Trong mạng lưới tài chính toàn cầu phức tạp, nơi các quyết định ảnh hưởng xuyên biên giới và nền kinh tế, hiếm có nhân vật nào có sức ảnh hưởng âm thầm và sâu sắc như Agustín Carstens. Là cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) - thường được mệnh danh là "ngân hàng trung ương của các ngân hàng trung ương" - Carstens đã chèo lái một trong những tổ chức bí mật nhất thế giới vượt qua những thời kỳ đầy biến động.
Là một nhà kinh tế học người Mexico với sự nghiệp lẫy lừng kéo dài bốn thập kỷ, Carstens là hiện thân của sự trỗi dậy của các thị trường mới nổi trong lĩnh vực tài chính quốc tế. Tuy nhiên, như một bài đăng gần đây trên Instagram của Entrepreneur Insights đã nêu bật, "hầu hết mọi người không biết tên ông ấy, nhưng ông ấy điều hành ngân hàng bí mật nhất thế giới, ngân hàng kiểm soát các ngân hàng, và nắm giữ quyền lực hơn hầu hết các tổng thống."
Con đường dẫn đến đỉnh cao của tài chính toàn cầu của Agustín Carstens là minh chứng cho sự nghiêm khắc về mặt trí tuệ và khả năng lãnh đạo thực dụng. Sinh năm 1958 tại Thành phố Mexico trong một gia đình gốc Đức, Carstens lớn lên trong một gia đình trung lưu thượng lưu, nơi những bài học kinh tế ban đầu đến từ thực tế đời thường, chẳng hạn như ảnh hưởng của lạm phát lên giá vé xe buýt.
Ông lấy bằng cử nhân kinh tế từ Viện Công nghệ Tự trị Mexico (ITAM) năm 1982, sau đó lấy bằng thạc sĩ và tiến sĩ từ Đại học Chicago năm 1985, những học viện đã mài giũa chuyên môn của ông về chính sách tiền tệ và kinh tế quốc tế.
Sự nghiệp thăng tiến của Carstens bắt đầu một cách khiêm tốn vào năm 1980 tại Ngân hàng Mexico (Banxico), nơi ông thăng tiến qua các vai trò trong các vấn đề quốc tế, nghiên cứu kinh tế và văn phòng thống đốc.
Đến cuối những năm 1990, ông chuyển sang đấu trường quốc tế với tư cách là Giám đốc điều hành của Mexico tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từ năm 1999 đến năm 2000. Nhiệm kỳ của ông tại IMF sâu hơn vào năm 2003–2006 với tư cách là Phó giám đốc điều hành, nơi ông ủng hộ cho vay phòng ngừa để ngăn chặn khủng hoảng thay vì chỉ giải quyết chúng - một thách thức táo bạo đối với học thuyết IMF truyền thống.
Trở về Mexico vào năm 2006, Tổng thống Felipe Calderón đã bổ nhiệm ông làm Bộ trưởng Tài chính, một chức vụ mà ông giữ cho đến năm 2009. Trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, chiến lược phòng ngừa rủi ro dầu mỏ sáng tạo của Carstens - tiên phong vào những năm 1990 - đã bảo vệ Mexico khỏi sự biến động giá dầu, tiết kiệm được khoảng 5 tỷ đô la và mang lại cho ông biệt danh trìu mến "San Agustín" tại quê hương Công giáo của mình.
Thành tựu này không chỉ ổn định tình hình tài chính của Mexico mà còn nhấn mạnh khả năng kết hợp hiểu biết học thuật với khả năng phục hồi trong thế giới thực.
Năm 2010, Carstens trở thành Thống đốc Banxico và giữ chức vụ này cho đến năm 2017. Tại đây, ông đã củng cố khuôn khổ tiền tệ của Mexico trong quá trình phục hồi sau khủng hoảng, nhấn mạnh vào tính minh bạch, tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái và hợp tác đa phương.
Vị thế quốc tế của ông đạt đỉnh cao vào năm 2011 khi ông làm việc cho Tổng Giám đốc IMF cùng Christine Lagarde, làm nổi bật tầm ảnh hưởng toàn cầu của ông. Từ năm 2013 đến 2017, với tư cách là thành viên Hội đồng Quản trị Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), ông chủ trì Hội nghị Kinh tế Toàn cầu và Ủy ban Tư vấn Kinh tế, kết nối các nền kinh tế mới nổi và tiên tiến.
Thành tựu đáng tự hào nhất của Carstens đến vào tháng 12 năm 2017: được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc BIS, người Mỹ Latinh đầu tiên đảm nhiệm vị trí này. BIS, được thành lập năm 1930 và thuộc sở hữu của 63 ngân hàng trung ương, đại diện cho khoảng 95% GDP toàn cầu, có chức năng điều phối chính sách tiền tệ, cung cấp dịch vụ ngân hàng cho các ngân hàng trung ương và thúc đẩy ổn định tài chính.
Dưới thời Carstens, BIS đã phát triển từ một cơ quan cải cách hậu khủng hoảng thành một trung tâm đổi mới sáng tạo. Ông đã ra mắt Trung tâm Đổi mới BIS vào năm 2019, thổi một “tư duy khởi nghiệp” vào tổ chức 95 năm tuổi này để khám phá các công nghệ như mã hóa dữ liệu và thanh toán xuyên biên giới.
Carstens cũng là chủ tịch Ủy ban Tiền tệ và Tài chính Quốc tế của IMF (2015–2017) và phục vụ trong Ban Ổn định Tài chính (2010–2025), nâng cao tiếng nói của mình về các vấn đề từ cải cách hậu GFC đến rủi ro khí hậu.
Một điểm nổi bật trong nhiệm kỳ của Carstens là lập trường thận trọng nhưng vẫn tiến bộ của ông về tiền kỹ thuật số. Vốn là người hoài nghi về tiền điện tử không được quản lý - từng ví Bitcoin như một "kế hoạch Ponzi" và "thảm họa môi trường" - ông đã chuyển hướng sang ủng hộ tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) như một biện pháp bảo vệ chủ quyền tiền tệ.
Trong các bài phát biểu, ông lập luận rằng CBDC nên được phát hành bởi các ngân hàng trung ương với quy trình xác minh danh tính để đảm bảo tính ổn định và ngăn chặn “tiền điện tử hóa”, khi các token riêng tư làm xói mòn tiền tệ quốc gia. Dưới sự lãnh đạo của mình, BIS đã hỗ trợ hơn 80% ngân hàng trung ương trong các chương trình thí điểm CBDC vào năm 2024, nhấn mạnh vào khả năng tương tác để tránh sự phân mảnh.
Cách tiếp cận này cân bằng giữa sự đổi mới và thận trọng, phản ánh niềm tin của Carstens rằng tiền kỹ thuật số phải duy trì niềm tin vào các tổ chức công.
Thống kê dựa trên năm
Để định lượng tác động của BIS—và theo nghĩa rộng hơn là của Carstens—hãy xem xét các số liệu chính sau đây được rút ra từ các báo cáo kinh tế thường niên và dữ liệu toàn cầu. Ảnh hưởng của BIS thể hiện rõ qua vai trò điều phối của cơ quan này trong các cuộc khủng hoảng và phạm vi bao phủ GDP toàn cầu, vốn đã được mở rộng đều đặn.
Những số liệu thống kê này minh họa cho sức mạnh ổn định của BIS: trong nhiệm kỳ của Carstens (2017–2025), tăng trưởng toàn cầu đạt trung bình 2,9% mỗi năm bất chấp những cú sốc như COVID-19, với các sáng kiến của tổ chức này được ghi nhận là đã giảm thiểu tới 15% các đợt suy thoái tiềm ẩn thông qua việc phối hợp chính sách.
Di sản của Agustín Carstens là một sự nghiệp thầm lặng với quyền lực và khả năng quản lý mang tính chuyển đổi. Từ việc phòng ngừa rủi ro dầu mỏ của Mexico đến việc điều hành Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) thông qua sự gián đoạn kỹ thuật số, ông đã chứng minh rằng ảnh hưởng trong lĩnh vực tài chính không nhất thiết phải phô trương mới hiệu quả.
Dưới sự hướng dẫn của BIS , không chỉ vượt qua được những cơn bão toàn cầu mà còn định vị mình là người tiên phong cho sự phát triển tiền tệ bền vững - thể hiện rõ qua phạm vi bao phủ 95% GDP và những tiến bộ trong CBDC.
Tuy nhiên, khi tình trạng phân mảnh thương mại và gánh nặng nợ nần xuất hiện vào năm 2025, những thách thức vẫn tồn tại: bản chất bí mật của BIS, mặc dù cho phép đối thoại thẳng thắn, có thể làm gia tăng nhận thức về sự thiếu minh bạch trong thời đại đòi hỏi sự minh bạch.
Những người quan sát trung lập sẽ lưu ý rằng những thành tựu của Carstens - tiết kiệm hàng tỷ đô la cho Mexico, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và áp dụng đổi mới có chừng mực - chắc chắn đã củng cố sự ổn định cho các thị trường mới nổi như các thị trường ở Mỹ Latinh.
Tuy nhiên, thái độ hoài nghi của ông về tiền điện tử và sự tập trung vào giới tinh hoa của BIS đã dẫn đến những lời chỉ trích công bằng: liệu những người bảo vệ tài chính này có thực sự phục vụ cho các nước đang phát triển hay chỉ đơn thuần củng cố các thế lực đã được thiết lập?
Khi Carstens từ chức vào ngày 30 tháng 6 năm 2025, trao lại quyền lãnh đạo cho Pablo Hernández de Cos, nhiệm kỳ của ông nhắc nhở chúng ta rằng quyền lực thực sự nằm ở tầm nhìn xa thận trọng.
Đối với cộng đồng người gốc Tây Ban Nha gắn liền với kiều hối và thương mại toàn cầu, câu chuyện của Carstens là một tấm gương sáng: những tiếng nói mới nổi thực sự có thể định hình la bàn kinh tế thế giới.
