Theo "Sử Ký" của Tư Mã Thiên, loại dầu dược sử dụng trong ngọn đèn chính là loại dầu được sử dụng trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng để thắp sáng cung điện ngầm.
Trên đỉnh Thiên Trụ của núi Võ Đang , nơi được xem là trung tâm của Đạo giáo Trung Quốc, có một công trình đặc biệt được xây dựng vào thời nhà Minh mang tên Kim Điện . Đây không chỉ là một kiệt tác kiến trúc cổ đại mà còn là nơi thờ phụng Chân Võ đại đế , vị thần bảo hộ quan trọng trong tín ngưỡng Đạo giáo.
Tuy nhiên, điều khiến nơi đây trở nên huyền bí và thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu lẫn khách hành hương chính là một ngọn đèn dầu nhỏ bên trong điện thờ, được cho là đã cháy suốt hơn 600 năm mà không bao giờ tắt. Dù trải qua bao cơn gió bão khắc nghiệt hay sự biến động của lịch sử, ngọn đèn ấy vẫn sáng rực, khiến nhiều người không khỏi kinh ngạc và đặt ra vô số giả thuyết về nguồn gốc cũng như bí quyết giúp nó có thể tồn tại lâu dài đến như vậy.
Theo ghi chép lịch sử, Kim Điện được xây dựng vào năm Vĩnh Lạc thứ 40 (1416, dưới thời Minh Thành Tổ). Trước đó, triều đại nhà Minh đã trải qua một cuộc nội chiến khốc liệt, trong cuộc chiến đó, hoàng đế nhà Minh được cho là đã nhận được sự phù hộ của Chân Võ đại đế , vị thần tượng trưng cho sức mạnh, sự kiên trì và lòng trung thành. Sau khi chiến tranh kết thúc, để thể hiện lòng biết ơn, ông đã ra lệnh xây dựng một loạt các công trình Đạo giáo trên núi Võ Đang , trong đó Kim Điện là công trình quan trọng nhất, được xây dựng theo quy mô và tiêu chuẩn không thua kém gì hoàng cung. Đây không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là biểu tượng của quyền lực hoàng gia, thể hiện sự kết hợp giữa chính trị và tôn giáo trong triều đại nhà Minh.
Tuy nhiên, trong toàn bộ công trình hoành tráng này, ngọn đèn dầu nhỏ bé trước tượng Chân Võ đại đế mới là điều thu hút sự chú ý nhất. Người dân địa phương gọi nó là "ngọn đèn thần" bởi vì từ khi được thắp lên, nó chưa từng bị dập tắt. Một số tài liệu còn ghi nhận rằng ngay cả trong những trận cuồng phong mạnh nhất trên đỉnh núi, ngọn đèn dầu này vẫn không hề lay động, như thể có một thế lực siêu nhiên bảo vệ nó. Điều này làm dấy lên nhiều câu hỏi về bản chất của ngọn đèn: Liệu có một bí quyết nào đó giúp ngọn đèn có thể cháy mãi không tắt, hay nó thực sự là một phép màu thần bí mà con người chưa thể giải thích?
Trên phương diện khoa học, nhiều nhà nghiên cứu đã cố gắng tìm hiểu cơ chế giúp ngọn đèn dầu này có thể cháy lâu đến vậy. Một trong những giả thuyết phổ biến nhất là ngọn đèn được sử dụng một loại dầu đặc biệt có khả năng duy trì ngọn lửa trong thời gian dài. Trong "Sử Ký" của Tư Mã Thiên, có một ghi chép về loại dầu mang tên "thuốc mỡ người cá", một chất lỏng được chiết xuất từ một loài sinh vật biển bí ẩn. Theo truyền thuyết, dầu này có điểm bắt lửa rất thấp và chỉ cần một giọt nhỏ cũng có thể cháy trong nhiều tháng mà không bị tắt. Loại dầu này từng được cho là đã sử dụng trong lăng mộ của Tần Thủy Hoàng để thắp sáng các ngọn đèn trong lăng mộ. Nếu giả thuyết này đúng, có thể Minh Thành Tổ đã sử dụng chính loại dầu này để duy trì ánh sáng của ngọn đèn trong Kim Điện .
Ngoài ra, một số ý kiến khác lại cho rằng chính kết cấu của cung điện đã góp phần tạo ra một môi trường đặc biệt giúp ngọn đèn có thể cháy lâu dài. Kim Điện được xây dựng trên một địa thế cao, nơi có không khí lưu thông tốt, giúp duy trì sự ổn định của ngọn lửa. Hơn nữa, một số tài liệu còn nhắc đến việc bên trong cung điện có một hệ thống chắn gió đặc biệt, giúp bảo vệ ngọn đèn khỏi những tác động từ bên ngoài. Cấu trúc này có thể bao gồm một mái vòm đặc biệt hoặc một lớp kính mỏng giúp che chắn nhưng vẫn cung cấp đủ oxy để ngọn lửa tiếp tục duy trì.
Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở những giả thuyết khoa học, nhiều người tin rằng ngọn đèn thực sự mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc hơn là một hiện tượng vật lý đơn thuần. Theo truyền thuyết, khi còn tu luyện trên núi Võ Đang , Chân Võ đại đế đã từng có lúc nản lòng và muốn từ bỏ. Trên đường xuống núi, ông đã nhận ra rằng chỉ cần có sự kiên trì, không có điều gì là không thể đạt được. Sau đó, ông quay trở lại núi, tiếp tục tu luyện và cuối cùng đạt được cảnh giới cao của Đạo giáo.
Chính vì thế, nhiều người tin rằng ngọn đèn không chỉ đơn thuần là một vật thể vật lý mà còn là một biểu tượng tinh thần. Nó tượng trưng cho sự kiên trì, lòng bền bỉ và tinh thần không bỏ cuộc trên con đường tu luyện. Có thể, Minh Thành Tổ khi xây dựng Kim Điện đã muốn dùng ngọn đèn này như một lời nhắc nhở cho những thế hệ sau, rằng bất cứ ai muốn đạt được thành tựu lớn trong cuộc đời đều cần phải có lòng kiên nhẫn và không được bỏ cuộc giữa chừng.
Bất kể là dưới góc nhìn khoa học hay tâm linh, ngọn đèn trong Kim Điện vẫn là một trong những bí ẩn chưa có lời giải rõ ràng. Hơn 600 năm đã trôi qua, ngọn đèn ấy vẫn tiếp tục cháy, như một minh chứng cho sự vĩnh hằng của niềm tin, của sự kiên trì và của những điều kỳ diệu mà con người chưa thể lý giải. Liệu một ngày nào đó, khoa học có thể khám phá được bí mật đằng sau ngọn đèn thần này, hay nó sẽ mãi mãi là một trong những huyền thoại lớn nhất của nhân loại? Câu trả lời vẫn đang chờ đợi những người tò mò và đam mê khám phá.
VietBF@ Sưu tập
