắn nó chỉ hay khi những mô tả t́nh dục không bị cắt xén. Những bản phim chép lậu “đầy đủ nội dung” đang được người xem truyền tay nhau kèm lời dặn ḍ rơ ràng là một thực tế có sức nặng khiến chúng ta phải suy nghĩ về cách ứng xử với một tác phẩm điện ảnh.
theo vnn