Cha mất sớm, 3 anh em nương tựa vào mẹ. Nghèo  đói, hai người anh, chị  phải nghỉ học từ năm lớp 9 đi làm thuê kiếm  sống. Và nay, người em út  cũng đang phải đối mặt với nguy cơ phải nghỉ  học khi người mẹ qua đời  sau một tai nạn.         Người phụ nữ tận cùng nỗi khổ
  Ông xóm trưởng Lê Văn Đức đã nói với chúng tôi như thế khi hỏi thăm   đường vào nhà chị Nguyễn Thị Hoài (xóm 7, xã Nghi Thịnh, Nghi Lộc, Nghệ   An). Căn nhà nhỏ khiêm nhường nép mình bên những căn nhà tầng đồ sộ lại   càng tuềnh toàng, đơn sơ đến tội nghiệp. Trong mùi hương cay mũi, cái   nóng càng trở nên ngột ngạt hơn. 
  "Căn nhà này được anh em bên ngoại giúp đỡ sau khi bố em qua đời được   ít lâu. 7-8 năm trời rồi nhưng nhà vẫn chưa thể làm nổi cái cửa để đóng   lại khi có gió mùa. Hôm trước mẹ còn động viên 3 anh em cố gắng tích   cóp để lắp cái cửa cho cái nhà đỡ trống trải. Ước nguyện chưa thành thì   mẹ đã bỏ 3 anh em đi rồi…”, Cần Văn Thành - cậu con trai cả của chị  Hoài  thổn thức. Nước mắt của cậu con trai 20 tuổi khiến những người có  mặt  không khỏi bùi ngùi.
  

3 anh em trước bàn thờ mẹ
Khi chị Hoài lấy anh Cần Văn Hải thì anh Hải đã qua một đời vợ. Sau  một  cơn bạo bệnh, chị ấy ra đi để lại cho chồng một đứa con mới chưa  tròn  tuổi. Gửi con về nhà ngoại, anh Hải sống thui thủi một mình. Chị  Hoài  thương lắm. Về làm vợ anh rồi, hai vợ chồng nai lưng làm lụng nhưng   cuộc sống vốn chẳng dễ dàng lại càng khó khăn hơn khi lần lượt Cần Văn   Thành (SN 1991), Cần Thị Tâm (SN 1994) và Cần Thị An (SN 1997) chào đời.
  Cuộc sống của gia đình nhỏ này càng khốn khó hơn khi anh Hải bỗng   nhiên sinh bệnh. Những lúc tỉnh táo thì thôi, mỗi khi lên cơn anh nọc vợ   con ra đánh một trận nhừ tử. Ấy thế nhưng khi tỉnh anh lại làm cật lực   để bù đắp cho vợ con. Sau một đêm túng quẫn, anh quyết định giải thoát   cho mình bằng một sợi dây phanh xe đạp để lại cho chị Hoàn 3 đứa con,   hồi đó bé An mới được 6 tuổi.
  

Gánh nặng gia đình đè nặng lên đôi vai chàng trai 20 tuổi
  Khó khăn chồng chất lên đôi vai gầy guộc của chị Hoài. Dẫu có cố gắng   đến đâu thì cũng chỉ đủ cho con ngày 3 bữa cơm. Chị đã đứt từng khúc   ruột, bất lực mà nhìn thằng Thành, con Tâm lần lượt phải bỏ học vì nhà   quá nghèo. Rời vòng tay bao bọc của mẹ, Thành và Tâm lăn lộn trường đời   kiếm tiền gửi về giúp mẹ trả nợ và nuôi em ăn học.
  “Nghèo khó nhưng mự (mợ) ấy sống có tình có nghĩa lắm. Nhà ai có   việc, hàng xóm đau ốm là mự ấy lăn xả vào giúp như thể việc của mình.   Tôi chưa thấy ai khổ như mự ấy. Để cho con đủ ngày 3 bữa cơm mự Hoài   không nề hà việc chi cả, từ gặt, cấy thuê, phụ hồ, dọn hố tiêu… việc chi   mự cũng làm miễn là kiếm được đồng tiền chính đáng. Rứa mà năm mô cũng   thuộc diện hộ nghèo. Mự ấy buồn lắm, bảo: “Nhà em 3 người làm nuôi một   người học mà vẫn cứ nghèo”. Vừa rồi 3 mẹ con động viên nhau làm lụng  để  thoát khỏi “danh hiệu” hộ nghèo mà nhiều người vẫn đang làm mọi cách   “phấn đấu” kiếm một suất để mong được hưởng ít lợi từ chính sách của  nhà  nước.
 

Mẹ mất, cô bé Cần Thị Tâm phải nghỉ việc ở nhà gánh vác việc đồng áng
Năm 2010, gia đình mự Hoài chính thức ra khỏi danh sách hộ nghèo.  Chưa  kịp vui thì xẩy ra cơ sự này. Thật đời tôi chưa thấy ai khổ như mự  ấy.  Thương lắm nhưng làng xóm ai cũng nghèo, chỉ lo được cho mự ấy đám  tang  tươm tất. 3 đứa con chị Hoài giờ trở thành mồ côi cả cha lẫn mẹ, có   khi con bé An cũng phải chịu cảnh thất học như anh chị nó thôi”, ông   xóm trưởng Lê Văn Đức thở dài.
   Ngày 30/8, trong lúc trèo cây mít, chị Hoài bị ngã xuống. Cú ngã từ   độ cao 3 mét xuống đất khiến chị gãy 2 đốt sống cổ, dập tủy, phù tụy.   Đến bệnh viện tỉnh kiểm tra và chuyển thẳng ra bệnh viện Hà Nội. Ra Hà   Nội, các bác sỹ lắc đầu vì vết thương quá nặng không thể cứu chữa được   nữa. Về nhà, gắng gượng được 3 ngày thì chị tắt thở để lại 3 đứa con   thêm một lần mồ côi.
  Em phải thay mẹ nuôi em!
  Trong ngôi nhà bé tý tẹo, nóng hầm hập như cái hầm mặc dù cửa giả vẫn   chưa có. Cả nhà chỉ có 1 cái quạt điện cũ kỹ, thường ngày Thành vẫn   nhường mẹ và em ngủ. Còn mùa đông, 3 mẹ con co ro trong căn nhà thông   thống gió (em Tâm đi làm giúp việc chỉ ngày giỗ tết mới về). Căn nhà đã   được dựng lên từ 7 năm nay từ sự giúp đỡ của anh em bên ngoại nhưng mãi   vẫn chưa thể lắp được cửa sổ và cửa chính bởi chủ nhân của nó quá  nghèo.
  Trong góc nhà tranh tối tranh sáng, Thành vẫn ngồi nhìn ra phía cửa   như vô định. Thường ngày, dù Thành có về muộn thế nào thì mẹ vẫn ngồi đó   đợi Thành về mới chịu ăn cơm. “Hồi đó học không giỏi nhưng em thích đi   học lắm. Nhưng em đi học thì mẹ em phải khổ nhiều nữa. Em quyết định  bỏ  học mặc dù mẹ hết sức khuyên ngăn”.
    14 tuổi, Thành khăn gói lên huyện miền núi Quế Phong đi mổ gà, nấu   cơm, giặt giũ cho người bà con làm nghề chạy chợ. Được 1 năm, lại đi   trông coi vật liệu cho một chủ thầu xây dựng trong làng rồi xin làm phụ   hồ, mỗi ngày kiếm được 35.000 đồng. Bằng sự chịu khó học hỏi, dần dần   Thành được ông chủ quý mến và cân nhắc lên làm thợ xây chính. 
  Thành cho biết: “Tiền công mỗi ngày 100.000 đồng, cộng với tiền công   mỗi tháng 1,5 triệu của em Tâm và tiền mẹ làm ruộng, trông nom, quét   tước nhà cửa cho chú hàng xóm cũng đủ để mấy mẹ con sống tằn tiện. Mẹ   động viên 2 anh em cố gắng để mùa đông này lắp cái cửa gỗ cho nhà kín   gió đỡ lạnh nhưng giờ thì mẹ không có cơ hội được sống trong căn nhà kín   đáo đó nữa rồi chị ạ”.
   Giờ em định tính sao? - tôi hỏi. Thành buồn bã thở dài. Tiếng thở dài   của chàng thanh niên 20 tuổi sớm phải lăn lộn với đời để gánh vác gia   đình nghe thật xót xa. “Mẹ mất rồi, 3 anh em không thể tan đàn xẻ nghé   được, em cũng động viên em Tâm nghỉ việc ở nhà chăm lo vườn tược, ruộng   đồng. Em phải đi làm trả nợ. Sau khi lo cho mẹ đi viện và tiền ma  chay,  giờ em đang phải “gánh” 1 khoản nợ lên tới 20 triệu đồng. Ông  ngoại già  yếu, các cậu mự cũng khó khăn lắm. Còn bên nội còn những ai  em cũng  không biết ngoài người anh cùng cha khác mẹ hiện đang vừa đi  học vừa đi  làm trong Nam. Hồi ấy bố em lúc tỉnh, lúc mê nên cũng chẳng  biết tổ  tông, dòng giống ở mô mà tìm.
  

Liệu Cần Thị An có chịu chung cảnh thất học như những người anh, chị của mình?
Em phải thay mẹ nuôi em An ăn học đến nơi đến chốn. Em và Tâm đã phải   nghỉ học rồi, không thể để em An cũng phải thất học được. Em chỉ mong   trời cho sức khỏe để làm lụng nuôi các em. Ước mơ của em là em An có thể   tiếp tục được đến trường rồi thi đại học. Cứ nghĩ đến khi em An vào  đại  học thì khổ cực thế nào em cũng chịu được”.
  Nói đến đó, Thành xin phép ra sân sửa sang cái giường cũ. Đây là cái   giường cưới của bố mẹ Thành: “Hơn hai chục năm rồi, các chân giường đã   hư hỏng hết, phải lấy gạch để kê, nan giường cũng ọp ẹp hết cả rồi nhưng   trước lúc mất, mẹ nhất định không cho đốt. Mẹ bảo để lại 3 anh em còn   có cái ngả lưng. Em cũng sửa lại để em An, em Tâm dùng. Có cái giường,   chúng em còn cảm nhận được hơi ấm của mẹ chị ạ.”. Sống mũi tôi cay cay   khi nghe chàng trai 20 tuổi trải nỗi lòng của một người anh thay cha mẹ   nuôi em.  
  
      | 1. Anh Cần Văn Thành, xóm 7, xã Nghi  Thịnh, huyện Nghi Lộc, Nghệ An.Mọi đóng góp hảo tâm xin gửi về:ĐT: 01649.742.312
 2. Quỹ  Nhân ái - Báo Khuyến học & Dân trí - Báo điện tử Dân trí.
 Ngõ 2 nhà số  48 Giảng Võ, Đống Đa, Hà Nội (Cạnh cây xăng Kim Mã)
 Tel: 04. 3.  7366.491/ Fax: 04. 3. 7366.490
 Email: quynhanai@dantri.com  .vn
 Bạn  đọc ủng hộ qua các tài khoản sau:
 * Tài  khoản VNĐ tại VietComBank:
 Tên  TK: Báo Khuyến học & Dân trí
 Số TK: 045 100 194 4487
 Tại: Ngân Hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Thành Công - Hà  Nội.
 * Tài  khoản USD tại VietComBank:
 Account  Name: Bao Khuyen hoc & Dan tri
 Account  Number: 045 137 195 6482
 Swift Code:  BFTVVNVX
 Bank Name:  THE BANK FOR FOREIGN TRADE OF VIETNAM  (VietComBank)
 * Tài  khoản VNĐ tại VietinBank:
 Tên  TK: Báo Khuyến học & Dân trí
 Số TK: 10 201 0000 220 639
 Tại: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Hoàn Kiếm
 *  Tài khoản VNĐ tại Ngân hàng Quân đội (MB)
 Tên TK: Báo  Khuyến học & Dân trí
 Số TK: 0721100356359
 Tại Ngân  hàng TMCP Quân đội – Chi nhánh Thái Thịnh - Hà Nội
 * Tài  khoản USD tại Ngân hàng Quân đội (MB)
 Tên TK: Báo  Khuyến học & Dân trí
 Số TK: 0721100357002
 Swift Code:  MSCBVNVX
 Bank Name:  MILITARY COMMERCIAL JOINT STOCK BANK -  MCSB ( No.3, Lieu Giai str., Ba  Dinh Dist., Hanoi, Vietnam)
 3. Văn  phòng đại diện của báo:
 VP Hà  Tĩnh: 46 Nguyễn Công Trứ, Phường Tân Giang, TP Hà Tĩnh. Tel: 039.3.857.122
 VP Đà Nẵng:  25 Nguyễn Tri Phương, Quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng. Tel: 0511.3653.725
 VP HCM: 40/17/16 Nguyễn  Văn Đậu, phường 6 quận Bình Thạnh. Tel: 08. 35107. 331
 VP Cần Thơ: 53/13 Lý Tự Trọng, Q Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Tel: 0710.3.733.269
 
 | 
 
  
 Nguyễn Duy - Hoàng Lam, dantri.com.vn