Mang theo thuốc nổ và UAV, Taras cùng Vladyslav tìm đường xâm nhập lãnh thổ Nga, tiến hành những nhiệm vụ bí mật mà đến bố mẹ cũng không được biết.
Taras, 23 tuổi, cùng Vladyslav, 21 tuổi, là thành viên tiểu đoàn Bratstvo, nhóm tình nguyện của lực lượng đặc nhiệm Ukraine, chuyên tiến hành các nhiệm vụ bí mật ở vùng lực lượng Nga kiểm soát, thậm chí sâu bên trong lãnh thổ đối phương.
Tiểu đoàn Bratstvo là đơn vị rất đặc biệt. Về mặt kỹ thuật, họ không thuộc biên chế quân đội Ukraine, nhưng thường xuyên tác chiến bên cạnh các lực lượng chính quy. Các chỉ huy tiểu đoàn quyết định công khai hoạt động của họ để gửi đi một thông điệp: "Biên giới Nga không phải bất khả xâm phạm".
Nhiệm vụ của họ ở bên kia biên giới rất đa dạng, từ cài mìn phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự, cho đến vô hiệu hóa các mục tiêu quan trọng. Mục tiêu của họ là khiến các quan chức cấp cao Nga cảm nhận được sức nóng của chiến sự ngay trên lãnh thổ Nga.
Olexiy, 39 tuổi, chỉ huy nhóm tình báo, cho biết tiểu đoàn Bratstvo chủ yếu tuyển mộ dân thường hoặc những người sáng giá nhất từ các tiểu đoàn tình nguyện khác.
Trong cuộc gặp phóng viên Guardian hồi đầu tháng 2 gần Công viên Taras Shevchenko ở Kiev, các thành viên trong nhóm mặc thường phục, ngồi uống cà phê và kể về những chiến dịch mà họ đã tham gia. Họ đang trong thời gian nghỉ ngơi sau khi thực hiện nhiệm vụ, nhưng Vladyslav vẫn luôn mang theo khẩu súng ngắn trong người.
Taras, Vladyslav, cùng chỉ huy Olexiy bước ra khỏi một quán cà phê ở thủ đô Kiev. Ảnh: Guardian.
Taras vừa trở về hai tuần trước, sau nhiệm vụ chuyển chất nổ đến lãnh thổ Nga. "Chúng tôi cần mang số chất nổ đó qua biên giới rồi giấu chúng ở một vị trí đã định trước", anh kể. "Tôi không rõ số chất nổ đó được dùng làm gì, nhưng biết rằng ai đó trên lãnh thổ Nga sẵn sàng hành động với chúng".
Taras nói rằng 6 tuần trước, anh đã thực hiện chiến dịch thành công nhất, nhắm vào một trực thăng Nga chở "mục tiêu có giá trị cao". Đội đặc nhiệm 5 người lên đường lúc 7 giờ sáng, băng qua các khu rừng và cánh đồng.
"Chúng tôi đi bộ cả ngày, nghỉ đêm tại địa điểm đã định. Đến 9h sáng, chúng tôi nghe thấy tiếng trực thăng", Taras nói. "Tôi mang theo một máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ và xác nhận đó chính là chiếc trực thăng mục tiêu".
"Chúng tôi khai hỏa một quả tên lửa phòng không vác vai vào chiếc trực thăng từ khoảng cách 4 km. Chúng tôi nghe thấy tiếng nổ và nhanh chóng rời khỏi vị trí để quay về", Taras nhớ lại.
Dù không thấy khoảnh khắc tên lửa trúng mục tiêu do khoảng cách quá xa, Taras vẫn cho rằng đó là một nhiệm vụ thành công, bởi "nó cho người Nga thấy rằng Ukraine có thể hành động".
"Khi Nga phát hiện ra đây là vụ tấn công phá hoại trên lãnh thổ, họ sẽ phải triển khai nhiều binh sĩ để truy tìm và điều đó ảnh hưởng đến tinh thần của họ", Taras nói. "Việc trực thăng chở một chỉ huy Nga bị nhắm mục tiêu ngay trên lãnh thổ sẽ khiến họ căng thẳng".
Vladyslav cho hay chiến dịch gần đây nhất mà anh thực hiện trên lãnh thổ Nga diễn ra khoảng một tháng trước, tại khu vực gần thành phố Belgorod, miền tây Nga, nơi một số kho đạn phát nổ trong những tháng qua.
Các nhóm đặc nhiệm nhỏ, thường chỉ gồm 4-5 thành viên, tìm đường vào lãnh thổ Nga theo đường mòn của gia súc, hoặc những tuyến mà các tay buôn lậu từng sử dụng trước chiến sự.
Vladyslav cho hay sau một lần thực hiện nhiệm vụ bí mật trên lãnh thổ Nga, nhóm của anh phải quay về khi trời sáng. Khi chuẩn bị vượt qua biên giới, họ chạm mặt lực lượng biên phòng Nga và một trận đấu súng đã nổ ra. Một thành viên trong nhóm trúng đạn ở tay, nhưng họ vẫn thoát được qua biên giới an toàn.
Không phải nhiệm vụ nào cũng diễn ra suôn sẻ. Trong dịp Giáng sinh năm ngoái, 4 thành viên trong tiểu đoàn thiệt mạng khi hoạt động sâu hơn 12 km trong lãnh thổ Nga, tại vùng Bryansk.
Olexiy chỉ biết về sự việc này khi các kênh Telegram của Nga đăng ảnh thi thể nhóm đặc vụ Ukraine nằm trên tuyết. Hãng thông tấn Nga RIA Novosti cho biết những người này mang "tiểu liên SIG Sauer, thiết bị liên lạc và định vị, cùng 4 quả bom có sức nổ tương đương 40 kg TNT".
Đó là lời nhắc nhở về những khó khăn và nguy hiểm mà họ gặp phải. Trả lời câu hỏi liệu bố mẹ có biết về công việc của họ hay không, Taras và Vladyslav bật cười.
"Bố mẹ chỉ biết rằng tôi đang tham chiến. Khi chúng tôi lên kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, rất ít người biết về chúng. Tốt hơn hết là bố mẹ không nên biết về những gì chúng tôi đang làm", Vladyslav nói.
"Hoạt động của chúng tôi thực chất an toàn hơn nhiều so với những gì mà các binh sĩ Ukraine đang trải qua. Công việc có vẻ rất nguy hiểm, song chúng tôi luôn chuẩn bị mọi thứ rất cẩn trọng", Taras nói thêm.
Vai trò của những chiến dịch bí mật như vậy đối với cục diện chiến trường chưa được thể hiện rõ ràng, khi chiến sự đã kéo dài gần một năm.
"Mọi người có thể kỳ vọng chúng tôi làm những việc to tát, nhưng không phải vậy", Taras nói. "Mọi thứ cần bắt đầu với những nhiệm vụ nhỏ. Góp gió thì mới thành bão".
