Bọ hung thiêng (Scarabaeus sacer) không chỉ là một loài côn trùng mà c̣n là biểu tượng văn hóa và tôn giáo vô cùng thiêng liêng trong nền văn minh Ai Cập cổ.
1. Là biểu tượng của mặt trời mọc và tái sinh. Người Ai Cập cổ tin rằng hành động lăn phân của bọ hung thiêng tượng trưng cho thần Khepri – vị thần mặt trời buổi sáng đang lăn mặt trời qua bầu trời. Ảnh: Pinterest.
2. Được khắc trên bùa hộ mệnh và mộ táng. H́nh ảnh bọ hung thiêng xuất hiện trên các viên đá khắc (scarab) đặt trong lăng mộ để bảo vệ linh hồn và đảm bảo sự tái sinh cho người chết.
3. Có khả năng lăn vật gấp nhiều lần trọng lượng cơ thể. Bọ hung thiêng có thể lăn khối phân nặng gấp 200 lần cơ thể ḿnh – một kỳ tích về sức mạnh trong thế giới côn trùng.
4. Sử dụng phân làm nơi sinh sản. Chúng lăn phân thành viên tṛn rồi chôn dưới đất, sau đó đẻ trứng vào trong đó để ấu trùng có thức ăn khi nở ra.
5. Biết định hướng bằng ánh sáng từ dải Ngân Hà. Bọ hung thiêng là loài côn trùng đầu tiên được phát hiện có thể định hướng ban đêm dựa vào ánh sáng phân cực từ dải Ngân Hà.
6. Gắn liền với các nghi thức tôn giáo. Trong nghi lễ ướp xác, bọ hung thiêng bằng đá được đặt lên tim người chết nhằm đảm bảo trái tim không tố cáo linh hồn trước ṭa án của thần Osiris.
7. Từng là biểu tượng quyền lực của Pharaoh. Các vị vua Ai Cập cổ thường khắc tên ḿnh lên h́nh bọ hung thiêng và dùng làm ấn tín hoàng gia, biểu trưng cho vương quyền vĩnh cửu.