Người ta bảo, chữ tài đi với chữ tai một vần. Qủa không sai. Càng tài, th́ lại gặp nhiều tai ương khốn khổ.
Đă sắp bước vào tuổi 70, NSƯT Minh Vương bảo: “Cải lương đă cho tôi rất nhiều và cũng lấy đi của tôi không ít. Nhưng hát xướng là cái nghiệp th́ biết làm sao được”.
Vua tỏa sáng
Đă có 52 tuổi nghề, người nghệ sỹ Nguyễn Văn Vưng có nghệ danh Minh Vương (tạm dịch nôm: vua tỏa sáng) vẫn không chịu nhận ḿnh là một trong những giọng ca hàng đầu của cải lương Việt Nam, dù rằng suốt mấy chục năm qua, cùng với NSND Lệ Thủy th́ Minh Vương vẫn là giọng ca được yêu thích nhất, luôn được các ông bầu lựa chọn đầu tiên cho các đêm diễn tuồng.
Năm 13 tuổi, Minh Vương mới bắt đầu học ca nhưng nhờ đam mê và năng khiếu sẵn có, Minh Vương đă tiến bộ rất nhanh và được thầy chọn để đi dự thi giải Khôi Nguyên Vọng cổ năm 1964. Minh Vương kể: “Giải Khôi Nguyên vọng cổ ngày đó là giải được đánh giá rất cao v́ 4 năm mới tổ chức 1 lần, và thí sinh phải là những người chưa đi diễn nhiều nên giám khảo chấm chủ yếu ở giọng ca chứ không phải do vai diễn thể hiện.
NSƯT Minh Vương.
Trong đêm chung kết cuối cùng, mỗi thí sinh phải bắt thăm chọn một bài vọng cổ ngẫu nhiên và chỉ được tập luyện trong ṿng 20 phút trước khi thi. Tôi bắt được bài Mưa nắng miền Đông của soạn giả Viễn Châu. Chưa tập ca bài đó bao giờ nên tôi cứ đếm nhịp, ca theo giọng mà ḿnh vẫn thường ca”. Thật bất ngờ, Minh Vương đă vượt qua hàng trăm thí sinh dự thi để đoạt giải cao nhất. V́ nhiều nguyên nhân, sau đó giải Khôi Nguyên vọng cổ đă không c̣n được tổ chức nữa và Minh Vương đă trở thành người cuối cùng đạt giải Khôi Nguyên (Sau NS Minh Đức và Văn Bảnh). Nhờ vậy, Minh Vương đă có nhiều thuận lợi để bước chân lên sân khấu cải lương. Khi đó Minh Vương chỉ mới 14 tuổi.
Hơn 50 năm theo nghề, Minh Vương đă để lại dấu ấn qua nhiều nhân vật của những vở diễn như Nguyễn Trăi trong Rạng ngọc Côn Sơn, Vơ Minh Luân trong Đời cô Lựu, Minh trong Tô Ánh Nguyệt, Thắng trong Pha lê và cát bụi... cùng hàng ngàn bài ca cổ nhạc được khán giả yêu thích. Minh Vương là nam nghệ sỹ cải lương được biết đến nhiều nhất khi ông ca cặp với hầu hết những nữ nghệ sỹ cải lương nổi tiếng. Lối ca của Minh Vương đă tạo thành một phong cách độc đáo để nhiều nghệ sỹ trẻ học theo, nhiều nghệ sỹ trẻ đă đặt nghệ danh theo như kiểu Minh Minh Vương, Linh Vương…
4 lần ra ṭa cay đắng
Ngẫm lại đời, NSƯT Minh Vương ngậm ngùi: “Tôi thành công trong sự nghiệp, nhưng trong cuộc đời th́ có lẽ có ít nghệ sỹ lại long đong như tôi. Tôi đă 4 lần phải ra ṭa trong cay đắng. Mà những chuyện đó đều không phải do tôi gây ra. Nhưng đă có thời nhiều người nghĩ tôi là tội phạm. Buồn thế!”. 4 lần ra ṭa của Minh Vương th́ 2 lần là do ly dị vợ. C̣n 2 lần kia th́ một lần ông bị quy tội do trốn lính vào năm 1973 và 1 lần có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến một vụ tham nhũng năm 2002.
Kể lại chuyện này, Minh Vương cho rằng cái vụ ra ṭa v́ trốn lính là do một số ông bầu thấy đoàn của ông làm ăn thành công nên ganh ghét, tố ông để mong đoàn hát bị dẹp. C̣n vụ ra ṭa năm 2002 là do ông đă cả tin một người hâm mộ. Câu chuyện vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20, khi Minh Vương vừa ly dị vợ và phải t́m mua nhà mới. Một nữ doanh nhân hâm mộ đă cho ông mượn tiền để mua nhà. Minh Vương không ngờ số tiền đó là do nữ doanh nhân chiếm đoạt tài sản Nhà nước.
Bị khởi tố, bà ta đă khai ra số tiền đưa cho Minh Vương. Dù không bị khởi tố nhưng Minh Vương cũng bị trát triệu tập ra ṭa. Minh Vương vẫn nhớ lại ngày đó, đă có hàng trăm người tới ṭa chỉ để “xem mặt NS Minh Vương nổi tiếng thế mà phải ra hầu ṭa”. Nhưng đau đớn hơn là đă có dư luận cho rằng Minh Vương đồng lơa với người phụ nữ trên. “Dù ṭa đă phán quyết là tôi không có tội nhưng tôi vẫn rất buồn. Giá như tôi không nổi tiếng!” - Minh Vương bảo ông bị sốc suốt một thời gian về chuyện này.
Sự nổi tiếng của Minh Vương c̣n khiến ông suưt bị tai họa. Năm 1984, Minh Vương cùng nhiều nghệ sỹ nổi tiếng như Thành Được, Lệ Thủy, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Diệp Lang, Thanh Ṭng, Bảo Quốc… sang châu Âu biểu diễn.
Tại Đức, cả đoàn đă bị một nhóm người quá khích ào vào bắt cóc. “Khi đoàn chúng tôi vừa xuống xe th́ đột nhiên một nhóm người hâm mộ kéo tới, xô đẩy chúng tôi vào một chiếc xe khác. Không biết chuyện ǵ đang xảy ra, tôi cùng mấy anh khỏe mạnh ngăn họ lại - Minh Vương hồi tưởng - Nhưng họ cũng đẩy được Bạch Tuyết, Ngọc Giàu và Thành Được lên xe khác rồi bỏ chạy. Măi hôm sau, khi Bạch Tuyết và Ngọc Giàu quay về, tôi mới biết đó là nhóm người Việt quá khích muốn lôi kéo nguyên nhóm nghệ sỹ chúng tôi ở lại Đức. Họ đă giữ được 3 nghệ sỹ, nhưng Bạch Tuyết và Ngọc Giàu cương quyết quay về nên họ phải thả. Chỉ Thành Được ở lại”.
Mất Thành Được khiến đoàn lao đao v́ vai chính của vở Đời cô Lựu là nhân vật Vơ Minh Thành trước đó do Thành Được đảm nhận. Không thể bỏ vở diễn, đoàn hát phải gấp rút t́m người thay thế ngay trên nước Pháp. Ban đầu Minh Vương được đề nghị đôn từ vai Vơ Minh Luân (Con nhân vật Vơ Minh Thành) lên thay nhưng Minh Vương không nhận v́ cho rằng ông chỉ hợp với vai người con. Sau đó, Thanh Ṭng đă nhận vai Vơ Minh Thành và vai cũ của Thanh Ṭng th́ đoàn đă phải nhờ một ông bác sỹ đi theo đoàn đóng thay. Sự thay thế bất đắc dĩ này không ngờ đă thành công ngoài mong muốn khi Thanh Ṭng dù chỉ tập vài ngày nhưng đă thể hiện rất xuất sắc vai diễn để rồi cùng với Minh Vương, cả 2 đă thể hiện rất ăn ư câu chuyện cha con, mà sau này mỗi khi vở diễn Đời cô Lựu được dựng lại, người ta lại nhắc tới cặp đôi Thanh Ṭng và Minh Vương.
Minh Vương nói nếu muốn đi nước ngoài sống th́ ông đă có rất nhiều cơ hội. Thậm chí đă có lần sau chuyện buồn gia đ́nh, ông đă làm xong thủ tục đi định cư tại Úc và đă chuẩn bị xong hành lư. Nhưng vào phút chót ông lại hủy bỏ toàn bộ giấy tờ để ở lại. Ông bảo: “Cải lương đă là cái nghiệp của đời tôi. Mà cái nghiệp th́ muốn dứt bỏ đâu dễ, nhất là bao năm đi hát, tôi đă nhận được rất nhiều sự yêu thương của khán giả. Bỏ đi là phụ ḷng yêu thương. Đó là điều tôi không dám đối diện”.
Khi những bạn diễn như Ngọc Giàu, Bạch Tuyết, Lệ Thủy... đă lên NSND từ lâu th́ Minh Vương vẫn “an phận” với danh hiệu NSƯT. Tháng 7/2015, trong danh sách đề cử NSND do TPHCM đề nghị cũng không có tên của ông. Điều này đă khiến nhiều nghệ sỹ bức xúc. Trong đó NSND Kim Cương là người phản ứng mạnh nhất. Kim Cương cho rằng: “Minh Vương là ngôi sao lớn của sân khấu cải lương mà tên tuổi luôn được đồng nghiệp kính trọng, công chúng trong và ngoài nước đều yêu mến. Tại sao những người có trách nhiệm lại không xem xét để trao tặng phần thưởng xứng đáng cho Minh Vương?”.
C̣n khi nghe tin ḿnh bị loại, Minh Vương chỉ thở dài: “Tôi có hơi buồn khi tên ḿnh bị gạch khỏi đợt xét tuyển lần này. Mấy chục năm làm nghề, tôi không v́ danh hiệu này kia làm ảnh hưởng đến đam mê của đời ḿnh. Tôi thật ḷng cảm ơn khán giả yêu mến gần xa và bạn bè đồng nghiệp đă quan tâm. Nhưng mọi người đừng buồn, dù không được NSND, tôi vẫn đi hát, vẫn t́m ṭi sáng tạo để phục vụ khán giả".
“Tôi chưa tới tuổi 40”
Năm 2007, Minh Vương bị phát hiện hư thận. Căn bệnh phát triển rất nhanh và ông phải đến với chiếc máy chạy thận. Từ một nghệ sỹ đang có phong độ trên sân khấu đột nhiên nằm bẹp bên giường bệnh khiến Minh Vương suy sụp. Thậm chí ông đă nghĩ đến cái chết. Thế nhưng như một phép mầu, sau một thời gian cơ thể tàn tạ dần v́ căn bệnh hiểm nghèo, Minh Vương được bệnh viện thông báo đă t́m được thận cho ông. Một thanh niên 36 tuổi đă được gia đ́nh hiến xác v́ chết năo và quả thận của người thanh niên đó đă có đủ chỉ số hợp với thể tạng của Minh Vương. “Tôi c̣n nhớ đó là ngày 1/7/2012. Tôi đă được ghép thận. Tôi cảm giác ḿnh được sinh ra lần nữa nhờ trái thận của người thanh niên. Tôi đă khỏe lại, đă đi diễn được. Nên có người hỏi tôi bao nhiêu tuổi th́ tôi chỉ trả lời tôi mới chưa tới 40. Đó là tuổi của người thanh niên đă cứu sống cuộc đời tôi”.
Ngày 1/7 vừa qua, Minh Vương làm một cuộc triển lăm ảnh có tên “Minh Vương mừng tuổi … 40” với 100 bức ảnh ghi lại dấu ấn của hơn 50 năm trong nghề diễn của ông. Minh Vương bảo: “Tôi không biết nhiều về người thanh niên, ân nhân đă cứu sống tôi nên chỉ biết làm triển lăm coi như một sự tri ân. Và qua đó, tôi cũng muốn tri ân tất cả những người đă t́nh nguyện hiến xác cho y học bởi nhờ những người đó, nhiều người khác mới có cơ hội được sống”. Minh Vương nói thêm rằng ông không chỉ dừng lại ở sự tri ân qua một cuộc triển lăm. Ông dự tính trong thời gian tới sẽ mở lại chương tŕnh Sân khấu Vàng- Chương tŕnh mà ông với NSƯT Lệ Thủy đă đồng hành để làm sáng đèn lại sân khấu cải lương, giúp nhiều nghệ sỹ trẻ có nơi để nuôi dưỡng sự đam mê và qua đó, c̣n quyên góp để giúp đỡ những nghệ sỹ nghèo, những người bệnh đang túng thiếu. “Tôi đă được hồi sinh nhờ ḷng tốt của một người, giờ tôi mong ḿnh sẽ măi khỏe như tuổi 40 để có thể đem ḷng tốt đó giúp đỡ nhiều người khác”, Minh Vương bảo.
Gần như cô đào nào diễn chung cũng khen
NSƯT Thanh Kim Huệ cho biết: “Anh Minh Vương không chỉ là một tài danh sân khấu với giọng ca hát, diễn giỏi mà nhân cách của anh luôn rất đáng trân trọng. Gần như cô đào nào diễn chung với anh cũng khen ngợi anh v́ được anh tiếp lửa nghề cũng như chỉ dẫn rất tận t́nh. Tôi cũng có những thành công nhờ từng diễn chung với anh…”.
NSND Lệ Thủy: “Tôi không biết nói ǵ về NSƯT Minh Vương v́ mấy chục năm qua hát chung với nhau, mọi người đă quen thuộc với cặp diễn Minh Vương- Lệ Thủy. Thậm chí có những lúc tôi đi diễn một ḿnh, khán giả lại hỏi tôi là Minh Vương đâu? Nói Minh Vương hay là tôi ai diễn hay hơn th́ không chắc, nhưng tôi có thể khẳng định chúng tôi diễn rất ăn ư với nhau trong mỗi vai diễn. Và ngoài đời th́ chúng tôi cũng rất hợp nhau trong những chuyện như đi làm từ thiện, chia sẻ khó khăn với nghệ sỹ neo đơn, nghèo khó. Chính anh đă bàn bạc với tôi để cùng đứng ra làm nhiều chương tŕnh cải lương như: Những dấu ấn không phai, Sân khấu Vàng… và đem lại hiệu quả rất lớn về mặt xă hội. Giải thưởng “Đôi nghệ sỹ cải lương đóng chung lâu năm nhất và ưng ư nhất” do Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam trao cho tôi và anh Minh Vương cũng đă nói lên điều đó”.
VietBF © Sưu Tầm