Một năm sau khi Thái Lan đóng biên để ngăn nCoV, những bãi biển cát trắng và phố đi bộ nổi tiếng của Phuket giờ đây vắng tanh.
Nhưng các doanh nghiệp địa phương đang đưa ra đề xuất có thể thay đổi điều đó: tiêm phòng cho phần lớn dân số trưởng thành của hòn đảo khoảng 300.000 người trước ngày 1/10, kịp mùa du lịch chính để đón du khách nước ngoài đã tiêm vaccine mà không cần cách ly.
Phố đi bộ Phuket ngày 22/2. Ảnh: Reuters.
Chính phủ Thái Lan hiện chưa đồng ý đề xuất "Ưu tiên Phuket tháng 10" này. Thái Lan bắt đầu tiêm chủng vào ngày 28/2 và đã phẩn bổ một số liều đến các tỉnh phụ thuộc vào du lịch, bao gồm Phuket. Các nhóm nhân quyền và những tổ chức khác đã chỉ trích ý tưởng này.
"Nền kinh tế Phuket phụ thuộc 80-90% vào du khách nước ngoài, nhưng chúng tôi chấp nhận rằng chúng tôi phải giữ an toàn cho người dân, mặc dù chúng tôi rất chật vật trong năm qua", Bhummikitti Ruktaengam, chủ tịch Hiệp hội Du lịch Phuket (PTA), cho biết.
"Nhưng hiện, ngày càng có nhiều người tiêm chủng và cách duy nhất để khởi động lại nền kinh tế là cho phép những du khách này nhập cảnh mà không cần cách ly, sau khi chúng tôi đảm bảo người dân địa phương được an toàn", ông nói thêm. "Khu vực tư nhân có đủ nguồn lực để mua vaccine cho 70% dân số địa phương Phuket và tiêm vaccine trước ngày 1/10, nhanh hơn thời gian đề xuất của chính phủ".
"Chúng tôi không thể để mất thêm một mùa cao điểm", Bhummikitti nói đến khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 3, khi phần lớn du khách nước ngoài đến thăm.
Du lịch chiếm khoảng 11% nền kinh tế Thái Lan. Số lượng du khách năm ngoái đã giảm 83% so với một năm trước đó, dẫn đến tình trạng mất việc làm và đóng cửa kinh doanh trên diện rộng, đồng thời góp phần dẫn đến suy thoái kinh tế tồi tệ nhất trong hơn hai thập kỷ.
Giới chức Thái Lan ban đầu nói rằng những liều vaccine đầu tiên chỉ được dành cho các nhân viên y tế tuyến đầu và các nhóm dân cư dễ bị tổn thương ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19. Tuy nhiên, Bộ trưởng Du lịch Pipat Ratchakitprakarn cho biết 100.000 liều vaccine trong đợt đầu tiên được dành cho nhân viên ngành du lịch, khách sạn ở các tỉnh du lịch nổi tiếng, bao gồm Chiang Mai và Phuket.
"Thật không công bằng", Matcha Phorn-in, nhà hoạt động nhân quyền ở Chiang Mai, đã đệ trình kiến nghị lên quốc hội vào năm ngoái về tác động không đồng đều của đại dịch đối với các dân tộc thiểu số không nhận được viện trợ của chính phủ, nói.
"Thay vì ưu tiên những nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất, chiến dịch tiêm chủng đang bỏ lại phía sau những cộng đồng bị thiệt thòi như lao động nhập cư và người không quốc tịch".
Trong các chiến dịch tiêm chủng trên thế giới, người di cư, dân tộc thiểu số và lao động không giấy tờ là những người có nguy cơ bị bỏ lại phía sau, theo các cơ quan cứu trợ và các nhóm nhân đạo.
Ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, sau khi tiêm chủng cho nhân viên y tế tuyến đầu và nhóm người dễ bị tổn thương, các quốc gia phải ưu tiên đội ngũ giáo viên vì nguy cơ bóc lột tình dục và tảo hôn ngày càng gia tăng, theo tổ chức từ thiện toàn cầu Save the Children.
Tuy nhiên, Thái Lan không phải là quốc gia duy nhất đang thúc đẩy hồi sinh ngành du lịch để phục hồi kinh tế. Nhân viên ngành du lịch, nhà hàng, khách sạn và tài xế taxi ở Bali, Indonesia cũng được tiêm vaccine sớm hơn các nhóm dân số khác.
Thái Lan đặt mục tiêu khởi động chiến dịch tiêm chủng đại trà từ tháng 6. Một số khách sạn và công ty du lịch muốn chính quyền cho phép những du khách đã tiêm chủng nhập cảnh mà không cần cách ly từ ngày 1/7, khi nhiều người ở Anh, Mỹ và Trung Đông đã tiêm vaccine. Tháng tới, Thái Lan sẽ rút ngắn thời gian cách ly với người nhập cảnh xuống 7 ngày.
Hơn 10 công ty đã ký vào bản kiến nghị Mở cửa Thái Lan an toàn, nói rằng với thời gian biểu đã đề ra, giới chức Thái Lan có đủ thời gian để tiêm phòng cho các nhân viên ngành du lịch, khách sạn, nhà hàng tuyến đầu.
"Sức khỏe tài chính, xã hội, thể chất và tâm lý của người dân Thái Lan đã bị ảnh hưởng xấu", đơn kiến nghị viết. "Tình hình hiện tại là không bền vững".
Trong khi đơn kiến nghị trực tuyến có khoảng 11.000 người ủng hộ, nó cũng nhận được phản ứng dữ dội trên mạng xã hội. Một người dùng Twitter tên Ian mỉa mai: "Hãy ký vào bản kiến nghị để những người nước ngoài giàu có ở Thái Lan không bị mất nhiều tiền hơn nữa".
"Bên được hưởng lợi là doanh nghiệp. Không phải các hộ kinh doanh nhỏ mà các tập đoàn lớn sẽ được hưởng lợi nhiều nhất", Matcha nói.
Nhưng Bhummikitti bác bỏ điều này. "Không chỉ các doanh nghiệp lớn mà cả các hộ kinh doanh nhỏ hưởng lợi. Mọi người đến Phuket từ khắp mọi nơi ở Thái Lan để làm việc trong ngành du lịch, vì vậy việc mở cửa trở lại sớm sẽ mang lại lợi ích cho rất nhiều người", ông nói.
"Một số khu vực ở Thái Lan ít phụ thuộc vào du lịch hơn và họ không cần tiêm vaccine nhanh chóng. Nhưng ở Phuket, chúng tôi không thể chờ đợi được nữa".
Vào một đêm cuối tuần gần đây ở Phuket, nhiều cửa hàng và nhà hàng đã đóng cửa, chỉ một số ít du khách trong nước chụp ảnh trên phố đi bộ được trang trí bằng đèn lồng đỏ từ đợt Tết nguyên đán.
Tại nhà hàng nổi tiếng Vegan Table, chủ quán Simon Thomas đã phải vay thế chấp lần thứ hai để tiếp tục mở cửa và phải sa thải 1/3 nhân viên, nhưng vẫn thua lỗ. "Tôi có thể cầm cự trong 3,4 tháng nữa. Nhiều hộ kinh doanh đã phải đóng cửa hẳn", ông nói.
"Tôi ủng hộ kế hoạch tiêm phòng sớm cho người dân địa phương, miễn là vaccine an toàn. Chúng tôi phải mở cửa vì du lịch là nguồn sống của người dân Phuket", ông nói.
Bộ trưởng Y tế Anutin Charnvirankul cho biết sau tháng 10, nếu Thái Lan tiêm chủng cho 70% nhân viên y tế và các nhóm nguy cơ cao, họ có thể nới lỏng các hạn chế hơn và thậm chí có thể miễn hoàn toàn cách ly.
Đối với tài xế taxi Yai, tháng 10 còn rất xa. Quãng thời gian chờ đợi đến lúc đó rất khó khăn vì ngay cả du khách trong nước cũng ít đi du lịch vào mùa nóng và gió mùa.
"Hiện có một số khách du lịch vào cuối tuần, nhưng vào những ngày trong tuần, có một hai khách một ngày đã là may rồi", ông nói. Kế hoạch tiêm phòng cho người dân ở Phuket và mở cửa cho du khách nước ngoài là kế hoạch tốt. Chúng tôi đã khổ đủ rồi".
