Những người quan sát nhân quyền đă bận rộn tại Việt Nam trong mấy tuần vừa qua, với hai vụ xử các nhân vật bất đồng chính kiến, một vụ biểu t́nh quy mô lớn phản đối việc chiếm dụng đất và vụ bắt giữ một số người chỉ trích chính phủ khác. Một số chuyên gia phân tích nói rằng một vụ trấn áp mới của chính phủ đang được xúc tiến. Nhưng theo tường thuật của thông tín viên Marianne Brown th́ vẫn c̣n một cuộc phản kháng đang tiếp diễn đi ngược với xu hướng này – đó là các cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc về vấn đề lănh hải ở Biển Đông.
H́nh: REUTERS
Biểu t́nh chống Trung Quốc lần thứ 10 ở Hà Nội, ngày Chủ nhật 14/8/2011
Chủ nhật vừa qua là cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc lần thứ 10 ở Hà Nội. Các cuộc tụ tập khởi sự hồi đầu tháng 6 sau khi Việt Nam than phiền rằng một tàu tuần tra của Trung Quốc đă cắt một dây cáp của một tàu thăm ḍ dầu khí hoạt động ngoài khơi duyên hải Việt Nam.
Cả Việt Nam lẫn Trung Quốc đều nhận chủ quyền dăy đảo trong vùng biển này, được cho là giàu trữ lượng dầu khí.
Đó là một đề tài dễ gây xúc động đối với nhiều người Việt Nam, và đă châm ng̣i cho ḷng yêu nước mănh liệt của đám đông. Ông Hà, một chuyên viên thảo chương điện toán dự cuộc biểu t́nh, gọi các hành động của Trung Quốc là xâm lấn các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Ông Hà nói một cuộc tập trận mới đây của quân đội Trung Quốc gần đường biên giới Việt-Trung đe dọa đến lănh thổ Việt Nam. Ông nói ông đi dự biểu t́nh để gửi một thông điệp cho Trung Quốc biết rằng người dân Việt Nam không sợ hăi và sẽ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ tổ quốc.
Vài tuần trước, nhà chức trách Việt Nam đă giải tán các cuộc biểu t́nh như vậy sau khi mở các cuộc đàm phán với Trung Quốc về vấn đề này. Nhưng sau khi những băng video thu h́nh công an bắt bớ người biểu t́nh xuất hiện trên Internet th́ những vụ bắt giữ ngưng lại.
Người biểu t́nh thường gồm các nhà trí thức và blogger nổi tiếng, nhiều người đă vận động cho các vấn đề khác nhau khắp Việt Nam, tỷ như ủng hộ quyền sở hữu đất của Công giáo hay phản đối các mỏ bauxite ở miền trung Việt Nam.
Kinh tế gia Nguyễn Quang A đă tham gia hầu hết các vụ biểu t́nh. Ông nói các cuộc biểu t́nh này đă tập hợp nhiều người từ các thành phần khác nhau trong xă hội Việt Nam.
Ông A nói: “Khắp Việt Nam ta thấy nhiều cuộc biểu t́nh phản đối các vấn đề chiếm dụng đất vân vân, có thể là một vấn đề kinh tế. Cuộc biểu t́nh này th́ hơi khác, đó là vấn đề chủ quyền.”
Ông Quang A nằm trong số 20 nhà trí thức và blogger đă gửi một kiến nghị cho Bộ Ngoại giao yêu cầu công khai hóa các cuộc thương nghị giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Ông Quang A nói dân chúng không có đầy đủ thông tin. Chính phủ Việt Nam cũng có cách riêng để đối phó với vấn đề, để đối diện với thực tế. Ông nghĩ rằng nếu có thêm thông tin, th́ sẽ tốt hơn. Dân chúng tôn trọng hoạt động của chính phủ Việt Nam nhưng trong tư cách là người dân, mọi người muốn bầy tỏ ư kiến.
Giáo sư Carl Thayer của trường Đại học New South Wales của Austalia, nói rằng một lư do khiến các cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc được cho phép tiếp tục là bởi v́ các cuộc biểu t́nh này phục vụ cho mục tiêu của chính phủ.
Giáo sư Thayer cho rằng chừng nào các cuộc biểu t́nh c̣n ủng hộ chính phủ th́ không thành vấn đề, nhưng một khi chỉ trích cách thức xử lư chế độ, th́ sẽ có phản ứng. Đương nhiên, đó là điều cảm nghĩ củ chính phủ: rằng chúng tôi có vấn đề với các ông Trung Quốc.
Giáo sư Thayer nó chính phủ Việt Nam c̣n đang quyết định xem cách nào để giải quyết vấn đề với Trung Quốc. Ông nói sự kiện thiếu một chính sách rơ rệt về các vụ biểu t́nh cho tấhy chính phủ không thống nhất về vấn đề này.
Ông Thayer cho biết một trong các nguồn tin của ông là một kư giả, cách đây 1 tháng đă đề cập đến việc giới lănh đạo chia rẽ nhau ra sao. Nguồn tin này nói rằng báo Đảng và tạp chí lư thuyết của đảng chưa đưa ra hướng dẫn cụ thể và đây là bằng chừng cho thấy đảng chia rẽ về cách thức giải quyết.
Hôm 7 tháng 8 đă có một vụ biểu t́nh khác ở thành phố Vinh, nơi có 750 giáo khu.
Tin tức của giới truyền thông nói khoảng 3.000 người đă tề tựu tại giáo phận Vinh để biểu t́nh phản đối cách thức chính phủ đối xử với người Công giáo.
Trong khi một số bài báo nói rằng vụ tranh chấp chủ yếu là về đất đai của giáo hội mà chính phủ muốn trưng dụng, luật sư Công giáo Lê Quốc Quân nói rằng dân chúng địa phương đang có lập trường chống lại các hành vi đàn áp tôn giáo rộng lớn hơn.
Luật sư Quân nói rằng chính phủ đang t́m cách hạn chế quyền của những người theo Thiên chúa giáo. Họ t́m cách yêu cầu dân chúng đăng kư tôn giáo và các học sinh Thiên chúa giáo không được theo học trường đại học quân sự hay Đại học Công an. Họ sẽ khó nộp đơn xin việc và sẽ không được thăng chức. Họ vẫn c̣n bị coi là “công dân hạng hai.”
Hoa Kỳ, các giới chức châu Âu và các tổ chức nhân quyền quốc tế đă lên án những vụ bắt giữ và nói các vụ bắt giữ này đi ngược lại cam kết của Việt Nam tôn trọng các Quyền cơ bản của con người.
Bà Nguyễn Phương Nga của Bộ Ngoại giao Việt Nam bác bỏ lời chỉ trích đó trong một cuộc họp báo với các phóng viên. Bà Nga nhấn mạnh rằng các vấn đề đối với người Thiên chúa giáo có liên quan đến đất đai, chứ không liên quan đến tôn giáo.
Qua một thông dịch viên, bà Nga nói có một điều bà có thể nói về nhân quyền ở Việt Nam là nhân quyền được tôn trọng ở Việt Nam, được ghi trong hiến pháp và được tôn trọng trên thực tế.
Tuy các giới chức Việt Nam tiếp tục vạch một đường giới hạn thận trọng về các cuộc biểu t́nh nào họ sẽ cho phép và các cuộc biểu t́nh nào bị cấm đoán, các quan sát viên như ông Carl Thayer nói rằng sự dung túng dành cho các cuộc biểu t́nh chống Trung Quốc là một dấu hiệu chính về cách thức của chính phủ trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.
Ông Thayer cho biết tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam sẽ đi Trung Quốc vào cuối năm nay và theo ông ta sẽ thấy chính phủ t́m cách xoa dịu mọi việc khi nào lịch tŕnh chuyến đi được xác định. Nó cũng giống như việc phóng thích một nhân vật bất đồng chính kiến nào đó để t́m cách lấy được một cái ǵ của chính phủ Hoa Kỳ.
Trong khi nhà cầm quyền bắt giữ thêm các nhân vật bất đồng tham gia các cuộc biểu t́nh bị cấm, các quan sát viên bên ngoài nói rằng chính phủ đang phải đối phó với một cuộc chiến leo thang với sự bất măn của công chúng về t́nh h́nh kinh tế ngày càng bết bát. Việt Nam có tỷ lệ lạm phát nằm trong số cao nhất trên thế giới và mức thâm hụt mậu dịch hai con số, gây tŕ trệ cho tăng trưởng và khiến cho các mặt hàng tiêu thụ ngày càng đắt đỏ.
THEO VOA
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Việt Nam sử dụng đường lối có tính toán đối với các cuộc biểu t́nh
