Leo thang cuộc chiến thuế quan trên toàn cầu

[goodidea]

Cuộc chiến thuế quan toàn cầu đã bùng phát mạnh mẽ khi Tổng thống Donald Trump chính thức áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 12/3. Không dừng lại ở thép và nhôm thô, lần này Washington còn mở rộng danh mục hàng hóa bị áp thuế đến hàng trăm sản phẩm hạ nguồn, từ đinh vít, bu lông đến lưỡi máy xúc và lon nước ngọt.


Công nhân làm việc tại nhà máy sản xuất thép ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Chỉ vài giờ sau khi mức thuế này có hiệu lực, EU và Canada đã công bố các biện pháp trả đũa mạnh mẽ, đánh dấu sự leo thang trong cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và các đối tác truyền thống.

Canada - nhà cung cấp thép và nhôm nước ngoài lớn nhất cho Mỹ - đã công bố mức thuế trả đũa 25% đối với 20,6 tỷ USD hàng hóa Mỹ, bao gồm thép, nhôm, máy tính và thiết bị thể thao. Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc khẳng định: "Chúng tôi sẽ không để yên khi ngành công nghiệp thép và nhôm biểu tượng của chúng tôi bị nhắm mục tiêu một cách không công bằng".

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẽ áp thuế 50% đối với rượu whisky Mỹ, xe máy và xuồng máy từ ngày1/4 tới, nhắm vào các thương hiệu biểu tượng như rượu bourbon Kentucky và xe máy Harley-Davidson. Danh sách các mặt hàng bị áp thuế cũng bao gồm một số thực phẩm và vật dụng khác. Tổng thiệt hại có thể lên đến 28 tỷ USD (26 tỷ euro), chiếm khoảng 5% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của EU.

Về phần mình, Trung Quốc cũng đã công bố áp thuế 15% đối với thịt gà, ngô và lúa mạch, đồng thời áp thuế 10% đối với đậu nành, thịt lợn, thịt bò và các sản phẩm nông nghiệp khác nhập khẩu từ Mỹ. Phó Giáo sư Phó Phương Kiếm thuộc Đại học Quản lý Singapore nhận định, Trung Quốc đã lựa chọn biện pháp trả đũa một cách có tính toán, tập trung vào hàng nông sản từ các bang ủng hộ đảng Cộng hòa Mỹ.

Đáp lại các biện pháp trả đũa này, Tổng thống Trump tuyên bố: "Họ đánh thuế chúng ta bao nhiêu, chúng ta sẽ đánh thuế lên họ bấy nhiêu". Ông còn đe dọa sẽ áp thuế 200% đối với đồ uống có cồn nhập khẩu từ EU nếu khối này tiếp tục kế hoạch áp thuế 50% lên rượu mạnh của Mỹ.

Giáo sư Clément Fontan từ UCLouvain giải thích động cơ của Tổng thống Trump: "Đây là một trong những chiến lược mạnh mẽ của ông Trump nhằm tiếp cận cử tri ở Rust Belt với chủ đề tái lập nguồn gốc công nghiệp cho Mỹ". Trong khi đó, Giáo sư André Sapir tại Đại học ULB của Bỉ cho rằng ông Trump có thể sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán để đạt được nhượng bộ trong các lĩnh vực khác.

Về tác động kinh tế, các chuyên gia dự báo, mức thuế quan mới từ Washington sẽ gây thiệt hại đáng kể cho các đối tác thương mại. EU có thể mất hơn 3,5 triệu tấn thép xuất khẩu sang Mỹ, trong khi ngành công nghiệp rượu Mỹ cảnh báo các biện pháp của EU sẽ "tàn phá" ngành của họ.

Viện trưởng Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế thuộc Đại học Phúc Đán, ông Ngô Tâm Bác, nhận định rằng việc ông Trump sử dụng thuế quan chỉ là biện pháp tạm thời để giải quyết khó khăn trước mắt do nền kinh tế Mỹ có dấu hiệu suy giảm, chứ không phải mục tiêu lâu dài.

Mặc dù căng thẳng leo thang, EU cho biết khối này vẫn sẵn sàng đối thoại với Mỹ để tìm giải pháp và có thể đảo ngược các biện pháp trả đũa nếu hai bên đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič thừa nhận Mỹ "dường như không có thiện chí để đạt được một thỏa thuận" sau chuyến thăm Washington vào tháng 2/2025. Trong bối cảnh này, Phòng Thương mại Mỹ tại EU cảnh báo rằng căng thẳng thương mại kéo dài sẽ gây tổn hại đến việc làm và nền kinh tế ở hai bờ Đại Tây Dương, đồng thời kêu gọi hai bên giảm leo thang và tìm kiếm giải pháp đàm phán.

Có nguồn tin cho biết Tổng thống Trump có thể sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4/2025 để hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình. Liệu cuộc gặp này có mở ra cơ hội hạ nhiệt cuộc chiến thương mại toàn cầu hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn.

VietBF@sưu tập