Cách chọn và luộc để gà cúng bóng, đẹp không phải ai cũng biết. Chúng ta nên chọn gà trống hoa mới biết gáy. Gà cúng mào đỏ, to, chân vàng và đủ móng bao giờ cũng đẹp mắt hơn.
Theo phong tục, gà cúng đêm giao thừa là gà trống, đặc biệt ở một số vùng nhất thiết phải là gà trống hoa, mới le te gáy, biểu tượng cho sự tinh khiết, trong sạch.
"Con gà trống rất quan trọng trong tín ngưỡng thờ mặt trời với cư dân trồng lúa nước. Đêm giao thừa (trừ tịch) là đêm trời đất tối tăm nhất nên mỗi nhà đều cúng một con gà trống với mong muốn gọi mặt trời lên, mang lại nắng ấm, giúp hoa màu tươi tốt", tiến sĩ Trần Hữu Sơn, Viện trưởng viện nghiên cứu văn hóa dân gian ứng dụng, giải thích.
Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó, con gà trống được chọn cần có dáng vẻ tinh anh, hùng dũng.
Bà Kim Oanh, 62 tuổi, (Tây Hồ, Hà Nội) chia sẻ kinh nghiệm, gà cúng nên chọn gà ta nặng khoảng 2-2,5kg. Không nên mua gà mổ sẵn. Chọn gà c̣n sống, nh́n nhanh nhẹn, chân vàng, mắt sáng, mào to, đỏ, mặt và mỏ vàng, đủ móng, lông mượt. Nếu ngại mổ, bạn có thể nhờ người bán làm giúp.
Để luộc gà cúng ngon, nên:
- Dùng nồi đủ rộng để gà khi cho vào luộc có thể dễ dàng lật.
- Sau khi mổ moi (không banh bụng), nên sát nhẹ ngoài da gà bằng muối và chanh rồi rửa lại bằng nước sạch. Cách này giúp gà thơm thịt, không bị hôi.
- Đổ ngập nước lên gà, đun lửa vừa. Khi nồi luộc gà sủi lăn tăn th́ nhẹ nhàng lật gà cho chín đều.
- Khi gà chín được tầm 80%, dùng lạt buộc nhẹ cánh gà cho x̣e đều, sau đó để lửa mức nhỏ nhất, om thêm 10 phút.
- Để gà có màu sáng, đẹp, khi vớt ra, nên dội qua bằng nước đun sôi để nguội. Cách này giúp rửa sạch các cặn từ nước luộc dính vào gà. Muốn gà trông bóng, đẹp suốt cả ngày, có thể lấy chút nước mỡ gà bôi đều lên lớp da. Chọn một bông hồng đỏ cài vào mỏ gà.