(ĐVO) Tổng thống tái đắc cử Barack Obama hiện đang đứng trước một thách thức mới, khi phải đối mặt với “thế chênh vênh về ngân sách” – gồm tăng thuế và cắt giảm chi tiêu liên bang tới 600 tỷ USD theo thỏa thuận giữa chính phủ và quốc hội Mỹ.
"Vách đá ngân sách" (fiscal cliff) có thể sẽ làm cho thị trường Mỹ bất ổn và đẩy kinh tế Mỹ vào một cuộc suy thoái mới.
Tranh minh họa: Dave Granlund
Hai vấn đề riêng biệt đang đe dọa Tổng thống là cắt giảm thuế cá nhân sẽ hết hạn vào cuối năm và hàng chục tỷ USD trong kế hoạch cắt giảm chi tiêu đồng loạt toàn liên bang bắt đầu có hiệu lực ngay sau ngày đầu năm mới.
Rất có thể, "vách đá ngân sách" (fiscal cliff) có thể sẽ làm cho thị trường Mỹ bất ổn và đẩy nền kinh tế Mỹ vào một cuộc suy thoái mới, gây tác động toàn cầu. Obama đối phó với cặp thách thức này ra sao, đặc biệt là với một Hạ viện chống đối vẫn do phe Cộng ḥa kiểm soát, có thể phản ánh bản chất nắm quyền nhiệm kỳ hai của ông.
Các chuyên gia ngân sách đảng Dân chủ nói rằng sau khi tái cử, Tổng thống Obama chắc chắn muốn đạt được một thỏa thuận với các nhà lập pháp ở đồi Capitol trước ngày 31/12, nếu không nước Mỹ sẽ có nguy rơi vào một đợt suy thoái trong sáu tháng đầu năm 2013.
Những người ủng hộ ông nói rằng thắng lợi bầu cử đă tạo cho Obama vị thế mới trong “cuộc mặc cả lớn” mà ông đă t́m kiếm trong suốt bốn năm ở nhiệm kỳ đầu tiên. Một thỏa thuận như vậy sẽ làm tăng thêm ngân quỹ, mang lại thay đổi cho các chương tŕnh được ḷng dân như bảo hiểm y tế cho người già...
Obama và hầu hết những người Dân chủ đang mâu thuẫn với những người Cộng ḥa tại quốc hội về một vấn đề nan giải nhất: Có nên hạ thấp tỷ lệ đánh thuế đối với những người giàu nhất nước Mỹ khi luật này hết hạn vào 31 tháng 12 tới.
Tổng thống và những đảng viên Dân chủ muốn nâng mức thuế thu nhập cá nhân đối với những người có khoản thu trên 250.000 USD. C̣n những người Cộng ḥa th́ muốn kéo dài mức thuế thấp hiện nay đối với tất cả các mức thu nhập.
Các thị trường tài chính và cộng đồng doanh nhân muốn thấy một chính sách lâu dài ổn định và đó chính là một thỏa thuận lớn mà Obama dự kiến sẽ giải quyết vấn đề.
Một ẩn số lớn là phe Cộng ḥa tại quốc hội sẽ phản ứng ra sao với chiến thắng của Obama. Đường lối cứng rắn chống lại việc tăng ngân sách của nhiều nghị sỹ Cộng ḥa tại hạ viện có thể sẽ không thay đổi sau bầu cử.
Chủ tịch Hạ viện John Boehner nói trước ngày bầu cử rằng các nghị sỹ Cộng ḥa sẽ kiên định lập trường phản đối việc tăng thuế, mặc dù nó chỉ nhằm vào tầng lớp triệu phú.
Như dự đoán, sau bầu cử ngày 6/11, phe Công ḥa vẫn chiếm đa số ghế tại Hạ viện, trong khi phe Dân chủ vẫn duy tŕ được đa số mong manh tại Thượng viện Mỹ.
Phạm Ngọc Uyển - ĐấtViệt