Nhà báo Syria: Cảnh tượng kinh hoàng như ngày tận thế. Những thiệt hại từ trận động đất hủy diệt ở Syria hôm 6/2 là không thể diễn tả. Nó khiến người Syria nối dài sự khổ đau sau hơn một thập kỷ nội chiến.
Ismael Alraj vừa bước ra khỏi một bệnh viện ở thị trấn al-Dana, phía Tây Bắc Syria, nơi anh đưa cậu con trai ốm yếu Mustafa đến chữa bệnh th́ mặt đất bắt đầu rung chuyển dữ dội.
Khi ấy Mustafa vẫn đang được điều trị trong ṭa nhà.
"Trận động đất dần trở nên mạnh hơn. Điện bị mất và lối vào bệnh viện làm bằng kính bắt đầu vỡ vụn", anh Ismael nói với BBC.
Ismael, một nhà báo, tận mắt chứng kiến 2 ṭa nhà dân cư sụp đổ cách đó khoảng 150 m và hoàn toàn mất phương hướng trong bóng tối.
"Nó giống như một kịch bản về ngày tận thế. Tôi bắt đầu tưởng tượng ḿnh sẽ phải giải cứu con trai ḿnh khỏi đống đổ nát như thế nào", Ismael chia sẻ.
Một phút sau, anh thấy Mustafa chạy về phía ḿnh, khóc và la hét. Mustafa đă xé toạc ống truyền dịch trên tay ḿnh, máu chảy ra từ tay cậu bé.
Trong ṿng một giờ, không ai có thể tiếp cận các ṭa nhà bị sập. Họ cũng không thể gọi cho các đơn vị dân pḥng v́ bị cắt điện và Internet.

Anh Ismael Alrej và con trai, Mustafa, ở trong bệnh viện 5 phút trước khi trận động đất xảy ra. Ảnh: BBC.
Thiệt hại không thể diễn tả
Al-Dana là thị trấn do phe đối lập kiểm soát ở tỉnh Idlib, gần biên giới của Syria với Thổ Nhĩ Kỳ. Các đơn vị pḥng thủ dân sự là lực lượng phản ứng khẩn cấp trong trường hợp không có bất kỳ dịch vụ nào của chính phủ, nhưng quy mô của trận động đất đă khiến họ không thể tiếp cận nạn nhân.
Vài giờ sau khi trận động đất 7,8 độ xảy ra ngày 6/2, Ismael đă đi đánh giá t́nh h́nh trên khắp Idlib.
"Thiệt hại là không thể diễn tả”, anh nói. "Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là những khu vực trước đây bị chính phủ Syria ném bom”.
“Có nhiều ṭa nhà và khu dân cư mà đội cứu hộ không thể tiếp cận v́ thiếu thiết bị. Chúng tôi thực sự cần sự giúp đỡ từ các tổ chức quốc tế”, anh nói.

Lực lượng cứu hộ không thể tiếp cận nhiều ṭa nhà và khu dân cư v́ thiếu thiết bị. Ảnh: BBC.
Phong trào nổi dậy ở Syria năm 2011 đă biến thành thành một cuộc nội chiến khốc liệt. Lực lượng của chính phủ Syria đă tấn công các khu vực do phe đối lập nắm giữ.
Trong 3 năm qua, một lệnh ngừng bắn không chắc chắn được thiết lập ở Tây Bắc Syria. Vùng này bị chia cắt thành nhiều khu vực nhỏ do lực lượng đối lập hoặc chính phủ Syria có trụ sở tại Damascus kiểm soát.
Bệnh viện thiếu nguồn lực
Bác sĩ Osama Saloum làm việc cho Hiệp hội Y tế Mỹ gốc Syria (Sams), tổ chức hỗ trợ một số bệnh viện trên khắp vùng Tây Bắc Syria do phe đối lập kiểm soát.
"Tôi đă ở trong bệnh viện Sams ở Atareb vài giờ sau trận động đất. Khi tôi rời bệnh viện, có khoảng 53 người chết. Tôi không thể đếm nổi số người bị thương”, ông nói.
Bác sĩ Salloum cho biết hơn 120 người đă chết chỉ trong bệnh viện đó.
Ông nói rằng các bệnh viện có rất ít nguồn lực để đối phó với thảm họa như vậy.
"Hầu hết người được cứu khỏi đống đổ nát đều bị thương nặng, cần được điều trị chuyên khoa và sử dụng thiết bị tiên tiến. Trong khi đó bệnh viện của Atareb chỉ có một máy chụp cắt lớp vi tính cũ".
“Nếu chúng tôi cạn kiệt nguồn cung thiết bị y tế hiện tại, chúng tôi sẽ gặp rất nhiều khó khăn”, bác sĩ Salloum nói.
Hầu hết viện trợ đến Syria đều phải đi qua Thổ Nhĩ Kỳ và chịu sự kiểm tra nghiêm ngặt tại biên giới.
Do Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn, không rơ liệu tất cả các gói viện trợ có đến được các khu vực do phe đối lập kiểm soát ở Syria hay không.
Vết thương mở lại
Trận động đất cũng tấn công các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ Syria ở phía bắc đất nước.
Aya đang về thăm gia đ́nh ở thành phố ven biển Latakia th́ thảm họa xảy ra.
Đầu bếp 26 tuổi đang ngủ cùng mẹ và 3 anh chị em th́ mất điện.
"Tôi ra khỏi giường nhưng không chắc điều ǵ đă đánh thức ḿnh. Tôi không hiểu chuyện ǵ đang xảy ra cho đến khi tôi thấy những người c̣n lại trong gia đ́nh ḿnh cũng thức dậy”, cô nói.
Ngôi nhà của gia đ́nh Aya nằm trên một con đường chính và có cửa sổ bằng kính trong suốt.
“Chúng tôi bị sốc và không thể di chuyển. Tôi cứ nh́n những bức tường rung chuyển và di chuyển qua lại. Tôi không thể tả cho bạn thấy t́nh h́nh điên rồ như thế nào”, cô nói với phóng viên của BBC.
.
Haneen, một kiến trúc sư 26 tuổi, cũng sống ở Latakia. Cô cho biết những thanh niên trong khu phố của cô đă dựng lều cho mọi người trú mưa.
Những chiếc lều này thường được dùng để làm nơi đón tiếp những người đi đưa tang trong các đám tang. Điều này khiến Haneen liên tưởng đến t́nh cảnh bi thương hiện tại.
Haneen giờ đây đă an toàn, nhưng cô bị sang chấn tâm lư.
"Tôi không chắc ḿnh đă giúp em gái hay chính tôi rời khỏi nhà trước. Tôi không dám hỏi em gái ḿnh", cô nói.
Đối với Aya, mọi chuyện khó khăn hơn. Cô không thể t́m thấy một chiếc taxi hay bất kỳ nơi trú ẩn nào cho mẹ và các chị gái của ḿnh trong cơn động đất lúc nửa đêm.
Aya và gia đ́nh cuối cùng cũng đến được thành phố Damascus để trú ẩn, nhưng cô không chắc ḿnh có thể đối mặt với việc trở về nhà ở Latakia hay không.
"Chúng tôi đă chứng kiến cuộc nội chiến và buộc phải rời khỏi nhà năm 2012, nhưng cảm giác của tôi về trận động đất rất khác với những ǵ tôi cảm thấy trong chiến tranh”.
"Tôi cảm thấy lúc đó mọi thứ xung quanh tôi có thể sụp đổ. Tôi có thể mất mẹ và em gái. Đó là một cảm giác rất nặng nề và khổ sở”.
Nhưng ngay cả khi đă đến được Damascus, mọi chuyện cũng chẳng khá hơn là bao. Aya cảm thấy chóng mặt trong nhiều giờ, như thể trận động đất vẫn đang tiếp diễn.
"Nó giống như một vết thương mở lại. Một vết thương lớn đang dần được chữa lành nhưng rồi trận động đất lại khiến nó mở ra lần nữa", cô nói khi suy ngẫm về hơn một thập kỷ nội chiến.
"Vết thương đă mở lại đối với tất cả người dân Syria”, Aya nói.
Cái chết cận kề
Đối với bác sĩ Salloum, trận động đất cũng đưa ông trở lại những ngày tồi tệ nhất của cuộc chiến, dưới sự bắn phá ở phía đông thành phố Aleppo do phe đối lập kiểm soát trước khi bị lực lượng chính phủ chiếm giữ vào năm 2016.
"Tôi cảm thấy cái chết đă cận kề. Tôi liên tục nghe thấy các ṭa nhà và đá rơi”, ông nhớ lại những khoảnh khắc đầu tiên của trận động đất, chứng kiến mọi người hoảng loạn và kêu cứu.
"Tôi không hiểu chuyện ǵ đang xảy ra. Đó là một ngày khó khăn và không có hồi kết”, ông nói.
VietBF@ sưu tập