Ám ảnh vũ khí hoá học, Mỹ sắp đánh Syria?

Giới chức Mỹ hôm qua (3/12) tuyên bố, Nhà Trắng và các nước đồng minh đang cân nhắc một loạt lựa chọn quân sự nhằm ngăn chặn Syria sử dụng kho vũ khí hoá học và sinh học. Phát biểu này được đưa ra sau khi có thông tin tình báo Mỹ cho rằng, chính quyền Syria đã chuẩn bị sẵn sàng sử dụng vũ khí hoá học khi tuyệt vọng và thời điểm đó có thể sắp đến.

Phát biểu tại trường Đại học Quốc phòng Mỹ, Tổng thống Barack Obama đã thẳng thừng cảnh báo người đồng nhiệm Syria Bashar al-Assad không được sử dụng vũ khí hoá học.

"Hôm nay, tôi muốn nói rõ với ông Assad và những quan chức dưới quyền ông này rằng: Thế giới đang theo dõi sát tình hình. Việc sử dụng vũ khí hoá học là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được. Và nếu ông mắc sai lầm nghiêm trọng khi sử dụng thứ vũ khí đó, sẽ có hệ quả và ông sẽ là người phải chịu trách nhiệm”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton – người đang ở Prague để gặp gỡ các quan chức Czech, cho biết, bà sẽ không đưa ra bất kỳ kế hoạch gì cụ thể. “Tuy nhiên, tôi chỉ cần nói rằng, chúng tôi chắc chắn đã chuẩn bị kế hoạch hành động nếu kịch bản sử dụng vũ khí hoá học xảy ra ở Syria", bà Hillary nhấn mạnh.

Theo một quan chức đương nhiệm và một cựu quan chức Mỹ nắm rõ vấn đề Syria tiết lộ, giới chức ở Washington đang xem xét một loạt lựa chọn, từ việc dùng các lực lượng trong khu vực thực hiện chiến dịch không kích đến khả năng tiến hành đột kích có giới hạn vào các kho vũ khí hoá học, sinh học của Syria.

Hiện tại, chính quyền Mỹ vẫn còn chần chừ trong việc đưa các lực lượng nước này vào Syria. Tuy nhiên, một nhóm đào tạo chiến dịch đặc biệt của Mỹ đã có mặt ở nước láng giềng Jordan để hướng dẫn các binh lính làm cách nào phối hợp với binh lính các nước khác trong nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho những kho vũ khí hoá học.

Lời cảnh báo sắc lạnh trên của Mỹ được đưa ra sau khi tình báo Mỹ được cho là đã phát hiện ra những dấu hiệu nghi ngờ ở một loạt kho vũ khí hoá học và sinh học của chính quyền Syria. Một trong các quan chức Mỹ cho biết, họ đang chứng kiến những động thái chưa từng thấy trước đây ở những khu vực chứa vũ khí hoá học của Syria.

Theo một quan chức cấp cao khác, Mỹ đang rất lo lắng “về những dấu hiệu chuẩn bị” cho khả năng sử dụng vũ khí hoá học của chính quyền Tổng thống Assad. Mỹ không biết liệu chính quyền này có kế hoạch sử dụng những loại vũ khí đó hay không nhưng sự lo lắng của họ đang gia tăng bởi họ có cảm giác chính quyền Syria đang chịu sức ép lớn hơn bao giờ hết.

Trong 6 tháng qua, các quan chức tình báo Mỹ cũng chặn được một bức điện được cho là cuộc trao đổi giữa Syria và Lực lượng Quds khét tiếng của Iran. Theo nội dung bức điện này, Lực lượng Quds đã kêu gọi các thành viên chính phủ Syria sử dụng loại vũ khí là chất độc Sarin để chống lại phe nổi dậy và những dân thường ủng hộ họ trong thành phố Homs. Tuy nhiên, thông tin này không khớp với các thông tin tình báo khác bởi một số quan chức tình báo khác từng khẳng định, Iran không hề muốn Syria sử dụng vũ khí hoá học.

Chính quyền Tổng thống Assad từng nhiều lần nhấn mạnh, họ sẽ không sử dụng vũ khí hoá học chống lại người dân Syria mặc dù họ không chính thức thừa nhận sở hữu loại vũ khí này. Bộ Ngoại giao Syria tuyên bố, chính phủ “sẽ không sử dụng vũ khí hoá học nếu có nhằm chống lại người dân trong bất kỳ hoàn cảnh nào”.

Tuy nhiên, những lời khẳng định trên không đủ xoa dịu nỗi quan ngại của Nhà Trắng. "Chúng tôi lo ngại rằng, khi bị dồn ép và nhận thấy việc leo thang bạo lực bằng các phương tiện thông thường là không đủ, chính quyền Syria có thể sẽ nghĩ đến chuyện sử dụng vũ khí hoá học chống lại người dân”, phát ngôn viên Nhà Trắng – ông Jay Carney đã nói như vậy.

Vũ khí hoá học của Syria đáng sợ như thế nào?

Syria có khoảng 75 kho chứa vũ khí nhưng các quan chức Mỹ không chắc chắn về việc họ đã truy tìm được dấu vết của tất cả những địa điểm này. Mỹ cũng sợ rằng, một số kho vũ khí đã được chuyển đi.

Syria được tin là đang nắm trong tay hàng trăm tên lửa đạn đạo đất đối đất có khả năng mang đầu đạn hoá học. Ngoài ra, Syria còn sở hữu rất nhiều tấn chất độc được cất giữ hoặc trong những chiếc trống lớn hoặc trong các nòng pháo mà khi được bắn đi, nó có thể gây ra hậu quả khủng khiếp.

"Ở Syria, họ có tất cả mọi thứ, từ khí độc mustard, khí làm tê liệt thần kinh Sarin đến một số biến thể của khí độc gây tê liệt thần kinh VX", ông James Quinlivan – một nhà phân tích thuộc tập đoàn Rand Corp. chuyên về vũ khí huỷ diệt hàng loạt, cho biết.

Trong một lập luận phản đối Mỹ đưa quân vào Syria, nhiều người cho rằng, ai sở hữu vũ khí hoá học thì người đó sẽ phải chịu trách nhiệm phá huỷ chúng. Đây là một trong những điều khoản trong Công ước Vũ khí Hoá học năm 1997. Việc phá huỷ các kho vũ khí hoá học của Syria có thể tốn kém hàng trăm triệu USD và sẽ mất hơn một thập kỷ mới giải quyết được toàn diện, ông Quinlivan cho hay.

Kho vũ khí của Syria là một mối đe doạ đối với các đồng minh của Mỹ gồm Thổ Nhĩ Kỳ và Israel. Tổng thống Obama xem mối đe doạ từ vũ khí không thông thường của Syria là nguyên nhân tiềm năng khiến Mỹ can thiệp sâu hơn vào tình hình Syria. Cho tới giờ, Mỹ vẫn đang phản đối can thiệp quân sự hay cung cấp vũ khí cho phe nổi dậy Syria một phần vì thiếu sự tin tưởng vào lực lượng này.

Kiệt Linh - (theo Reuters, AP)