Tuần trước, giới chức thành phố Minneapolis ở Mỹ thông báo kế hoạch giải tán toàn bộ lực lượng cảnh sát của thành phố, sau vụ người đàn ông da màu Geogre Floyd thiệt mạng. Nhưng điều ǵ sẽ xảy ra khi một thành phố không có cảnh sát?
Cảnh sát da màu tham gia cùng người biểu t́nh ở thành phố Camden.
Hội đồng thành phố Minneapolis chưa nêu rơ phương án thay thế một khi giải tán sở cảnh sát. Năm 2012, thành phố Camden ở bang New Jersey cũng từng giải tán sở cảnh sát, theo CNN.
Nhưng thành phố Camden có quy mô dân số chỉ khoảng 73.000 người. Phương án giải tán sở cảnh sát khi đó là thay thế toàn bộ lực lượng hành pháp bằng những người mới, để giải quyết t́nh trạng tham nhũng.
Trước khi cải tổ, Camden là một trong những thành phố có tỉ lệ bạo lực cao nhất ở Mỹ. 8 năm sau, tỉ lệ phạm tội ở Camden đă giảm một nửa.
Cảnh sát rất sẵn ḷng cùng người dân tổ chức tiệc ngoài trời và biết cách gơ cửa nhà để xưng danh. Hành động này khác hẳn với những ǵ xảy ra ở Camden cách đây gần một thập kỷ.
Giải tán sở cảnh sát
Theo CNN, thông thường, quyết định giải tán sở cảnh sát thường liên quan đến vấn đề ngân sách và các thành phố giải tán sở cảnh sát thường có quy mô nhỏ.
Thành phố Camden là trường hợp gần nhất với những ǵ có thể xảy ra ở Minneapolis.
Hồi đầu năm nay, một ngôi làng ở New York đă giải tán lực lượng hành pháp v́ mỗi năm tiêu tốn tới 200.000 USD. Ngôi làng đó nay chỉ có một cảnh sát duy nhất.
Cá biệt, có trường hợp một nửa sỹ quan cảnh sát ở thành phố Rio Vista, bang California xin nghỉ việc, khiến sở cảnh sát tê liệt hoàn toàn.
Cảnh sát tham gia tổ chức tiệc ngoài trời cùng người dân.
Vấn đề ở thành phố Camden khi giải tán sở cảnh sát là v́ nạn tham nhũng, lạm quyền. T́nh trạng bạo lực tràn lan, buôn bán ma túy ở khắp nơi trong khi cảnh sát có hành động vi phạm quy định như làm giả chứng cứ, báo cáo sai lệch và khai man.
Sau khi nạn tham nhũng bị phanh phui, ṭa án ở Camden đă phải ra quyết định đảo ngược 88 bản án. Vậy nên sở cảnh sát ở Camden đă bị giải thể vào năm 2012.
Năm 2013, một sở cảnh sát mới h́nh thành với các sỹ quan mới và một số người cũ nhưng đă được đánh giá kỹ lưỡng.
Thay đổi tận gốc
Hội đồng thành phố Camden khi đó đề ra hai mục tiêu chính cho lực lượng hành pháp. Đó là giảm tối đa t́nh trạng bạo lực và đảm bảo rằng người dân cảm thấy an toàn hơn.
Một sỹ quan cảnh sát ở thành phố Camden chơi bóng rổ cùng trẻ em.
Louis Cappelli, giới chức thành phố, nói: “Những ngày đó người dân rất sợ cảnh sát. Họ mong muốn sự thay đổi”.
Sau 8 năm, tỉ lệ phạm tội ở thành phố giảm 42%. Các sỹ quan cảnh sát mới được hướng dẫn các quy tắc cụ thể, như phải biết gơ cửa nhà dân, biết xử lư t́nh huống một cách b́nh tĩnh, và thường xuyên thăm hỏi người dân xem họ có góp ư ǵ hay không.
Cappelli nói việc cảnh sát sử dụng vũ lực luôn được coi là giải pháp cuối cùng. Thậm chí các sỹ quan cảnh sát c̣n tự tổ chức tiệc ngoài trời, mời người dân tham dự để mọi người có thể hiểu nhau hơn.
Ngoài ra, sở cảnh sát Camden khi cải tổ toàn diện đă tuyển thêm cả các sỹ quan da màu. Điều mà trước đây là điều không thể.
“Chúng tôi muốn người dân hiểu rằng đường phố là của họ”, Cappelli nói. “Chúng tôi đảm bảo rằng những kẻ buôn bán ma túy và tội phạm sẽ không thể tự do đi lại ngoài đường”.
VietBF@sưu tập