Những người ủng hộ cựu lănh đạo Brazil Jair Bolsonaro ngày 8/1 tràn vào quốc hội, dinh tổng thống và ṭa án tối cao của đất nước, gây bạo loạn trong vài giờ.
Hàng ngh́n người biểu t́nh tuần hành trên con đường hướng đến ṭa nhà quốc hội ở thủ đô Brasilia, sau đó xông vào Pḥng Xanh nằm bên ngoài Hạ viện, theo Chủ tịch Thượng viện lâm thời Veneziano Vital do Rogo.
Người biểu t́nh c̣n t́m cách đốt cháy thảm, khiến hệ thống cứu hỏa kích hoạt và sàn ṭa nhà quốc hội bị ngập nước, theo CNN Brazil.
Video trên mạng xă hội cho thấy người biểu t́nh phá hủy các tác phẩm nghệ thuật hay lấy những món quà mà các phái đoàn quốc tế tặng cho Brazil bên trong ṭa nhà quốc hội. Các văn pḥng của quốc hội Brazil vẫn đóng cửa khi đám đông di chuyển lên đoạn đường dốc trước ṭa nhà, trèo lên mái nhà và đập vỡ cửa sổ.
Những người ủng hộ ông Bolsonaro c̣n đột nhập Ṭa án Tối cao và dinh Tổng thống, dựng rào chắn bằng đồ nội thất để ngăn cảnh sát tiến vào.
Trong Ṭa án Tối cao, người biểu t́nh đập phá camera an ninh và cửa sổ ṭa nhà. Đám đông c̣n dùng gậy đánh một cảnh sát ngă khỏi lưng ngựa khi được triển khai trấn áp biểu t́nh.
Vào khoảng 18h30, gần ba tiếng sau khi có thông tin ban đầu về cuộc bạo loạn, lực lượng an ninh đă kiểm soát được ba ṭa nhà. Cảnh sát Brazil cho hay đă bắt 170 nghi phạm và cam kết trừng phạt tất cả những người tham gia cuộc bạo loạn.
Đương kim Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva, người đă đánh bại ông Bolsonaro trong một cuộc bầu cử căng thẳng hồi năm ngoái, đă ban bố lệnh tăng cường an ninh tại Brasilia kéo dài đến ngày 31/1 sau khi lực lượng an ninh tại thủ đô của Brazil ban đầu bị nhóm người áp đảo.
Trong một cuộc họp báo, ông Lula đổ lỗi cho người tiền nhiệm Bolsonaro và phàn nàn về t́nh trạng thiếu an ninh ở thủ đô, nói rằng chính quyền đă cho phép "những kẻ phát xít" và "những kẻ cuồng tín" gây náo loạn.
"Những kẻ phá hoại này... đă làm điều chưa từng có trong lịch sử đất nước", Tổng thống Lula, người đang có chuyến công tác tới bang Sao Paulo, tuyên bố. "Tất cả những người đă làm điều này sẽ bị lôi ra ánh sáng và bị trừng phạt".
Cảnh tượng hàng ngh́n người biểu t́nh mặc áo vàng và xanh gây hỗn loạn ở Brasilia đă kéo dài nhiều tháng qua sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 30/10. Cựu tổng thống Brazil Bolsonaro, đồng minh thân cận với cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, đă đưa ra thông tin thất thiệt rằng hệ thống bỏ phiếu điện tử của Brazil dễ bị gian lận, làm dấy lên một phong trào bạo lực từ những thành phần phủ nhận bầu cử.
Những người ủng hộ cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đụng độ với lực lượng an ninh bên ngoài Cung điện Planalto, tức dinh tổng thống, ở Brasilia ngày 8/1. Ảnh: Reuters.
Bolsonaro hiện chưa đưa ra b́nh luận về cuộc bạo loạn của những người ủng hộ ông ở thủ đô. Cựu tổng thống Brazil đă bay tới Florida, Mỹ, 48 tiếng trước khi kết thúc nhiệm kỳ và vắng mặt trong lễ nhậm chức của người kế nhiệm Lula.
"Kẻ diệt chủng này... đang khuyến khích điều đó thông qua mạng xă hội từ Miami", Tổng thống Lula nói, ám chỉ ông Bolsonaro. "Mọi người đều biết cựu tổng thống có nhiều bài phát biểu khác nhau khuyến khích điều đó".
Tổng thống Mỹ Joe Biden, người có nhiệm kỳ cũng bị đánh dấu bởi một sự kiện tương tự vào ngày 6/1/2021, cho hay t́nh h́nh ở Brazil "rất đáng ngại". Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đă đề nghị Washington hỗ trợ đầy đủ cho Tổng thống Lula và các thể chế của Brazil.
Đám đông ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro ở thủ đô Brazil
Đám đông hàng chục ngh́n người ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro ở thủ đô Brasilia ngày 8/1. Video: Twitter/Canadian Independent.
"Sử dụng bạo lực để tấn công các thể chế dân chủ luôn là điều không thể chấp nhận được", Ngoại trưởng Blinken viết trên Twitter. "Chúng tôi cùng với Tổng thống Lula kêu gọi chấm dứt ngay những hành động này".
Cuộc bạo loạn đặt ra thách thức trực tiếp đối với ông Lula, người mới nhậm chức hôm 1/1 và đă cam kết đoàn kết quốc gia đang bị chia rẽ bởi chủ nghĩa dân túy dân tộc của cựu tổng thống Bolsonaro.
Thống đốc Brasilia Ibaneis Rocha thông báo trên Twitter rằng ông đă sa thải quan chức an ninh hàng đầu của ḿnh, Anderson Torres, người từng giữ chức bộ trưởng tư pháp dưới thời cựu tổng thống Bolsonaro. Văn pḥng tổng chưởng lư cho biết họ đă đệ đơn yêu cầu bắt Torres.
Lực lượng an ninh bắt những người ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro trong cuộc biểu t́nh chống lại Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva ở thủ đô Brasilia ngày 8/1. Ảnh: Reuters.
Torres nói với trang tin UOL rằng ông đang cùng gia đ́nh đi nghỉ ở Mỹ và chưa gặp cựu tổng thống Bolsonaro. UOL cho hay ông hiện ở Orlando, cùng nơi ông Bolsonaro đang có mặt.
Tại Washington vào năm 2021, những người ủng hộ cựu tổng thống Trump đă tấn công cảnh sát, phá rào chắn và xông vào ṭa nhà quốc hội Mỹ trong một nỗ lực nhằm ngăn chặn quá tŕnh phê chuẩn chức vụ của Tổng thống Biden.
Ông Trump, người đă tuyên bố sẽ tranh cử tổng thống lần thứ ba vào năm 2024, đă gây áp lực buộc phó tổng thống Mike Pence khi đó không chứng nhận phiếu bầu và ông tiếp tục đưa ra những tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử năm 2020 đă bị gian lận.
VietBF@sưu tập
