Vì sao bầu cử Mỹ diễn ra vào thứ ba

Luật pháp Mỹ quy định cuộc bầu cử tổng thống sẽ diễn ra 4 năm một lần, vào năm chẵn, trong ngày thứ ba đầu tiên sau thứ hai đầu tiên của tháng 11.

Tấm biển hướng dẫn tới điểm bỏ phiếu bằng nhiều thứ tiếng, phù hợp với xã hội gồm nhiều cử tri là người nhập cư. Ảnh: Flirk

Quy định chỉ rõ việc bỏ phiếu được tiến hành vào ngày thứ ba đầu tiên sau thứ hai đầu tiên, như vậy ngày bầu cử sớm nhất sẽ là ngày 2/11, muộn nhất là ngày 8/11. Cuộc bầu cử năm nay rơi vào ngày 6/11. Trong xã hội hiện đại, đó chỉ là một ngày ngẫu nhiên như những ngày khác trong tuần, nhưng nó lại từng có nhiều ý nghĩa vào những năm 1800.

Trong lịch sử những năm đầu mới thành lập nước Mỹ, ngày bầu cử tổng thống được ấn định cho từng bang riêng biệt, và có nhiều ngày bầu cử, nhưng chủ yếu đều rơi vào tháng 11. Lý do ngày bầu cử đều nằm trong tháng 11 rất đơn giản, đó là vì các đại cử tri phải gặp mặt ở các bang vào ngày thứ tư đầu tiên của tháng 12, mà cuộc gặp đó phải diễn ra trước ngày bầu cử 34 ngày, do đó ngày bầu cử phải được tổ chức trong tháng 11.

Ngoài ra, việc tổ chức bầu cử trong tháng 11 có ý nghĩa quan trọng với một đất nước nông nghiệp ở thế kỷ 19. Khi đó việc thu hoạch mùa màng đã hoàn tất và mùa đông chưa đến, cử tri sẽ tích cực đi bỏ phiếu hơn.

Việc bỏ phiếu tại các bang vào những ngày khác nhau không thành vấn đề lớn hồi những năm 1800. Khi đó truyền thông còn chậm, phải mất đến vài ngày hoặc hàng tuần để biết kết quả nên không có nhiều khác biệt khiến các bang phải tổ chức cùng một ngày.

Cùng với sự phát triển của thông tin liên lạc, điện báo và đường sắt ra đời, dường như kết quả bầu cử của bang này có thể ảnh hưởng đến những cử tri của bang khác, đồng thời xuất hiện tình trạng người của bang này sẽ đi sang bang khác và bỏ phiếu nhiều lần. Do đó, đến những năm 1840, quốc hội Mỹ đưa ra quy định bỏ phiếu thống nhất trong một ngày trên khắp cả nước.

Còn tại sao lại vào thứ ba? Là bởi trước kia cử tri Mỹ thường phải đi mất cả ngày đêm đi từ trang trại vào thị trấn để đến điểm bỏ phiếu. Năm 1845, phương tiện di chuyển chủ yếu là ngựa. Mặt khác, để tránh cho ngày bầu cử rơi vào ngày nghỉ hoặc ngày lễ tôn giáo, Quốc hội Mỹ chọn thứ ba, để cử tri dành ngày thứ hai cho việc đi đến điểm bỏ phiếu và ngày thứ tư để trở về. Trong ngày thứ ba, khi người đi bầu, ngựa của họ được nghỉ.

Tổ chức bầu cử vào ngày trong tuần có vẻ hơi lỗi thời trong thế giới hiện đại và lại chính là một rào cản về độ thuận tiện cho những người đi bỏ phiếu. Việc xuất hiện hình thức bỏ phiếu sớm ở nhiều bang nhằm khắc phục sự bất tiện phải bỏ phiếu vào một ngày cụ thể trong tuần như vậy. Tuy nhiên, về tổng thể, hình thức bầu cử truyền thống 4 năm một lần vào ngày thứ ba đầu tiên sau thứ hai đầu tiên của tháng 11 tại Mỹ không hề bị gián đoạn kể từ năm 1840 đến nay.

Vũ Hà (Theo About.com)
VNE