Vẫn có những người Ukraine bám trụ tiền tuyến

[june04]

Anna Velichko sống trong tòa chung cư đầy vết đạn găm sau nhiều năm chiến tranh.

Chỉ một phần nhỏ trong tòa nhà còn thích hợp để ở mà Velichko, 39 tuổi, sống trong một căn như thế trên tầng 9 thị trấn Avdiivka, nơi thuộc kiểm soát của chính quyền Ukraine. Từ căn hộ ọp ẹp nhìn ra tiền tuyến cuộc xung đột đang bùng phát ở Đông Âu, cô nhìn rõ Donetsk và phiến quân do Nga hậu thuẫn.

Khu chung cư đầy vết sẹo chiến tranh ở thị trấn Avdiivka, miền đông Ukraine. Ảnh: AFP

"Bây giờ, họ đang nổ súng ác liệt như năm 2015", Velichko nói, nhắc tới năm thứ hai diễn ra cuộc xung đột với phe ly khai ở miền đông Ukraine với hàng chục người chết mỗi ngày.

Con số thương vong chính thức hiện nay vẫn nhỏ, với một dân thường và hai binh sĩ Ukraine được Kiev xác nhận đã thiệt mạng trong tuần qua. Nhưng Velichko vẫn vô cùng tức giận với Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ukranine Zelensky, người được phương Tây hậu thuẫn.

"Tôi muốn họ ngồi xuống và đồng ý kết thúc cuộc chiến", Velichko nói về nỗi sợ bùng nổ chiến tranh giữa Nga và Ukraine đang tăng lên từng ngày, thậm chí từng giờ.

Bất chấp phương Tây đe dọa trừng phạt, Putin hôm 21/2 công nhận độc lập hai khu vực ly khai Donetsk và Lugansk ở miền đông Ukraine. Hiện chưa rõ Nga sẽ làm gì tiếp theo. Nỗi sợ lớn nhất là Nga sẽ điều binh vào khu vực để bảo vệ phe lãnh đạo thân Moskva và phần đất mà họ chiếm giữ.

Một câu hỏi quan trọng nữa là liệu động thái công nhận của Putin chỉ mở rộng tới các khu vực do quân nổi dậy nắm giữ hay tới cả các khu vực hành chính rộng hơn trước chiến tranh của Donetsk và Lugansk, nơi bao gồm cả vùng đất do Kiev kiểm soát.

Phe ly khai chỉ kiểm soát khu vực phía đông Donetsk và Lugansk, nơi họ tự thành lập "nước cộng hòa nhân dân" năm 2014. Dấu hiệu ban đầu từ giới chức Moskva cho thấy đây là khu vực mà Putin đề cập tới trong động thái công nhận.

Nhưng Điện Kremlin công nhận toàn bộ khu vực có thể tạo tiền đề cho một cuộc đụng độ trực tiếp giữa quân đội Nga và Ukraine dọc chiến tuyến hiện nay, trong đó có các thị trấn như Avdiivka. Cư dân địa phương đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất.

Tetyana Polishchuk, một người về hưu, đã bám trụ lại nhà qua những thời kỳ chiến tranh khốc liệt nhất. Nhưng bây giờ, bà đang đóng gói túi đựng đồ khẩn cấp, sẵn sàng sơ tán.

Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga hôm 20/2 cho biết hơn 50.000 người đã nhập cảnh vào Nga sau khi các lãnh đạo phe ly khai kêu gọi phụ nữ, trẻ em và người già di tản vì đụng độ leo thang. Giao tranh giữa quân chính phủ Ukraine với phe ly khai bùng phát từ năm 2014 đã khiến hơn 14.000 người thiệt mạng.

"Họ bắt đầu nổ súng nhiều hơn", người phụ nữ 67 tuổi nói. "Bởi Nga có khả năng tiến quân nên tôi đã đóng gói sẵn hành lý, đặt ở cửa, sẵn sàng rời đi bất kỳ lúc nào".

Những người khác cho rằng sắc lệnh công nhận mà Putin đưa ra hôm 20/2 đơn giản là xác nhận lại thực tế. Nga từng sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014 dù phương Tây không công nhận.

Yevgen Vasylenko, 30 tuổi, bày tỏ lo lắng về cuộc giao tranh hơn là phe nào đang kiểm soát khu vực đã tuột khỏi tầm kiểm soát của chính phủ 8 năm trước.

"Tôi không muốn nhớ lại những gì xảy ra năm 2014, 2015 và 2016", Vasylenko nói. "Khoảng thời gian đó không dễ chịu".

Anh cũng lo lắng hơn cho an toàn bản thân. "Đôi khi có quả đạn pháo lớn hoặc thứ gì đó tương tự bắn ra, khiến toàn thân chấn động". "Nhưng chúng tôi không thể chạy khỏi đây vì bố mẹ tôi vẫn còn ở phía bên kia, ở Donetsk. Họ không thể đi đâu và tôi cũng cảm thấy như thế. Đây là quê hương chúng tôi".